ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΕΛΙΜΙΡΟΒΙΤΣ: Μόνο η πνευματική ζωή είναι η αληθινή ζωή, όλα τα υπόλοιπα είναι ύλη. Και το σώμα μας ύλη είναι, χώμα δανεισμένο από τη γη… Πνευματική ζωή είναι η αδιάλειπτη προσπάθειά μας να καταστούμε άξιοι της θεικής πνοής που βρίσκεται μέσα μας.
Η ψυχή του ανθρώπου είναι στα μάτια του Θεού θησαυρός πολυτιμότερος απ’ όλο τον υλικό κόσμο. Η καλλιέργεια της ψυχής είναι η σημαντικότερη, και ο κόπος για την ψυχή είναι ο πιο συνετός.
Πολλοί ετοιμοθάνατοι, ευρισκόμενοι σε πολύωρη αγωνία, μπόρεσαν να ξεψυχήσουν μονάχα τότε, όταν εξομολογήθηκαν τις αμαρτίες τους στον ιερέα… Ο Θεός μας είναι Θεός ελέους και καλοσύνης και θέλει τη σωτηρία όλων των ανθρώπων. Πως όμως θα σωθεί κάποιος άνθρωπος, αν συνειδητά δεν κάνει διάκριση μεταξύ αμαρτίας και δικαιοσύνης του Θεού, αν δεν απορρίψει την αμαρτία και δεν αναγνωρίσει τη δικαιοσύνη του Θεού;
Με αυτό που ο άνθρωπος κουβαλά στην ψυχή του κατά την ώρα του θανάτου, με τούτο απέρχεται στην κρίση του Θεού. Αν αυτό είναι αμαρτία, με την αμαρτία, και αν είναι δικαιοσύνη, τότε με τη δικαιοσύνη. Ο Θεός περιμένει από κάθε θνητό άνθρωπο τη μετάνοια και η μετάνοια περιλαμβάνει την εξομολόγηση των ιδίων αμαρτημάτων.
Έξω από τον Θεό και την ψυχή δεν υπάρχει καμία άλλη αξία. Το δε έλεος του Θεού μόνο σε αυτή τη ζωή εκχύνεται στους μετανοούντας αμαρτωλούς ανθρώπους, ενώ στην φοβερή κρίση, το έλεος θα αντικατασταθεί από τη δικαιοσύνη του Θεού.
Το σημαντικότερο δώρο που ο Θεός χάρισε στον άνθρωπο είναι η θεοειδής ψυχή. Αυτό το σημαντικό δώρο θα ζητήσει πάλι πίσω ο Θεός στον κατάλληλο καιρό. Τίποτε δεν μπορεί ο άνθρωπος να επιστρέψει πίσω στον Θεό στη θέση της ψυχής. Η ψυχή είναι βασίλισσα και όλα τα άλλα είναι δούλοι. Δεν θα δεχτεί ο Θεός τον δούλο στη θέση του βασιλιά, μήτε και θέλει το εφήμερο στη θέση του αιωνίου. Τι λοιπόν θα προσφέρει ως αντάλλαγμα ο αμαρτωλός για την ψυχή του;
Ενόσω ο άνθρωπος βρίσκεται εντός του σώματος σε αυτό τον κόσμο, καυχάται για πολλές από τις κοσμικές αξίες. Όταν όμως αποχωριστεί από το σώμα, τότε διαπιστώνει -να δώσει ο Θεός να μην το γνωρίσει- πως έξω από τον Θεό και την ψυχή δεν υπάρχει καμία αξία άλλη. Τότε δεν θα μπορέσει να κάνει καμία σκέψη για οποιαδήποτε εξαγορά και ανταλλαγή της ψυχής. Ω, πόσο φρικτή είναι η θέση της αμαρτωλής ψυχής όταν αποκόπτονται όλα τα νήματα που την συνδέουν με τον κόσμο και τον Θεό και κείνη, γυμνή και τετραχηλισμένη, πτωχή και πάμπτωχη βρεθεί στον κόσμο των πνευμάτων!
