ΦΑΝΑΡΙ: Σε ιδιαίτερα θετικό και θεσμικά συγκρατημένο κλίμα πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 27 Νοεμβρίου, η συνάντηση του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου με τον Πρέσβη των Ηνωμένων Πολιτειών στην Τουρκία κ. Τομ Μπάρακ στο Φανάρι, σε μια στιγμή που το ζήτημα της επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης επανέρχεται δυναμικά στο διεθνές προσκήνιο.
Επιμέλεια : Γιώργος Θεοχάρης
Στη συνάντηση παρέστησαν Ελληνορθόδοξοι ιεράρχες από τις ΗΠΑ, με επικεφαλής τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής κ. Ελπιδοφόρο, καθώς και στελέχη της αμερικανικής διπλωματικής αποστολής.
Από την πρώτη στιγμή, ο Πρέσβης μετέφερε τις θερμές ευχές του Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών και τη βούληση της αμερικανικής κυβέρνησης να παρακολουθεί συστηματικά το θέμα της Χάλκης. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η επίσκεψη στο Φανάρι είχε ενταχθεί στην ευρύτερη ατζέντα επαφών των ΗΠΑ με θρησκευτικούς φορείς στην περιοχή, στο πλαίσιο της σταθερής υποστήριξης που παρέχει η Ουάσιγκτον στην προστασία της θρησκευτικής ελευθερίας. Η σχετική γραμμή διατυπώνεται και από το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, το οποίο διαχρονικά καταγράφει και παρακολουθεί ζητήματα που αφορούν τις μειονότητες και τα δικαιώματά τους.
Στο επίκεντρο η Θεολογική Σχολή της Χάλκης
Κεντρικό θέμα της συζήτησης αποτέλεσε η προοπτική επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής, η οποία παραμένει κλειστή εδώ και δεκαετίες. Η αμερικανική πλευρά, όπως ανέφερε ο Πρέσβης, θεωρεί ότι η επαναλειτουργία της Σχολής αποτελεί σημαντικό βήμα για την προώθηση της θρησκευτικής ελευθερίας στην Τουρκία, θέση που έχει εκφραστεί και σε παλαιότερες εκθέσεις διεθνών οργανισμών αλλά και σε τοποθετήσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Ο Πατριάρχης, με τη σειρά του, ενημέρωσε για τις τελευταίες εξελίξεις, τις συζητήσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη και τη σημασία που έχει για το Οικουμενικό Πατριαρχείο η λειτουργία ενός πνευματικού και θεολογικού κέντρου με ιστορική και διεθνή ακτινοβολία. Παράλληλα, εξέφρασε την ετοιμότητα του Πατριαρχείου να παράσχει κάθε αναγκαία συνεργασία, στο πλαίσιο πάντα του σεβασμού των τουρκικών θεσμών.
Ενημέρωση για τα επόμενα βήματα – Αμερικανικό ενδιαφέρον
Ο Πρέσβης Μπάρακ ζήτησε να ενημερώνεται σε τακτική βάση για όποια εξέλιξη σχετίζεται με τη Σχολή, υπογραμμίζοντας ότι το ζήτημα παραμένει ενταγμένο στις συζητήσεις της αμερικανικής διπλωματίας με την τουρκική κυβέρνηση. Η αμερικανική πλευρά εκτιμά ότι, πέρα από τη θεσμική διάσταση, το θέμα της Χάλκης αποτελεί δείκτη για την πρόοδο των θρησκευτικών ελευθεριών αλλά και για την ποιότητα των σχέσεων με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το οποίο αναγνωρίζεται διεθνώς ως θεσμικός συνομιλητής.
Σύμφωνα με πληροφορίες που διασταυρώθηκαν με πηγές της Αρχιεπισκοπής Αμερικής, ο Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος παρουσίασε συνοπτικά τα βήματα που έχουν γίνει από την Ομογένεια και τις ενορίες στις Ηνωμένες Πολιτείες για την υποστήριξη του θεσμού της Χάλκης και την προώθηση της διεθνούς ενημέρωσης γύρω από το ζήτημα.
Διακριτοί ρόλοι – Ουδέτερη και θεσμική προσέγγιση
Η συνάντηση ολοκληρώθηκε σε θετικό κλίμα με ανταλλαγή ευχών για την Ημέρα των Ευχαριστιών (Thanksgiving). Εκκλησιαστικές πηγές τονίζουν ότι το Πατριαρχείο αντιμετωπίζει όλες τις διεθνείς επαφές με θεσμικά και ιστορικά κριτήρια, διατηρώντας την ουδετερότητά του και σεβόμενο τον ρόλο του ως πρωτοθρόνου Εκκλησίας.
Αντίστοιχα, η αμερικανική πλευρά έστειλε το μήνυμα ότι η συνεργασία με το Φανάρι δεν είναι συγκυριακή, αλλά έχει στρατηγικό χαρακτήρα, καθώς αφορά ευρύτερα θέματα διεθνούς ενδιαφέροντος: θρησκευτική ελευθερία, διαπολιτισμικό διάλογο, στήριξη μειονοτήτων και ενίσχυση της διαθρησκειακής ειρήνης.
Η παρουσία ιεραρχών από τις Μητροπόλεις Πίτσμπουργκ, Ντένβερ, Ναζιανζηνού και Διοκλείας στη συνάντηση υπογράμμισε την ενότητα της Εκκλησίας της Αμερικής και το σταθερό ενδιαφέρον της για τις εξελίξεις που αφορούν το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Η εικόνα μετά τη συνάντηση
Αν και οι συζητήσεις για τη Χάλκη παραμένουν ανοικτές και εξαρτώνται από σύνθετες θεσμικές διεργασίες στην Τουρκία, η σημερινή συνάντηση έδειξε ότι το θέμα βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα των Ηνωμένων Πολιτειών και παρακολουθείται όχι μόνο διπλωματικά, αλλά και σε επίπεδο εκκλησιαστικών θεσμών της Ομογένειας.
Η επόμενη περίοδος αναμένεται να δείξει αν οι διαβεβαιώσεις των δύο πλευρών θα συνοδευτούν από ουσιαστικά βήματα, κάτι που παρακολουθεί με προσοχή το Οικουμενικό Πατριαρχείο, σεβόμενο πάντοτε τους κανόνες και τα όρια που θέτει η τουρκική πολιτεία.
