ΠΑΝΑΓΙΑ: Ο Δεκαπενταύγουστος, η «Πάσχα του καλοκαιριού», είναι για την Ορθόδοξη Εκκλησία και τον ελληνικό λαό μια από τις μεγαλύτερες και πιο συγκινητικές εορτές.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
Η Κοίμηση της Θεοτόκου τιμάται σε κάθε γωνιά της Ελλάδας με κατανυκτικές ακολουθίες, λιτανείες, θαυματουργές εικόνες και πανηγύρια που παντρεύουν την εκκλησιαστική ευλάβεια με τη λαϊκή παράδοση.
Η Παναγιά της Τήνου – Το παλλαϊκό προσκύνημα
Στην καρδιά του Αιγαίου, η Παναγία Ευαγγελίστρια της Τήνου υποδέχεται χιλιάδες πιστούς κάθε χρόνο. Από την παραμονή της εορτής, οι δρόμοι του νησιού γεμίζουν από ανθρώπους που ανεβαίνουν γονατιστοί τον ανηφορικό δρόμο προς τον ναό, εκπληρώνοντας τάματα και προσευχές. Το Ιερό Ίδρυμα έχει συνδεθεί με θαύματα, σωτηρίες και την εθνική αναγέννηση του 1821.
Η Παναγιά Σουμελά – Η ποντιακή καρδιά του Βερμίου
Στη Βέροια, η Παναγία Σουμελά, η «Μάνα του Πόντου», συγκεντρώνει χιλιάδες απογόνους προσφύγων που ήρθαν από τον Εύξεινο Πόντο. Η λιτανεία της θαυματουργής εικόνας, κειμήλιο που διέσωσαν οι Πόντιοι από την Τραπεζούντα, είναι στιγμή δακρύων και συγκίνησης.
Η Παναγιά της Εκατονταπυλιανής – Το νησί της Παναγίας
Στην Πάρο, η Εκατονταπυλιανή, που αποδίδεται στην Αγία Ελένη, γιορτάζει με διήμερο πανηγύρι. Η εσπερινή λιτανεία και η ρίψη στεφάνων στη θάλασσα προς τιμήν των πεσόντων ναυτικών δημιουργούν μια συγκλονιστική ατμόσφαιρα.
Η Παναγιά του Χάρου – Κάλυμνος
Η μικρή εικόνα της Παναγίας, όπου η Θεοτόκος κρατά τον Εσταυρωμένο, αποτελεί μοναδικό εικονογραφικό θέμα. Το μοναστήρι γεμίζει από πιστούς που φέρνουν κρίνα, τα οποία θαυματουργικά ξαναανθίζουν την ημέρα της εορτής.
Παναγιά Αγιασώτισσα – Λέσβος
Στην Αγιάσο, η γιορτή της Παναγίας συνδυάζεται με τον περίφημο πεζοπορικό προσκυνηματικό δρόμο από τη Μυτιλήνη, όπου οι πιστοί βαδίζουν δεκάδες χιλιόμετρα, ψάλλοντας ύμνους και φτάνοντας στο μοναστήρι ανήμερα.
Τα εξωκλήσια της Παναγίας στα χωριά
Σε κάθε χωριό της Ελλάδας υπάρχει κι ένα εξωκλήσι αφιερωμένο στην Παναγία:
• Στη Μάνη, οι κάτοικοι συγκεντρώνονται στα πετρόχτιστα εκκλησάκια πάνω στους λόφους.
• Στη Νάξο, οι Παναγίες των βουνών γεμίζουν εικόνες και αφιερώματα.
• Στην Ήπειρο, μικρά πέτρινα ξωκλήσια ανοίγουν για μία μόνο μέρα τον χρόνο.
Το εκκλησιαστικό μήνυμα του Δεκαπενταύγουστου
Η Κοίμηση της Θεοτόκου είναι για την Ορθόδοξη πίστη γεγονός χαρμολύπης: θλίψη για την κοίμηση, χαρά για τη μετάστασή της στους ουρανούς. Ο πιστός λαός βρίσκει στην Παναγία τη μεσίτρια, τη μητέρα που δεν εγκαταλείπει ποτέ τα παιδιά της.
Πανηγύρια και ευλάβεια
Από την Ήπειρο ως την Κρήτη, τα εκκλησιαστικά πανηγύρια συνοδεύονται από παραδοσιακούς χορούς, τραγούδια, κοινό τραπέζι και φιλανθρωπικές πράξεις. Οι εκκλησιαστικές επιτροπές μοιράζουν φαγητό, ενώ σε πολλά μέρη αναβιώνουν παλαιά έθιμα, όπως τα «φανάρα» στα χωριά της Μακεδονίας.
Ο Δεκαπενταύγουστος είναι η ημέρα που ο ουρανός και η γη γίνονται ένα. Στις καμπάνες των εκκλησιών αντηχούν οι προσευχές και οι ελπίδες των Ελλήνων, που σε κάθε εποχή, σε κάθε δυσκολία, στρέφουν το βλέμμα τους στη Μητέρα του Θεού.
