Ι.Μ.Πατρών: Ο μέγας Γρηγόριος Δέρκων, ο από Λακεδαιμονίας και Βιδύνης, κατήγετο από την Ζουμπάτα των Πατρών.
Εχειροτονήθη εις ηλικίαν 27 ετών, Μητροπολίτης Λακεδαιμονίας, εις διαδοχήν του Αγίου Εθνοϊερομάρτυρος Ανανίου Λαμπάρδη, του εκ Δημητσάνης.
Φυλακισθείς εις Τρίπολιν υπό των Τούρκων για την εθνικοθρησκευτική του μεγάλη δράση και διασωθείς εκ βεβαίου θανάτου, διέφυγε τας των βαρβάρων ενέδρας διασωθείς και πάλιν, ώστε να τοποθετηθή, από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, Μητροπολίτης Βιδύνης (της Βουλγαρίας), όπου και πάλι αγωνίστηκε υπέρ των ιερών και Οσίων του Γένους μας επικηρυχθείς εις θάνατον, υπό του Σουλτάνου. Διασωθείς εκ δευτέρου, ετοποθετήθη Μητροπολίτης Δέρκων της Κωνσταντινουπόλεως, όπου έλαμψε ως αστήρ φαεινός και διέπρεψε ως ανδρείος και ελληνοπρεπής Ορθόδοξος Ιεράρχης και ο πρώτος και άριστος εκ των συνεργατών του Αγίου ενδόξου Εθνοϊερομάρτυρος Πατριάρχου, Γρηγορίου του ε.
Στις 10 Απριλίου 1821 απηγχονίσθη ο Πατριάρχης Άγιος Γρηγόριος ο ε, στις 3 Ιουνίου του ιδίου έτους απηγχονίσθη, ο άγιος Γρηγόριος Δέρκων, μετά των συνδεσμοτών του αγίων Αρχιερέων, οίτινες τιμώνται ως άγιοι, καταταγέντες το έτος 2021, εις τας δέλτους των Αγίων.
Η μνήμη του Αγίου Γρηγορίου Δέρκων εορτάζεται λαμπρώς εις τον Ιερόν Ναόν του Πολιούχου των Πατρών Αγίου Αποστόλου Ανδρέου, κατ έτος, στις 3 Ιουνίου. Εκεί τεθησαύρισται ιερά εικών του Αγίου.
Στο χωριό του, στη Ζουμπάτα, ανέρχεται κατ έτος ο Μητροπολίτης Πατρών κ. κ. Χρυσόστομος, την δευτέρα Κυριακή του Ιουλίου, για τους εκεί εορτασμούς του Αγίου.
Ο Μητροπολίτης Πατρών, και εφέτος, τέλεσε την Θεία Λειτουργία, στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Ζουμπάτας, την Κυριακή 9 Ιουλίου 2023 και κήρυξε τον θείο λόγο εν πληθούση Εκκλησία αναφερθείς στο μαρτύριο του τιμωμένου αγίου και στην σημασία του εορτασμού της μνήμης του για την εποχή μας και την Πατρίδα μας.
Εν συνεχεία προέστη της ιεράς Λιτανείας, της Εικόνος του Αγίου Γρηγορίου, η οποία Λιτανεία, κατέληξε στον τόπο, όπου ο Μητροπολίτης έστησε την προτομή του Αγίου (προ της αγιοκατατάξεώς του). Εκεί ανεπέμφθη δέησις και κατετέθησαν στέφανοι.
ο Μητροπολίτης ευχαρίστησε ιδιαιτέρως τον πολιτιστικό Σύλλογο Μοίρα-Ζουμπάτας «η ΘΑΝΑ» για την συνεργασία μαζί του, για την ανάδειξη της τοπικής ιστορίας και της μεγάλης και μαρτυρικής μορφής του Γρηγορίου Δέρκων και ιδιαιτέρως τον Πρόεδρο κ. Κωνσταντίνο Αγγελόπουλο.
Στη Ζουμπάτα και πλησίον της προτομής του Αγίου Γρηγορίου Δέρκων, ανεγείρεται ο πρώτος προς τιμήν του Ιερός Ναός, τον οποίον εθεμελίωσε ο Μητροπολίτης Μονεμβασίας και Σπάρτης κ. Ευστάθιος, ευλαβώς προσκληθείς προς τούτο υπό του Μητροπολίτου Πατρών κ. κ. Χρυσοστόμου, αφού ο Μητροπολίτης Σπάρτης, τυγχάνει διάδοχος, τόσον του αγίου Εθνοϊερομάρτυρος Ανανίου, όσον και του επίσης Αγίου Εθνοϊερομάρτυρος Γρηγορίου Δέρκων, του από Λακεδαιμονίας.
Στις εορταστικές και λατρευτικές εκδηλώσεις προς τιμήν του Αγίου Γρηγορίου Δέρκων συμμετείχαν οι Αντιπεριφερειάρχες Παναγιώτης Παπαδόπουλος και Ανδρέας Φίλιας, η Αντιδήμαρχος κ. Αναστασία Τογιοπούλου, η οποία έλκει την καταγωγή της από τη Ζουμπάτα και έχει χρηματίσει Πρόεδρος του Συλλόγου Μοίρα- Ζουμπάτας «η ΘΑΝΑ» μέλη Εκπολιστικών Συλλόγων, με παραδοσιακές ενδυμασίες και πλήθος ευλαβών Χριστιανών.
Μετά την Λιτανεία, στην βρύση της Ζουμπάτας κάτω από τα ευσκιόφυλλα πλατάνια, οι νέοι και οι νέες των πολιτιστικών και παραδοσιακών Συλλόγων παρουσίασαν ωραιότατο πρόγραμμα με παραδοσιακούς χορούς.
