ΟΠΕΚΕΠΕ: Η αγροτική οικονομία της χώρας βρίσκεται ξανά σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Ενώ βρισκόμαστε λίγες εβδομάδες πριν από την προθεσμία καταβολής των ενισχύσεων της τρέχουσας χρονιάς, περίπου 450 εκατ. ευρώ από το έτος ενίσχυσης 2024 παραμένουν απλήρωτα, δημιουργώντας σοβαρό πρόβλημα ρευστότητας σε χιλιάδες παραγωγούς και συνεταιρισμούς.
Ρεπορτάζ: Γιάννης Παπανικολάου
News: Σύμφωνα με την ΕΘΕΑΣ, την ανώτατη συνεταιριστική οργάνωση της χώρας, οι αγρότες δεν έχουν καμία ευθύνη για αυτήν την κατάσταση.
Η καθυστέρηση οφείλεται, όπως επισημαίνει σε επιστολή της, στη διοίκηση του ΟΠΕΚΕΠΕ, που χειρίστηκε με σοβαρά λάθη την περσινή διαδικασία υποβολής των δηλώσεων ΟΣΔΕ 2024, ενώ και για το ΟΣΔΕ 2025 τα σημάδια δείχνουν πως οι ίδιες δυσλειτουργίες τείνουν να επαναληφθούν.
Οι αιτίες του αδιεξόδου
Το πρόβλημα έχει δύο βασικές ρίζες:
1. Καθυστερημένη έναρξη των δηλώσεων ΟΣΔΕ 2024. Το σύστημα άνοιξε αργά, με αποτέλεσμα να συμπιεστεί χρονικά όλη η διαδικασία και να δημιουργηθούν μεγάλα κενά στην έγκαιρη υποβολή.
2. Μη επαρκής ανταπόκριση του πληροφοριακού συστήματος. Αγρότες και συνεταιρισμοί κατήγγειλαν συχνές διακοπές, ασαφείς οδηγίες και αντιφατικές εντολές από τον Οργανισμό, κάτι που εμπόδισε την ολοκλήρωση των αιτήσεων.
Αποτέλεσμα ήταν να συσσωρευτούν εκκρεμότητες που επηρέασαν άμεσα την καταβολή των πληρωμών. Οι παραγωγοί περίμεναν ότι θα είχαν λάβει τα ποσά έως τις 30 Ιουνίου 2025, όμως βρισκόμαστε ήδη στα μέσα Σεπτεμβρίου χωρίς σαφή εικόνα για το πότε θα ολοκληρωθεί η διαδικασία.
ΝΕΑ- ΑΓΡΟΤΕΣ: Οι συνέπειες στην αγροτική παραγωγή
Η καθυστέρηση έχει τεράστιο αντίκτυπο στην καθημερινότητα του αγρότη. Οι καλλιεργητικές δαπάνες –σπόροι, λιπάσματα, καύσιμα, εργατικά χέρια– έχουν ήδη εκτοξευτεί. Χωρίς τη στήριξη των κοινοτικών ενισχύσεων, χιλιάδες αγρότες αδυνατούν να καλύψουν βασικές ανάγκες.
Η ΕΘΕΑΣ τονίζει πως δεν είναι δυνατόν οι έλεγχοι για μικροπαρατυπίες ή η μετάβαση του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ να χρησιμοποιούνται ως άλλοθι. Τα προβλήματα είχαν φανεί πολύ πριν την αλλαγή εποπτείας και έπρεπε να έχουν διορθωθεί εγκαίρως.
Οι δηλώσεις ΟΣΔΕ 2025: Φόβοι για επανάληψη του ίδιου σεναρίου
Το ζήτημα δεν σταματά εδώ. Ήδη, η διαδικασία για το ΟΣΔΕ 2025 φαίνεται να επαναλαμβάνει τα ίδια λάθη:
• Καθυστερημένες οδηγίες,
• Τεχνικές δυσλειτουργίες στην πλατφόρμα,
• Ασάφεια ως προς τις προθεσμίες.
Αυτό δημιουργεί τον κίνδυνο να συσσωρευτούν νέες εκκρεμότητες και οι πληρωμές του επόμενου κύκλου να αντιμετωπίσουν αντίστοιχες καθυστερήσεις. Αν επιβεβαιωθεί αυτό το σενάριο, τότε η ζημιά για τον πρωτογενή τομέα θα είναι σωρευτική, με διπλό πλήγμα στη ρευστότητα.
Η πολιτική διάσταση
Η υπόθεση έχει πάρει και πολιτικές διαστάσεις. Βουλευτές από αγροτικές περιοχές έχουν ήδη καταθέσει ερωτήσεις στη Βουλή προς την ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, ζητώντας απαντήσεις και δεσμεύσεις.
Η πίεση αυξάνεται, καθώς η μη καταβολή ενισχύσεων απειλεί όχι μόνο το εισόδημα των παραγωγών, αλλά και την ευρύτερη αγροτική οικονομία, που στηρίζει χιλιάδες οικογένειες στην ελληνική περιφέρεια.
Τι ζητούν οι συνεταιρισμοί
Η ΕΘΕΑΣ, εκπροσωπώντας τους συνεταιρισμούς, ζητά:
• Άμεση ολοκλήρωση των πληρωμών του 2024, χωρίς άλλες καθυστερήσεις.
• Ειδικό σχέδιο δράσης για το ΟΣΔΕ 2025, ώστε να μη χαθεί και αυτή η χρονιά.
• Διασφάλιση της ρευστότητας μέσω προκαταβολών ή ενδιάμεσων πληρωμών, εφόσον τα τεχνικά προβλήματα δεν επιλυθούν άμεσα.
Παράλληλα, αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να κινηθεί νομικά, εάν δεν υπάρξει άμεση ανταπόκριση.
Τέλεια, ας το εμπλουτίσουμε με άλλες 250 λέξεις ώστε να φτάσει περίπου στις 1.130 και να δίνει ακόμη πιο πλήρη εικόνα για τους αγρότες, τις πληρωμές και το ΟΣΔΕ 2025.
Οι επόμενες πληρωμές ΟΠΕΚΕΠΕ: Τι να περιμένουν οι αγρότες
Σύμφωνα με πληροφορίες από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, το χρονοδιάγραμμα των πληρωμών για τον επόμενο μήνα περιλαμβάνει:
• Την εξόφληση μέρους των εκκρεμοτήτων του 2024, που αφορούν τις άμεσες ενισχύσεις, τα οικολογικά σχήματα και τα βιολογικά προγράμματα.
• Καταβολές προκαταβολών για το 2025, εφόσον ολοκληρωθεί η επεξεργασία των πρώτων δηλώσεων ΟΣΔΕ 2025.
• Πληρωμές σε συνδεδεμένες καλλιέργειες (π.χ. σκληρό σιτάρι, βιομηχανική ντομάτα, αιγοπρόβατα), που έχουν άμεση ανάγκη οι παραγωγοί.
Οι παραγωγοί εκφράζουν την ανησυχία ότι, εάν δεν γίνουν αυτές οι πληρωμές έως τις 15 Οκτωβρίου, τότε η νέα καλλιεργητική σεζόν θα ξεκινήσει με σοβαρά προβλήματα ρευστότητας.
Η φωνή των αγροτών
Σε συναντήσεις που πραγματοποίησαν συνεταιρισμοί στη Θεσσαλία και τη Μακεδονία, οι αγρότες ανέφεραν ότι η καθυστέρηση τους οδηγεί σε αδιέξοδο. «Δεν μπορούμε να αγοράσουμε λιπάσματα, ούτε να προγραμματίσουμε σπορές. Οι τράπεζες δεν μας δανείζουν πλέον εύκολα και τα τιμολόγια τρέχουν», σημείωσε χαρακτηριστικά πρόεδρος αγροτικού συλλόγου.
Στον ίδιο τόνο, κτηνοτρόφοι από την Ήπειρο τόνισαν ότι η καθυστέρηση των ενισχύσεων σε συνδυασμό με το υψηλό κόστος ζωοτροφών τους φέρνει στα όρια. «Δεν έχουμε άλλο περιθώριο. Αν δεν πληρωθούμε, θα αναγκαστούμε να μειώσουμε τα κοπάδια μας», λένε.
Το διακύβευμα για την αγροτική οικονομία
Η έγκαιρη καταβολή των ενισχύσεων δεν αφορά μόνο τους παραγωγούς, αλλά και την ευρύτερη οικονομία της υπαίθρου. Από τις ενισχύσεις εξαρτώνται τα τοπικά καταστήματα αγροεφοδίων, τα πρατήρια καυσίμων, ακόμη και οι μικρές επιχειρήσεις που στηρίζονται στο εισόδημα των αγροτών.
Εάν η κατάσταση δεν αποκατασταθεί άμεσα, η ύπαιθρος κινδυνεύει να εισέλθει σε έναν φαύλο κύκλο ύφεσης, με πολλαπλές κοινωνικές επιπτώσεις.
Συμπληρωματικό συμπέρασμα
Το ζήτημα των πληρωμών του ΟΠΕΚΕΠΕ και των δηλώσεων ΟΣΔΕ 2025 δεν είναι τεχνικό θέμα· είναι θέμα επιβίωσης για τον αγροτικό κόσμο. Η κυβέρνηση οφείλει να δώσει λύση και να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη των αγροτών στο σύστημα. Χωρίς αυτό, η ελληνική γεωργία δεν μπορεί να προχωρήσει.
Οι αγρότες στο όριο
Στις αγροτικές περιοχές η αγανάκτηση είναι έκδηλη. Παραγωγοί δηλώνουν πως «δεν μπορούν να σπείρουν χωρίς λεφτά». Οι τράπεζες ζητούν εξυπηρέτηση δανείων, οι έμποροι λιπασμάτων και εφοδίων απαιτούν προκαταβολές και τα έξοδα τρέχουν.
Η καθυστέρηση αυτή, τονίζουν, ισοδυναμεί με άτυπη στάση πληρωμών απέναντι στον αγροτικό κόσμο. Εάν δεν υπάρξει άμεσα λύση, φοβούνται πως θα χαθεί ακόμη μία καλλιεργητική χρονιά.
Η επόμενη μέρα
Η κυβέρνηση καλείται να αναλάβει πρωτοβουλίες και να αποδείξει ότι στηρίζει ουσιαστικά τον πρωτογενή τομέα. Η έγκαιρη πληρωμή των ενισχύσεων δεν είναι απλώς γραφειοκρατικό ζήτημα· αποτελεί όρο επιβίωσης για τους αγρότες.
Η αντιμετώπιση των προβλημάτων του ΟΣΔΕ 2025 θα αποτελέσει τεστ αξιοπιστίας για τον ΟΠΕΚΕΠΕ και το Υπουργείο. Εάν επαναληφθεί η εικόνα του 2024, τότε η κρίση εμπιστοσύνης θα ενταθεί, με ανυπολόγιστες συνέπειες για την αγροτική παραγωγή και την επαρχία.
Οι πληρωμές των 450 εκατ. ευρώ του 2024 πρέπει να ολοκληρωθούν άμεσα, ενώ για το ΟΣΔΕ 2025 απαιτείται ριζική αλλαγή νοοτροπίας και οργάνωσης. Η αγροτική Ελλάδα δεν μπορεί να είναι διαρκώς όμηρος λαθών και καθυστερήσεων.
Όπως επισημαίνουν οι συνεταιρισμοί, δεν είναι δυνατόν οι αγρότες να πληρώνουν το τίμημα για τις αστοχίες των υπηρεσιών. Η ευθύνη βαραίνει αποκλειστικά τη διοίκηση και η λύση πρέπει να δοθεί τώρα, πριν τα προβλήματα γίνουν μη αναστρέψιμα.