ΟΠΕΚΕΠΕ: Αποζημιώσεις 12 εκατ. ευρώ φέρνουν αναστάτωση στη Θεσσαλία-Με καθυστέρηση μηνών και σε ένα ιδιότυπο σκηνικό δικαίωσης και ταυτόχρονης αδικίας, εκδόθηκε η πολυαναμενόμενη απόφαση αποζημίωσης για τα φερτά υλικά που προκάλεσαν ανυπολόγιστες ζημιές στα αγροτεμάχια της Θεσσαλίας από τις πλημμύρες Daniel και Elias το φθινόπωρο του 2023.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
News: Η απόφαση –που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης– καθορίζει συνολική αποζημίωση ύψους 12 εκατ. ευρώ, με ποσά-ρεκόρ που φτάνουν μέχρι και 5.301 ευρώ/στρέμμα.
Η αποζημίωση αφορά αποκλειστικά τις περιφερειακές ενότητες Καρδίτσας, Λάρισας, Μαγνησίας, Τρικάλων και Φθιώτιδας, για καλλιέργειες που καλύφθηκαν από φερτά υλικά. Το βασικό κριτήριο για την επιλεξιμότητα είναι να είχαν δηλωθεί στην Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης 2024 (ΟΣΔΕ) ως πλημμυρισμένα, αλλά και να είχαν συμπεριληφθεί και στην αντίστοιχη αίτηση του 2023. Ο διασταυρωτικός έλεγχος γίνεται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, που αναλαμβάνει και την καταβολή της ενίσχυσης.
Πίνακας με τα ποσά-σοκ ανά στρέμμα
Η απόφαση ορίζει ενισχύσεις ανάλογα με την καλλιέργεια. Τα ποσά ξεκινούν από 70 ευρώ/στρ για ενεργειακές καλλιέργειες και φθάνουν έως τα 5.301 ευρώ/στρ για θερμοκηπιακά κηπευτικά, ενώ αξιοσημείωτο είναι και το 1.600 ευρώ/στρ για πυρηνόκαρπα.
Για παράδειγμα:
• 205€/στρ για βαμβάκι
• 825,8€/στρ για ελαιώνες
• 900€/στρ για ροδακινιές και μηλοειδή
• 4.441€/στρ για ανθοκομικά
• 5.217€/στρ για φυτώρια
• 759€/στρ για εσπεριδοειδή
Αξιοσημείωτο είναι ότι οι επαγγελματίες αγρότες, εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Αγροτών, λαμβάνουν το 100% της ενίσχυσης, ενώ όσοι δεν είναι επαγγελματίες δικαιούνται μόνο το 50%του ποσού.
Ανατροπή με τις δηλώσεις ΟΣΔΕ: Κίνδυνος αποκλεισμού χιλιάδων
Η ουσία της απόφασης, ωστόσο, κρύβεται στις «λεπτομέρειες» που προκάλεσαν αντιδράσεις σε ολόκληρη τη Θεσσαλία. Όπως επισημαίνουν εκπρόσωποι αγροτών στο vimaorthodoxias.gr πολλοί δεν είχαν γνώση ότι θα έπρεπε να δηλώσουν ρητά την ύπαρξη φερτών υλικών στο ΟΣΔΕ 2024. Το αποτέλεσμα είναι να αποκλείονται χιλιάδες στρέμματα κατεστραμμένων χωραφιών, παρότι οι πλημμύρες και οι λάσπες ήταν κοινό μυστικό.
Η καθυστερημένη δημοσίευση της υπουργικής απόφασης και η απαίτηση για δήλωση με χρονική αναδρομή, δηλαδή με κριτήρια που δεν ήταν γνωστά κατά τη συμπλήρωση της αίτησης, έχει προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις και πιέσεις προς το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
Κτηνοτρόφοι σε απόγνωση: Εκτός ενίσχυσης ζωοτροφών όσοι είχαν ζωονόσους
Την ίδια στιγμή, νέο κύμα αγανάκτησης έρχεται από τις τάξεις των αιγοπροβατοτρόφων, μετά τη δημοσίευση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΦΕΚ Β’ 4202) για την ενίσχυση στις ζωοτροφές. Η απόφαση προβλέπει συγκεκριμένα κριτήρια επιλεξιμότητας, αλλά αφήνει εκτός κάθε ενίσχυσης τους παραγωγούς που είχαν υποχρεωτική θανάτωση ζώων λόγω ευλογιάς ή πανώλης.
Η ενίσχυση αφορά:
• Παραγωγούς που παρέδωσαν γάλα το 2024 σε μεταποιητικές μονάδες, με εγγραφή στο ΟΠΣΚ και δήλωση ΕΑΕ 2024
• Κατοίκους νησιών χωρίς μεταποιητικές μονάδες, υπό όρους
• Εξαιρούνται όσοι είχαν καταστροφές ζωικού κεφαλαίου από επιβεβαιωμένες ζωονόσους, βάσει στοιχείων της Γενικής Διεύθυνσης Κτηνιατρικής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης
Αδικία ή ευθυγράμμιση με το ευρωπαϊκό δίκαιο;
Όπως εξηγούν ειδικοί που μίλησαν στο vimaorthodoxias.gr η εξαίρεση αυτή είναι αποτέλεσμα κοινοτικών περιορισμών για τις ενισχύσεις σε περιπτώσεις που αφορούν υγειονομικούς κινδύνους και υποχρεωτική θανάτωση. Παρ’ όλα αυτά, στην πράξη, χιλιάδες κτηνοτρόφοι που επλήγησαν το 2024 στερούνται κάθε στήριξης, παρότι οι ζημιές ήταν απόλυτα καταγεγραμμένες και όχι αποτέλεσμα αμέλειας ή κακής διαχείρισης.
Υποχρεωτική δήλωση εντός 5 ημερών από την ειδοποίηση
Σε ό,τι αφορά τις αποζημιώσεις της Θεσσαλίας, οι δικαιούχοι θα ειδοποιηθούν ηλεκτρονικά από τον ΟΠΕΚΕΠΕ και θα πρέπει να υποβάλουν υπεύθυνη δήλωση εντός 5 εργάσιμων ημερών, αλλιώς χάνουν το δικαίωμα είσπραξης. Η απόφαση αυτή έχει προκαλέσει εκνευρισμό, καθώς τα χρονικά περιθώρια κρίνονται ανεπαρκή για ηλικιωμένους αγρότες ή παραγωγούς που διαμένουν σε απομακρυσμένες περιοχές.
Αναμένονται παρεμβάσεις στη Βουλή – Τι ζητούν οι αγρότες
Σύμφωνα με πληροφορίες αγροτικοί σύλλογοι της Λάρισας και της Καρδίτσας προετοιμάζουν παρέμβαση σε κοινοβουλευτικό επίπεδο, ώστε να διορθωθούν τα «σημεία-παγίδες» της υπουργικής απόφασης. Ειδικότερα ζητούν:
1. Παράταση της προθεσμίας δήλωσης για τις αποζημιώσεις
2. Νέα ΚΥΑ για τη συμπερίληψη όσων δεν δήλωσαν εμπρόθεσμα φερτά υλικά
3. Στήριξη κτηνοτρόφων που επλήγησαν από ζωονόσους, με εθνική χρηματοδότηση
Δύο ταχύτητες στην αποζημίωση του πρωτογενούς τομέα
Το δίδυμο αποφάσεων που αφορά αποζημιώσεις αγροτών και ενισχύσεις κτηνοτρόφων αποτυπώνει ξεκάθαρα μια πολιτική δύο ταχυτήτων: Από τη μία, γενναίες αποζημιώσεις στους πληγέντες της Θεσσαλίας – με όρους που ωστόσο δεν γνώριζαν εκ των προτέρων. Από την άλλη, κάθετη απορριπτική στάση προς τους κτηνοτρόφους που επλήγησαν από τις χειρότερες ζωονόσους της τελευταίας δεκαετίας.
Το ερώτημα που πλανάται είναι αν τελικά οι αποζημιώσεις προσφέρουν ανακούφιση ή δημιουργούν περισσότερη ανασφάλεια και απογοήτευση σε έναν τομέα ήδη εξαντλημένο από την κλιματική κρίση και τη γραφειοκρατία.
Ακολουθούν τα 7 αναλυτικά παραδείγματα αποζημιώσεων και οι δύο σχετικοί πίνακες:
7 Παραδείγματα αποζημιώσεων ανά καλλιέργεια
1. Βαμβάκι στη Λάρισα
Ένας παραγωγός με 25 στρέμματα βαμβακιού που πλημμύρισαν και δηλώθηκαν κανονικά στο ΟΣΔΕ 2024, θα λάβει αποζημίωση 25 x 205€ = 5.125€.
2. Ελαιώνας στην Καρδίτσα
Παραγωγός με 10 στρέμματα ελαιώνων λαμβάνει 10 x 825,8€ = 8.258€ εφόσον είναι επαγγελματίας αγρότης. Αν δεν είναι, θα πάρει το 50%: 4.129€.
3. Ροδακινιές μεταποίησης στα Τρίκαλα
Καλλιεργητής με 12 στρέμματα θα αποζημιωθεί με 12 x 900€ = 10.800€ (ή 5.400€ αν δεν είναι εγγεγραμμένος στο Μητρώο Αγροτών).
4. Ανθοκομικά στον Αλμυρό Μαγνησίας
Μονάδα με 4 στρέμματα ανθοκομικών καλλιεργειών (εκτός θερμοκηπίου) δικαιούται 4 x 4.441€ = 17.764€.
5. Θερμοκήπιο με κηπευτικά στη Φθιώτιδα
Παραγωγός με 3 στρέμματα κηπευτικών υπό κάλυψη θα λάβει 3 x 5.301€ = 15.903€.
6. Αμυγδαλιές στον Παλαμά Καρδίτσας
Κάτοχος 15 στρεμμάτων θα λάβει αποζημίωση 15 x 725€ = 10.875€, εφόσον πληροί τα κριτήρια ΟΣΔΕ.
7. Αιγοπροβατοτρόφος με απώλεια ζώων από ευλογιά
Αν και κατέθεσε ΟΣΔΕ και ολοκλήρωσε την απογραφή στο ΟΠΣΚ, δεν λαμβάνει καμία ενίσχυσηκαθώς αποκλείεται λόγω θανάτωσης ζώων.
-120x86.jpg)
