Ρεπορτάζ-Γιώργος Θεοχάρης, ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Σε ατμόσφαιρα βαθιάς κατάνυξης και ακαδημαϊκής σοβαρότητας έπεσε το απόγευμα της 22ας Νοεμβρίου η αυλαία του διήμερου Επιστημονικού Θεολογικού Συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα εκδηλώσεων του Wyndham Grand Athens.
Το Συνέδριο, αφιερωμένο στη «Μαθητεία στην Ορθόδοξη Θεολογία», αποτέλεσε μια σπάνια συνάντηση επιστημονικού λόγου, μοναχικής παράδοσης και ποιμαντικής εμπειρίας, φωτίζοντας σε βάθος το πολυσχιδές έργο του Μητροπολίτη Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιεροθέου.
Τη διοργάνωση είχε αναλάβει η Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου, τιμώντας έναν από τους πλέον επιδραστικούς σύγχρονους Ιεράρχες. Στις εισηγήσεις έλαβαν μέρος είκοσι δύο καθηγητές, κληρικοί και ερευνητές, οι οποίοι ανέδειξαν πλευρές του έργου του Μητροπολίτη που υπερβαίνουν τα στενά όρια της ακαδημαϊκής θεολογίας και αγγίζουν την καθημερινή πνευματική ζωή των πιστών.
Η Δ΄ Συνεδρία: Πατερική θεολογία, δογματική και εορτολογικά
Η Δ΄ Συνεδρία ξεκίνησε με προεδρεύοντα τον ομ. καθηγητή κ. Απόστολο Νικολαΐδη, ο οποίος έθεσε το πλαίσιο της συζήτησης γύρω από τα δόγματα, την πατερική παράδοση και τη συμβολή του Μητροπολίτη Ιεροθέου στην κατανόηση της ορθόδοξης εμπειρικής θεολογίας.
Πρώτος μίλησε ο Καθηγητής Δογματικής του ΑΠΘ κ. Βασίλειος Τσίγκος, ο οποίος περιέγραψε την πνευματική και θεολογική σχέση του Μητροπολίτη με τον μεγάλο διδάσκαλο της Ορθοδοξίας, τον π. Ιωάννη Ρωμανίδη. Τόνισε ότι ο Σεβασμιώτατος δεν προσέλαβε απλώς τη σκέψη του Ρωμανίδη, αλλά τη μετουσίωσε σε σύγχρονη ποιμαντική θεολογία, προσφέροντας στο εκκλησιαστικό σώμα δεκάδες έργα στα οποία διακρίνεται η απόσταση ανάμεσα στη μεταφυσική φιλοσοφία και την εμπειρική, αγιοπνευματική θεολογία.
Στη συνέχεια, η καθηγήτρια κα. Μαρίνα Κολοβοπούλου ανέδειξε το ζήτημα του προσώπου στη σύγχρονη θεολογική συζήτηση και την κριτική του Μητροπολίτη Ιεροθέου προς τη λεγόμενη «μεταπατερική θεολογία». Όπως τόνισε, η εισαγωγή φιλοσοφικών και ιδεολογικών κατηγοριών στον θεολογικό λόγο δημιουργεί θολότητα και απομάκρυνση από την πατερική εμπειρία. Στο πλαίσιο αυτό, η συμβολή του τιμώμενου Ιεράρχη λειτουργεί ως σταθερό αντίβαρο προς την παράδοση της Εκκλησίας.
Ο κ. Γεώργιος Παναγόπουλος, με τη σειρά του, ανέπτυξε τις διαφορές σχολαστικισμού και πατερικής θεολογίας, επισημαίνοντας ότι για τον Μητροπολίτη Ιερόθεο το δόγμα είναι άρρηκτα δεμένο με την ησυχαστική παράδοση και την εμπειρία του εκκλησιαστικού σώματος. «Ρωμανίδης και Ιερόθεος συμπράττουν νοερώς», σχολίασε χαρακτηριστικά.
Η Συνεδρία ολοκληρώθηκε με την εισήγηση του καθηγητή κ. Συμεών Πασχαλίδη, ο οποίος παρουσίασε τον πνευματικό πλούτο των Δεσποτικών και Θεομητορικών εορτών μέσα από τις μελέτες του Μητροπολίτη. Τα έργα του, όπως τόνισε, δεν είναι απλώς ακαδημαϊκά, αλλά βοηθούν τον πιστό να προσεγγίσει βιωματικά το σχέδιο της Θείας Οικονομίας.
Η Ε΄ Συνεδρία: Η απήχηση του έργου Ιεροθέου στον ορθόδοξο κόσμο
Η τελευταία Συνεδρία άνοιξε με την ομιλία της Δρ. Βασιλικής Μελικίδου, η οποία χαρακτήρισε τον Μητροπολίτη Ιερόθεο «μαχόμενο θεολόγο» που δεν περιορίζεται στη θεωρία αλλά παρεμβαίνει στα κρίσιμα ζητήματα της εποχής με καθαρό, εκκλησιαστικό λόγο. Ιδιαιτέρως στάθηκε στη συμβολή του στην Ορθόδοξη Ψυχοθεραπευτική, της οποίας οι αρχές έχουν επηρεάσει ακόμη και δομές υγείας στις ΗΠΑ και τη Ρουμανία.
Ακολούθησε η κα. Ευθυμία Μαυρομιχάλη, η οποία παρουσίασε εντυπωσιακά στοιχεία για τη διεθνή απήχηση του έργου του Μητροπολίτη: 127 μεταφράσεις σε 28 γλώσσες. Όπως εξήγησε, τα βιβλία του αποτέλεσαν «γέφυρες» μεταξύ της ορθόδοξης θεολογίας και πολιτισμών εντελώς διαφορετικών από την ελληνική πραγματικότητα – από τη Ρουμανία μέχρι την Κορέα και από το Πακιστάν μέχρι τα σουαχίλι.
Τελευταίος ομιλητής ήταν ο Μητροπολίτης Λεμεσού κ. Αθανάσιος, ο οποίος μίλησε συγκινημένος για τη σχέση του τιμώμενου Ιεράρχη με τον θανατοποινίτη Φρανκ Άτγουντ, που ασπάστηκε την Ορθοδοξία και εκοιμήθη ως μοναχός Αντώνιος. Η εξομολογητική διάσταση της πνευματικής αυτής επικοινωνίας, όπως είπε, φανερώνει την τεράστια επίδραση των βιβλίων του Μητροπολίτη Ιεροθέου στην ανθρώπινη ύπαρξη.
Η συγκινητική αντιφώνηση του Μητροπολίτη Ιεροθέου
Μετά το τέλος των εισηγήσεων, ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου ανέβηκε στο βήμα και μίλησε με εμφανή συγκίνηση. Χαρακτήρισε το Συνέδριο «δώρο Θεού» και υπογράμμισε ότι όλη η πορεία του, από τα νεανικά του χρόνια μέχρι σήμερα, στηρίζεται στην παράδοση των Πατέρων: «Ό,τι καλό υπάρχει στη ζωή μου είναι δώρο. Δικά μου είναι μόνο τα λάθη μου».
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στους «γίγαντες» πάνω στους οποίους στηρίχθηκε – τους Προφήτες, τους Αποστόλους, τους Αγίους Πατέρες – και ευχαρίστησε θερμά τον Γέροντα Εφραίμ Βατοπαιδινό για την πρωτοβουλία της διοργάνωσης.
Τι είπε ο γέροντας Εφραίμ
Ο Καθηγούμενος Γέροντας Εφραίμ, κηρύσσοντας τη λήξη του Συνεδρίου, χαρακτήρισε τον Μητροπολίτη Ιερόθεο «σημείο του Θεού μέσα στην οικουμενική Εκκλησία» και τόνισε ότι το έργο του δεν είναι «γραφή», αλλά βιωμένη εμπειρία. «Σας εύχομαι ο Θεός να σας χαρίσει πολλά ακόμη χρόνια», είπε συγκινημένος.
Το Συνέδριο έκλεισε με θερμό χειροκρότημα και τη βεβαιότητα ότι η θεολογία που υπηρετεί ο Μητροπολίτης Ιερόθεος συνεχίζει να εμπνέει, να θεραπεύει και να προσανατολίζει ολόκληρο τον ορθόδοξο κόσμο.
ΦΩΤΟΡΕΠΟΡΤΑΖ ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
