ΗΠΑ: Εκεχειρία χωρίς το Ισραήλ, ανθρωπιστική καταστροφή στη Γάζα, φιλοτουρκική ρητορική από Ουάσινγκτον
Σε μία σπάνια εκμυστήρευση προς στενούς του συνεργάτες, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου εξέφρασε την έντονη απογοήτευσή του για τις νέες επιλογές της κυβέρνησης Τραμπ στη Μέση Ανατολή, σύμφωνα με αποκαλυπτικό δημοσίευμα της Times of Israel. Η έντονη δυσαρέσκεια, που παραμένει πίσω από τις κάμερες, ενδέχεται να αποτελέσει την αρχή μιας βαθύτερης γεωπολιτικής αποστασιοποίησης.
Η επαναπροσέγγιση των ΗΠΑ με το Ιράν, οι επαφές με τους Χούθι στην Υεμένη, οι δημόσιες φιλοφρονήσεις προς τον Ταγίπ Ερντογάν, αλλά κυρίως η παράλειψη του Ισραήλ από την αραβική περιοδεία Τραμπ, έχουν στείλει ισχυρό μήνυμα απομάκρυνσης.
Αποδοκιμασία χωρίς ρήξη – Η διπλωματική ψυχρότητα ξεκινά από τη Γάζα
Παρά τις ευνοϊκές αποφάσεις του παρελθόντος – μεταφορά της πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ, αναγνώριση της ισραηλινής κυριαρχίας στο Γκολάν – οι εξελίξεις αποδεικνύουν ότι η δεύτερη θητεία Τραμπ δεν είναι χωρίς όρους.
Η συμφωνία εκεχειρίας μεταξύ ΗΠΑ και Χούθι, που επιτεύχθηκε με τη στήριξη της Τεχεράνης, δεν περιλαμβάνει καμία εγγύηση για το Ισραήλ, παρά το γεγονός ότι η παλαιστινιακή Χαμάς παραμένει ενεργή. Όπως αναφέρουν διεθνή πρακτορεία, η Ουάσινγκτον εξασφάλισε την παύση επιθέσεων προς αμερικανικούς στόχους, αλλά οι Ισραηλινοί παραμένουν εκτεθειμένοι σε νέους πυραυλικούς κινδύνους.
Παράλληλα, η UNICEF και ο ΟΗΕ έχουν σημάνει συναγερμό για την ανθρωπιστική καταστροφή στη Λωρίδα της Γάζας, με χιλιάδες παιδιά να λιμοκτονούν, έπειτα από τον αποκλεισμό της περιοχής από το Τελ Αβίβ και την απαγόρευση εισόδου ανθρωπιστικής βοήθειας.
Το σχέδιο «Άρματα του Γεδεών» και οι διεθνείς αντιδράσεις
Την περασμένη Κυριακή, η κυβέρνηση Νετανιάχου ενέκρινε το σχέδιο “Άρματα του Γεδεών”, το οποίο προβλέπει κατοχή διαρκείας της Γάζας από τις ισραηλινές δυνάμεις, με στόχο την πλήρη εξουδετέρωση της Χαμάς.
Η κίνηση προκάλεσε διεθνή κατακραυγή. Ο Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε έτοιμος να αναγνωρίσει παλαιστινιακό κράτος, ενώ η κυβέρνηση της Ολλανδίας έθεσε θέμα επανεξέτασης της σχέσης Ε.Ε. – Ισραήλ, ένα αίτημα που μέχρι πρόσφατα υποστήριζαν μόνο η Ισπανία και η Ιρλανδία.
Από την άλλη πλευρά, η αμερικανική σιωπή είναι εκκωφαντική. Η U.S. State Department απέφυγε να τοποθετηθεί, με τον Τραμπ να δηλώνει ότι «οι περιφερειακές λύσεις θα βρεθούν σε τοπικό επίπεδο», αποφεύγοντας επιμελώς οποιαδήποτε δήλωση για το Τελ Αβίβ.
Το «πάγωμα» με την Τεχεράνη και οι φρούδες ελπίδες του Ισραήλ
Βασικός στόχος της πρόσφατης επίσκεψης Νετανιάχου στον Λευκό Οίκο ήταν η άδεια για πλήγματα στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Όμως, όχι μόνο δεν πήρε απάντηση, αλλά βρέθηκε μπροστά σε νέα δεδομένα: Ο Τραμπ ανακοίνωσε δημοσίως την έναρξη άμεσων συνομιλιών ΗΠΑ – Ιράν, ακυρώνοντας πρακτικά κάθε στρατιωτικό σχεδιασμό του Ισραήλ.
Μάλιστα, ο μέχρι πρότινος σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Μάικ Γουόλτς, που θεωρούνταν θερμός υποστηρικτής της ισραηλινής θέσης, αντικαταστάθηκε χωρίς σαφή εξήγηση – σε μια χρονική συγκυρία που δείχνει διπλωματική επανατοποθέτηση της Ουάσινγκτον.
Τραμπ και Ερντογάν: «Έχω εξαιρετικές σχέσεις με έναν πολύ έξυπνο άνθρωπο»
Κατά την περιοδεία του, ο Τραμπ φρόντισε να δηλώσει δημόσια πως έχει «εξαιρετικές σχέσεις» με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σε μία περίοδο που Άγκυρα και Τελ Αβίβ ανταλλάσσουν βαριές κατηγορίες για το Παλαιστινιακό.
Μόλις λίγες ημέρες πριν, σε επίσημο δείπνο Ραμαζανιού, ο Τούρκος πρόεδρος είχε δηλώσει: «Ο Θεός να καταδικάσει το Ισραήλ στην αθλιότητα». Παρόλα αυτά, οι δηλώσεις του Τραμπ αποτυπώνουν την προτεραιότητα άλλων συμμαχιών, σε βάρος της ισραηλινής πλευράς.
Σκιά στις στρατηγικές σχέσεις
Το ρήγμα μεταξύ ΗΠΑ και Ισραήλ δεν έχει πάρει μορφή επίσημης κρίσης, αλλά τα γεγονότα δείχνουν σαφώς ότι οι σχέσεις βρίσκονται σε ψυχρό διπλωματικό στάδιο. Εκεχειρίες, συμφωνίες, παρασκηνιακές διαβουλεύσεις και γεωστρατηγικά παζάρια πλέον δεν συμπεριλαμβάνουν την ισραηλινή ατζέντα.
Ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου επένδυσε πολλά στην προσωπική του σχέση με τον Τραμπ. Σήμερα, το πολιτικό του κεφάλαιο φαίνεται να συρρικνώνεται, όσο η Ουάσινγκτον επιλέγει να δει τη Μέση Ανατολή με νέο μάτι – έναν χάρτη στον οποίο το Ισραήλ δεν είναι πλέον ο μοναδικός παίκτης.