ΤΡΑΜΠ: Επιστροφή στο παρελθόν με όχημα τον φόβο
Του Γιάννη Παπανικολάου
Ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοινώνει την πρόθεσή του να επαναλειτουργήσει τη διαβόητη φυλακή του Αλκατράζ, πυροδοτώντας ένα νέο κύμα αντιδράσεων από πολιτικούς, νομικούς και κοινωνικούς φορείς. Με φόντο την ατζέντα περί «νόμου και τάξης», ο πρόεδρος των ΗΠΑ επιχειρεί να επαναφέρει στο επίκεντρο ένα ιστορικό –και αμφιλεγόμενο– σύμβολο του αμερικανικού σωφρονιστικού συστήματος.
Η φυλακή του Αλκατράζ, που έκλεισε το 1963 λόγω του υπερβολικού κόστους λειτουργίας, ενδέχεται να μετατραπεί ξανά σε ενεργή μονάδα κράτησης για «τους πιο βίαιους εγκληματίες», όπως ανακοίνωσε ο Τραμπ. Εντολή φέρεται να έχει δοθεί προς το Ομοσπονδιακό Γραφείο Φυλακών (BOP) και το Υπουργείο Δικαιοσύνης για τη μελέτη του σχεδίου ανοικοδόμησης.
Αντιδράσεις και συνταγματικά ερωτήματα
Η εξαγγελία έγινε μέσω της πλατφόρμας Truth Social και συνοδεύτηκε από τοποθετήσεις περί αύξησης της εγκληματικότητας, ανομίας, και «συνεργασίας δικαστών με τους παραβάτες». Ο πρόεδρος δεν εξήγησε πώς η ενεργοποίηση μιας απομονωμένης φυλακής στη μέση του Κόλπου του Σαν Φρανσίσκο θα συμβάλει ουσιαστικά στην πάταξη του εγκλήματος.
Αξιοσημείωτο είναι ότι ο Τραμπ συνέδεσε την επαναλειτουργία του Αλκατράζ με την αντιμεταναστευτική του πολιτική, μιλώντας για απελάσεις και φυλάκιση «παράνομων εγκληματιών», χωρίς να αποσαφηνίσει τη νομική βάση αυτής της πρόθεσης. Νομικοί κύκλοι, όπως και η Αμερικανική Ένωση Πολιτικών Ελευθεριών (ACLU), εκφράζουν σοβαρές ανησυχίες περί παραβίασης συνταγματικών δικαιωμάτων και εφαρμογής υπερσυγκεντρωτικής εξουσίας στην ομοσπονδιακή πολιτική κράτησης.
Πολιτική υπερβολή ή σχέδιο με παρελθόν;
Η επιλογή του Αλκατράζ δεν είναι τυχαία. Το νησί είναι από καιρό σύμβολο αυστηρής καταστολής και απόλυτης απομόνωσης. Εκεί κρατήθηκαν ο Αλ Καπόνε, ο «Machine Gun Kelly» και πολλοί καταδικασμένοι για βαριά αδικήματα. Η φυλακή έμεινε στην ιστορία όχι μόνο για την αυστηρότητά της, αλλά και για την περίφημη απόδραση του 1962, που ακόμα τροφοδοτεί εικασίες, σύμφωνα με πληροφορίες ιστορικών που συγκέντρωσε το vimaorthodoxias.gr
Η ιδέα Τραμπ να ξανανοίξει το Αλκατράζ περιλαμβάνει επεκτάσεις, νέες πτέρυγες υψηλής ασφαλείας και υβριδικά συστήματα παρακολούθησης. Η κίνηση αυτή, όμως, μοιάζει περισσότερο με πολιτικό show παρά με ρεαλιστικό σχέδιο, καθώς απαιτεί τεράστιες επενδύσεις και αλλαγές στη στρατηγική των ομοσπονδιακών φυλακών.
Αντίλογος από την Καλιφόρνια και ειρωνεία από τους αντιπάλους
Ο κυβερνήτης της Καλιφόρνια, Γκάβιν Νιούσομ, απέρριψε ως «γραφική» την πρόταση, ενώ ο γερουσιαστής Σκοτ Γουίνερ τη χαρακτήρισε «ντροπιαστική επίδειξη λαϊκισμού». Οι πολιτικοί αντίπαλοι του Τραμπ επισημαίνουν ότι η πρόταση στοχεύει στην απόσπαση της προσοχής από τα συνεχιζόμενα νομικά του προβλήματα και στην επανασυσπείρωση του ακροατηρίου του.
Ακόμη, τονίζουν πως η λειτουργία ενός τέτοιου σωφρονιστικού μοντέλου δεν συνάδει με τις διεθνείς δεσμεύσεις των ΗΠΑ, ούτε με τις τρέχουσες πρακτικές επανένταξης κρατουμένων, αλλά μάλλον αποτελεί επιστροφή σε πολιτικές τιμωρητικής αυστηρότητας της δεκαετίας του ’50.
Μύθος, ταινίες και τουριστική αξία
Το Αλκατράζ σήμερα λειτουργεί ως μουσείο και τουριστικός προορισμός, προσελκύοντας εκατομμύρια επισκέπτες ετησίως. Η επαναφορά του σε λειτουργία ως φυλακή θα σήμαινε τη διακοπή μιας ολόκληρης τουριστικής και εκπαιδευτικής βιομηχανίας, που ενισχύει την οικονομία της Καλιφόρνια. Δεν έχει κατατεθεί ακόμη επίσημο σχέδιο μελέτης ή αναλυτική εκτίμηση κόστους.
Καθώς η πολιτική θερμοκρασία στις ΗΠΑ ανεβαίνει ενόψει των εκλογών του 2026, η εξαγγελία Τραμπ για το Αλκατράζ φαίνεται να εντάσσεται σε μια ευρύτερη εκστρατεία εντυπώσεων, που έχει στόχο τη δημιουργία ισχυρών πολιτικών συμβόλων, ακόμη κι αν αυτά στερούνται ρεαλιστικής βάσης.