ΣΚΟΠΙΑΝΟ ΖΗΤΗΜΑ – Σε µία ευρύτερη παρτίδα σκάκι έχει εξελιχθεί η αλλαγή πολιτικής ηγεσίας στα Σκόπια και η απροθυµία της νέας προέδρου της χώρας να ακολουθήσει τις προβλέψεις της Συµφωνίας των Πρεσπών.
Η ανάρρηση του εθνικιστικού VMRO στην εξουσία έδωσε την ευκαιρία στην Εκκλησία της γειτονικής χώρας να υπαναχωρήσει από τα βήµατα που είχαν γίνει πριν από δύο χρόνια και το επίσηµο αίτηµα προς το Οικουµενικό Πατριαρχείο για χορήγηση Τόµου Αυτοκεφαλίας και την αποκατάσταση της ευχαριστιακής κοινωνίας µε το Φανάρι και την επιστροφή στην κανονικότητα.
Ο Αρχιεπίσκοπος Αχρίδας, Στέφανος, είναι εκείνος που φαίνεται να ηγείται της αλλαγής στάσης από την Εκκλησία της γειτονικής χώρας και µάλιστα µε επίσηµες δηλώσεις του, οι οποίες ευθυγραµµίζονται πλήρως µε το εθνικιστικό αφήγηµα της νέας πολιτικής και πολιτειακής ηγεσίας της χώρας. Μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθµό TV Star, επί της ουσίας απαξίωσε την απόφαση του Φαναρίου του 2022, κάνοντας λόγο για «Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία» και «µακεδονική διασπορά».
«Το Οικουµενικό Πατριαρχείο αν µας δώσει έναν Τόµο θα τον δεχθούµε, αλλά είναι απαράδεκτοι οι όροι που τίθενται σε εµάς. Μας ζητούν να εγκαταλείψουµε το όνοµα Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία, να εγκαταλείψουµε τη µακεδονική διασπορά και να αναγνωρίσουµε την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Αρχιεπίσκοπος Αχρίδας.
Επούλωση του σχίσµατος μεταξύ του Πατριαρχείου Σερβίας και της Εκκλησίας των Σκοπίων
Υπενθυµίζεται ότι τον Μάιο του 2022 είχε επουλωθεί το σχίσµα µεταξύ του Πατριαρχείου Σερβίας και της Εκκλησίας των Σκοπίων, µετά και την απόφαση της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουµενικού Πατριαρχείου της 9ης Μαΐου 2022, µε την οποία είχε δοθεί λύση στο εκκλησιαστικό ζήτηµα των Σκοπίων, το οποίο αποτελούσε ένα άλυτο πρόβληµα, για το οποίο µάλιστα δεν υπήρχε σχετική πρόβλεψη στη Συµφωνία των Πρεσπών.
Τους µήνες που είχαν ακολουθήσει, στο θέµα υπήρξε στασιµότητα, ενώ ενεπλάκησαν τα Πατριαρχεία Μόσχας και Σερβίας. Αποτέλεσµα ήταν να διαµορφωθεί κοινός άξονας µεταξύ Κρεµλίνου, Βελιγραδίου και Σκοπίων και η Εκκλησία της γειτονικής χώρας να εξακολουθεί να αυτοαποκαλείται «Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία – Αρχιεπισκοπή Αχρίδας», παρά την πρόβλεψη στην απόφαση της Ιεράς Συνόδου του Οικουµενικού Πατριαρχείου που απαλείφει την εθνοτική αναφορά σε «µακεδονική», ένα κατάλοιπο του θρησκευτικού εθνοφυλετισµού.
Ο Αρχιεπίσκοπος Στέφανος είχε µεταβεί στο Φανάρι ανήµερα την Πεντηκοστή του 2022, όπου έλαβε από τα χέρια του Οικουµενικού Πατριάρχη Βαρθολοµαίου την Πατριαρχική και Συνοδική Πράξη µε την οποία επικυρωνόταν η νέα αρχή γι’ αυτή την Τοπική Εκκλησία µε τις παραπάνω λεπτοµέρειες. Το ίδιο καλοκαίρι, ο Πατριάρχης Σερβίας, Πορφύριος, σε µία αντικανονική πράξη παρέδωσε Τόµο Αυτοκεφαλίας στον προκαθήµενο της Εκκλησίας της Βόρειας Μακεδονίας, Αρχιεπίσκοπο Στέφανο, αναγνωρίζοντας όµως ως επίσηµη ονοµασία το «Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία – Αρχιεπισκοπή Αχρίδας».
Η ταύτιση µεταξύ των Πατριαρχείων Μόσχας και Σερβίας αποδείχθηκε από την κίνηση της Ρωσικής Εκκλησίας να χαιρετίσει «το αυτοκέφαλο της Μακεδονικής Εκκλησίας». Η πράξη αυτή είχε προκαλέσει αντιδράσεις, µε χαρακτηριστική εκείνη του Μητροπολίτη Ιµβρου και Τενέδου, Κυρίλλου, ο οποίος είχε χαρακτηρίσει «ντροπή» τον Τόµο Αυτοκεφαλίας που παραχώρησε η Σερβία στην Αρχιεπισκοπή Αχρίδας.
Αδιέξοδο
Τα ήξεις, αφήξεις του προκαθηµένου της Εκκλησίας των Σκοπίων οδήγησαν σε ένα αδιέξοδο τη διαδικασία για τη χορήγηση της αυτοκεφαλίας, καθιστώντας τη γειτονική Εκκλησία έρµαιο πολιτικών βλέψεων και επιρροών, όπως επισηµαίνουν εκκλησιαστικές πηγές, τονίζοντας ότι η στάση του προκαθήµενου δεν εκφράζει το σύνολο της Εκκλησίας της γειτονικής χώρας. Ενδεικτικό είναι ότι τον περασµένο Απρίλιο ο Μητροπολίτης Ιµβρου και Τενέδου, Κύριλλος, και ο Μητροπολίτης ∆ιδυµοτείχου, ∆αµασκηνός, επισκέφθηκαν τη Μονή Μπιγκόρσκι µε τον ηγούµενο της µονής, Επίσκοπο Αντανίας, Παρθένιο, να µην αναφέρει τον όρο «µακεδονική» αλλά «Αρχιεπισκοπή Αχρίδας».
Η ταύτιση της Εκκλησίας των Σκοπίων µε το εθνικιστικό VMRO στην κατεύθυνση της αµφισβήτησης των προβλέψεων της Συµφωνίας των Πρεσπών για το ονοµατολογικό είχε διαφανεί πριν από τη διενέργεια των εκλογών. Το αναστάσιµο µήνυµα του Αρχιεπισκόπου Αχρίδας, το οποίο ήταν πριν από τη διενέργεια των εκλογών, αποτυπώνει ξεκάθαρα τις στοχεύσεις που υπήρχαν και συνεχίζουν να υπάρχουν. Στο αναστάσιµο µήνυµα της Ιεράς Συνόδου της Αρχιεπισκοπής Αχρίδας αναφέρεται: «Ποιος λοιπόν θα τολµήσει να µας αµφισβητήσει ως µακεδονικό έθνος και ως µακεδονικό κράτος; Με ποιο δικαίωµα µερικοί προσπαθούν ακόµη να µας αρνηθούν την ιστορία και την παράδοση, τη γλώσσα και την πίστη, όταν όλο το µακεδονικό έδαφος ποτίζεται µε τις διαφωτιστικές ενέργειες των Μακεδόνων, µε την επιµονή όλων των εθνικών µας υπερασπιστών, µε το αίµα των αναρίθµητων µαρτύρων και µε την πίστη του πλήθους των οµολογητών και υπερασπιστών για τη διατήρηση της Ορθοδοξίας στο άγιο αυτό µακεδονικό έδαφος;».
Εκείνο πάντως που επισηµαίνουν εκκλησιαστικές και διπλωµατικές πηγές είναι ότι η ονοµατοδοσία της Εκκλησίας του βόρειου γείτονα, παρόλο που δεν απορρέει από τη Συµφωνία των Πρεσπών, µπορεί να εξελιχθεί σε ένα εργαλείο αµφισβήτησής της και αναζωπύρωσης εθνικιστικής ρητορικής.
Δημοσιεύθηκε στην «Κυριακάτικη Απογευματινή»
ΓΙΩΡΓΟΣ ΝΟΚΟΣ/parapolitika.gr
-250x180.jpg)
