Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης – ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Η επιστροφή του Αρχιεπισκόπου Σινά κ. Δαμιανού στην Αθήνα, συνοδευόμενος από ελληνική αποστολή, σηματοδοτεί μια νέα φάση στις σχέσεις της Σιναϊτικής Αδελφότητας με το ελληνικό κράτος και την Εκκλησία αλλά την ίδια ώρα οι ίδιοι είναι απολύτως υπεύθυνοι για την κατρακύλα της υπόθεσης της ιστορικής Μονής.
Η αποστολή, με επικεφαλής την Υφυπουργό Εξωτερικών Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου και τον Γενικό Γραμματέα Θρησκευμάτων Γιώργο Καλατζή, αναχώρησε μετά τα μεσάνυχτα από το αεροδρόμιο του Sharm El Sheikh και προσγειώθηκε στις 7:15 π.μ. στο “Ελευθέριος Βενιζέλος” με ειδική πτήση της Aegean.
Η εξέλιξη αυτή θεωρείται κομβική, καθώς για πρώτη φορά εδώ και εβδομάδες η Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης του Όρους Σινά άνοιξε ξανά τις πύλες της στους πιστούς, ύστερα από την απομάκρυνση και την επιστροφή των πατέρων που είχαν βρεθεί εκτός του μοναστηριού λόγω της έντονης εσωτερικής κρίσης.
Παρέμβαση της ελληνικής κυβέρνησης
Η ελληνική πολιτεία, μέσω του Υπουργείου Εξωτερικών (mfa.gov.gr), ανέλαβε καθοριστικό ρόλο για την αποκλιμάκωση της έντασης. Σε ανακοίνωση του υπουργείου επιβεβαιώθηκε ότι η αποστολή είχε ως στόχο την ασφαλή παραλαβή του Αρχιεπισκόπου, εννέα μοναχών και άλλων Ελλήνων πολιτών που βρίσκονταν στη Μονή. Παράλληλα, τονίστηκε ότι οι διαδικασίες για τη διαδοχή του Αρχιεπισκόπου Δαμιανού θα δρομολογηθούν άμεσα και θα ολοκληρωθούν σύμφωνα με τους θεμελιώδεις κανονισμούς της Ιεράς Μονής.
Η ελληνική κυβέρνηση επιδιώκει να λειτουργήσει ως εγγυητής σταθερότητας, όχι μόνο για λόγους εκκλησιαστικούς, αλλά και διπλωματικούς, καθώς η παρουσία του μοναστηριού στο Σινά έχει ιδιαίτερη γεωπολιτική σημασία.
Η ανακοίνωση του Αρχιεπισκόπου Δαμιανού
Δύο ημέρες πριν την αναχώρησή του, ο κ. Δαμιανός είχε δημοσιοποιήσει την πρόθεσή του να ξεκινήσει η διαδικασία διαδοχής του, έπειτα από δεκαετίες παρουσίας στην κεφαλή της Σιναϊτικής Αδελφότητας. Στην επιστολή του τόνισε ότι «ήλθε η ώρα να αναλάβω τις ευθύνες μου και να εγγυηθώ τις διαδικασίες διαδοχής μου, ώστε η Αδελφότητα ενωμένη να επικεντρωθεί στην επίλυση του μεγάλου προβλήματος που αντιμετωπίζει».
Η δήλωση αυτή ερμηνεύθηκε από εκκλησιαστικούς αναλυτές ως μια κίνηση με στόχο την ενότητα, αλλά και ως παραδοχή ότι η κρίση που ξέσπασε στη Μονή απείλησε τη λειτουργία της σε καίριο σημείο.
Η επιστολή του Πατριάρχη Ιεροσολύμων
Καταλυτικό ρόλο στις εξελίξεις είχε η επιστολή του Πατριάρχη Ιεροσολύμων κ.κ. Θεοφίλου, ο οποίος κάλεσε τον Αρχιεπίσκοπο Δαμιανό να ανοίξει τις πύλες της Μονής για τους προσκυνητές και να παραστεί ενώπιον της Συνόδου στα Ιεροσόλυμα για εξηγήσεις. Αν και ο Σεβασμιώτατος δεν προτίθεται, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, να μεταβεί στα Ιεροσόλυμα, η επιστολή αποτέλεσε την αφορμή για την ανακοίνωση περί διαδοχής.
Ο ρόλος της Σιναϊτικής Αδελφότητας
Η Ιερά Σιναϊτική Αδελφότητα, που έχει την ευθύνη λειτουργίας της Μονής Αγίας Αικατερίνης, βρίσκεται σε περίοδο ανασυγκρότησης. Η κρίση των τελευταίων μηνών έφερε στην επιφάνεια χρόνιες διαφωνίες μεταξύ του ηγουμένου και μοναχών, αλλά και την πίεση από το αιγυπτιακό δημόσιο για ζητήματα ιδιοκτησιακού καθεστώτος.
Σύμφωνα με κύκλους που παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις, στόχος είναι να διασφαλιστεί μια συμφωνία με τις αιγυπτιακές αρχές, ώστε να κατοχυρωθεί η περιουσία και τα δικαιώματα της Μονής. Όπως έχει δηλώσει ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος, «η Σιναϊτική Αδελφότητα δεν θα κάνει πίσω μέχρι να υπάρξει τελική δικαίωση από την αιγυπτιακή δικαιοσύνη».
Αναμονή για τη διαδοχή
Το χρονοδιάγραμμα της διαδοχής έχει ήδη τεθεί. Ο κ. Δαμιανός έκανε λόγο για ολοκλήρωση των διαδικαστικών λεπτομερειών εντός των επόμενων ημερών, με την υποστήριξη των αιγυπτιακών αρχών, της ελληνικής κυβέρνησης και της Εκκλησίας της Ελλάδος (churchofgreece.gr).
Αν και τα ονόματα των πιθανών διαδόχων δεν έχουν ακόμη ανακοινωθεί, εκτιμάται ότι η επιλογή θα γίνει με γνώμονα την ενότητα και την ικανότητα διαχείρισης μιας αδελφότητας που πέρασε μια από τις μεγαλύτερες κρίσεις της σύγχρονης ιστορίας της.
Η Μονή ξανά ανοιχτή στους προσκυνητές
Η Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης, ένα από τα σπουδαιότερα μνημεία της χριστιανοσύνης και Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO (unesco.org), άνοιξε ξανά για τους επισκέπτες. Η εικόνα των κλειστών πυλών είχε προκαλέσει παγκόσμιο ενδιαφέρον, καθώς η Μονή αποτελεί πνευματικό και ιστορικό σημείο αναφοράς για ολόκληρη την Ορθοδοξία.
Η επιστροφή των πατέρων και η αποκατάσταση της κανονικότητας στέλνει μήνυμα αισιοδοξίας, αν και οι προκλήσεις παραμένουν.
Επόμενα βήματα
Η επιστροφή του Αρχιεπισκόπου Δαμιανού στην Αθήνα ανοίγει τον δρόμο για την οριστικοποίηση της διαδικασίας διαδοχής. Τις επόμενες ημέρες αναμένονται οι σχετικές ανακοινώσεις, οι οποίες θα κρίνουν και το μέλλον της Σιναϊτικής Αδελφότητας.
Παρά τις δυσκολίες, επικρατεί συγκρατημένη αισιοδοξία ότι η ιστορική Μονή θα ξεπεράσει την κρίση και θα συνεχίσει την πνευματική της αποστολή, αποτελώντας σημείο συνάντησης πολιτισμών, θρησκειών και λαών στην καρδιά της ερήμου του Σινά.
