Ι.Μ. ΧΙΟΥ – Κατά τις εργασίες της Ομηρικής Ακαδημίας της Euroclassica (Όμιλος Ευρωπαικών Εταιρειών Καθηγητών Κλασικών Γλωσσών και Πολιτισμών), η οποία λαμβάνει χώρα στην Χίο (7-14 Ιουλίου 2024), ο Σεβ. Μητροπολίτης Χίου κ. Μάρκος έκανε επιστημονική εισήγηση με θέμα:
«Εξευγενισμένα ήθη και ψυχική ανωτερότης στον Όμηρο».
Κατά την εισήγησή του ο Φιλόλογος Ιεράρχης ανεφέρθη στην ανθρωπιστική διάσταση των Ομηρικών Επών και παρέθεσε παραδείγματα εξευγενισμένων ηθών και ψυχικής ανωτερότητος, όπως η ιερότης του δεσμού της φιλίας (Ζ 119-236), η επέμβαση των ηγητόρων των Αχαιών προς διακοπή του αγώνα, όταν ένας από τους μαχομένους τραυματίζεται σοβαρά (Ψ 822-825), ο σεβασμός στους νεκρούς ( Ω 469-672), η τιμητική θέση της γυναίκας (Ζ 323, ζ 15 κ.ε., η 53-77, τα 53-68) και η νοσταλγία της ειρήνης (ι 2-11). Επίσης αναφέρθηκε στην έννοια της ηπιότητος ως δικαιοσύνης στον Όμηρο, κατά την Jacqueline de Romilly.
Η Διευθύντρια της Ομηρικής Ακαδημίας καθηγήτρια κ. Μαρία-Ελευθερία Γιατράκου απένειμε στον Σεβασμιώτατο το χρυσό μετάλλιο της Ομηρικής Ακαδημίας με σχετικό Δίπλωμα και του εδώρισε μία προτομή του Ομήρου και επιστημονικά βιβλία.
Πέραν της επιστημονικής εισηγήσεώς του ο Σεβ. Χίου απηύθυνε και κατά την έναρξη των εργασιών της Ομηρικής Ακαδημίας τον εξής χαιρετισμό:
Ουδέποτε ο Όμηρος έπαυσε να είναι το σχολικόν ανάγνωσμα του ελληνικού έθνους (K. Krumbacher, Ιστορία της Bυζαντινής Λογοτεχνίας, μεταφρασθείσα υπό Γεωργίου Σωτηριάδου, ΙΙ, Αθήναι 1900,192). Ο Όμηρος υπήρξεν η βάσις της ελληνικής παιδείας. (W. Jaeger, Paideia, Berlin and Leipzig 21936,63. Homer als Erzieher). Ο Όμηρος παραμένει ο ακρογωνιαίος λίθος της ελληνικής παιδείας, ακολουθών τας τύχας του ελληνισμού. Πλήθος αρχαίων συγγραφέων εμπνέονται και επηρεάζονται από τον Όμηρον: Ησίοδος, γλώσσα και μέτρα, Στησίχορος, Αρχίλοχος, Ηρόδοτος, Πλάτων, Τραγικοί, Βιργίλιος, Κόιντος Σμυρναίος, Δάρης, Δίκτυος, Λουκιανός κ.α. (Ψευδο-Λογγίνος, Περί ύψους, 13,3: «Μόνος ο Ηρόδοτος ομηρικώτατος εγένετο; Στησίχορος έτι πρότερον ο τε Αρχίλοχος, πάντων δε τούτων μάλιστα ο Πλάτων, από του ομηρικού κείνου νάματος, εις αυτόν μυρίας όσας παρατροπάς αποχετευσάμενος»).
Και κατά τους Βυζαντινούς χρόνους καθ’ ούς επιζητείται η γνώσις των θείων λόγων, αλλά και της θύραθεν παιδείας («πλειστά τε τοις θείοις λόγοις εμμελετήσασα και μηδέ της θύραθεν παιδείας αποληφθείσασα»: Άννα Κομνηνή, Alexiade, par B, Leib, I-II, Paris 1937-1945, II, 37, 17) οι εκκλησιαστικοί άνδρες επικαλούνται αμφοτέρας τας παραδόσεις διά να διανθήσουν τον λόγον.
Κορυφαίος αυτών ο «πολύς εν λόγοις Ευστάθιος», ο οποίος πολλαπλήν θεωρεί την εκ της μελέτης των ομηρικών επών απορρέουσαν ωφέλειαν. Κατ’ αυτόν η παιδευτική αξία των ομηρικών επών απορέει: α) εκ της τελειότητος της μορφής, β) εκ της ηθοπλαστικής αξίας του περιεχομένου («σωφροσύνη δε της ποιήσεως ταύτης ο κεφαλαιωδέστατος σκοπός», διότι ο ποιητής προβάλλων κατά τεχνικώτατον τρόπον την Πηνελόπην ωθεί προς την «εννομον φιλανδρίαν» και διά της δικαίας τιμωρίας των μνηστήρων αποτρέπει της αδικίας) και γ) εκ της παντοειδούς σοφίας, την οποίαν «παρενείρει» ο ποιητής. Ο Όμηρος είναι ο ποταμός της σοφίας. Ενδιαφέρουσα είναι η υπό του Ευσταθίου αξιολόγησις των επών: «ανδρώδης μεν η Ιλιάς και σεμνοτέρα και ύψος έχουσα, επεί και ηρωικοτέρα∙ ηθική δε η Οδύσσεια ως εκεί σαφέστερον γέγραπται» (Ευσταθίου, Παρεκβολαί).
Έχοντες αυτά υπ’ όψει και δεδομένου ότι τα πνευματικά δημιουργήματα της αρχαίας Ελλάδος από της αρχαίας ήδη εποχής γίνονται ιστορική παρακαταθήκη, με την οποίαν αι επερχόμεναι γενεαί, άνθρωποι διάφοροι, έρχονται εις επαφήν επιζητούντες στοιχεία, διά να εκφράσουν τας ανησυχίας των και εκάστη γενεά κατά την επαφήν με τα κλασσικά κείμενα αφήνει το ιδικόν της αποτύπωμα, συγχαίρομεν τη Ελλογιμωτάτη κ. Μαρία-Ελευθερία Γιατράκου διά την διοργάνωσιν της Ομηρικής Ακαδημίας, ήστινος τας εργασίας επευλογούμεν πατρικώς, επικαλούμενοι τον φωτισμόν των συνέδρων παρά του παντάρχου , παντουργού και νημερτούς Αγίου Πνεύματος και υπενθυμίζοντες τον λόγον του Ευσταθίου «ουκ έχει αντιλογίαν πολύχρηστον είναι χρήμα την Ομηρικήν ποίησιν» (Παρεκβολαί 2, 11).
-120x86.jpg)
