Ι.Μ. ΛΑΓΚΑΔΑ: Επ’ ευκαιρία της εορτής των εφόρων των Ελληνικών Γραμμάτων και των Τεχνών, Αγίων Τριών Ιεραρχών η Ιερά Μητρόπολη Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης σε συνεργία με τον Δήμο Λαγκαδά, το Πατριαρχικό Ίδρυμα Πατερικών Μελετών και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων, συμμετέχει και φιλοξενεί τις διήμερες εκδηλώσεις τιμής και μνήμης των προστατών της Παιδείας, με γενικό τίτλο «Τους Τρεις μεγίστους φωστήρας…», που διοργανώνονται υπό την Αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, στην πόλη του Λαγκαδά κατά το χρονικό διάστημα 29 και 30 Ιανουαρίου 2022.
Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν το Σάββατο το απόγευμα στην κεντρική αίθουσα του Πολυδύναμου Πνευματικού Κέντρου της Ι. Μητροπόλεως «Αγία Κυράννα», με την Επιστημονική εσπερίδα που είχε ως κεντρικό θέμα «Ιχνηλατώντας την διαχρονικότητα του λόγου των Τριών Ιεραρχών» και η οποία πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με την αυστηρή τήρηση όλων των υγειονομικών πρωτοκόλλων που έχει θεσπίσει η πολιτεία κατά της πανδημίας COVID-19, υπό τον άρτιο συντονισμό της κας Κοτσώνης Ελισάβετ, MSc Εκπαιδευτικό και Αντιδήμαρχο των Οικονομικών Υπηρεσιών και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης του Δήμου Λαγκαδά.
Οι εργασίες της εσπερίδος άνοιξαν με την ανάγνωση του επίκαιρου χαιρετισμού της κα. Ζέττα Μακρή, Υφυπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων, η οποία επεσήμανε την βαθειά σχέση και την μεγάλη προσφορά των Τριών Ιεραρχών στα Γράμματα και στην Ελληνική παιδεία, ενώ χαιρετισμό, στον οποίο εξήραν την αξία της πραγματοποίησης τέτοιων συνεδρίων και εκδηλώσεων, απεύθυναν επίσης ο Πρόεδρος του Πατριαρχικού Ιδρύματος Πατερικών Μελετών και Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Βλατάδων Θεσσαλονίκης, Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Αμορίου κ. Νικηφόρος, ο Βουλευτής της Ν.Δ. κ. Θεόδωρος Καράογλου, ο Δήμαρχος Λαγκαδά και Ιατρός κ. Ιωάννης Ταχματζίδης, ο Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας Θωμάς Μπαχαράκης, ο Κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής κ. Χρυσόστομος Σταμούλης και η Διευθύντρια της Δευτεροβάθμιας Εκπαιδεύσεως Δυτικής Θεσσαλονίκης κα. Χρυσούλα Κεχαΐδου.
Πρώτος εισηγητής ήταν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης κ. Πλάτων, ο οποίος αναπτύσσοντας το θέμα: «Η συμβολή των Τριών Ιεραρχών στην Παιδεία», αφού σημείωσε μεταξύ των άλλων ότι «ο κοινός εορτασμός των τριών Φωστήρων στις 30 Ιανουαρίου κ.έ., αποτελεί την διαχρονική υπενθύμιση της τεράστιας συμβολής τους στη διαμόρφωση της Ελληνορθοδόξου Παιδείας, ανέλυσε επ΄ακριβώς τα στοιχεία της παιδείας των τιμωμένων Ιεραρχών. Τέτοια στοιχεία είναι: α) H υπέρβαση της Θρησκείας και η Θρησκειοποίηση της Πίστεως, β) Η προτεραιότητα της καρδιάς ως κέντρου της ανθρώπινης υπάρξεως μέσα στην οποία συναντάται ο Θεός με τον άνθρωπο, γ) Η μέριμνα για την διαμόρφωση του χαρακτήρα των νέων ανθρώπων ως ολοκληρωμένες προσωπικότητες και η εκγύμναση του συνόλου των ψυχικών και πνευματικών δυνάμεων τους, δ) Η Θεοκεντρικότητα, όπου η παιδεία αποβλέπει στην εν Χριστώ τελείωση του ανθρώπου και στην ομοίωση του με τον Θεό, ε) Η ιεράρχηση των ανθρωπίνων και η δημιουργία μιας ρεαλιστικής βιοθεωρίας που βοηθά ουσιαστικά στην αυτογνωσία στ) ο άριστος συνδυασμός της παιδείας και εκπαιδεύσεως.
Καταλήγοντας, προέτρεψε όλους να γνωρίσουν αυτούς τους τρεις μεγάλους Ιεράρχες μέσα από τα έργα τους και την διδασκαλία τους και εκεί θα βρουν πολλές απαντήσεις για τους σύγχρονους και επίκαιρους προβληματισμούς της σημερινής κοινωνίας.
Ακολούθησε η εισήγηση του κ. Μιλτιάδη Κωνσταντίνου, Ομότιμου Καθηγητή της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. με θέμα: «Οικολογικές προκείμενες στη Θεολογία των Τριών Ιεραρχών», ο οποίος αναλύοντας τις βασικές θέσεις της Βίβλου για τις σχέσεις του ανθρώπου με τον Θεό, των ανθρώπων μεταξύ τους και του ανθρώπου με το περιβάλλον του, διαπιστώνει ότι τόσο η Βίβλος όσο και τα εμπνεόμενα από αυτήν κείμενα των Πατέρων της Εκκλησίας μπορούν να προσφέρουν, όχι βέβαια λύση αλλά, τουλάχιστον μια εναλλακτική θεώρηση του οικολογικού προβλήματος, η οποία μπορεί να οδηγήσει στην αναζήτηση λύσεων που θα κινούνται πέρα από εξωτερικούς ηθικισμούς ή νεοπαγανιστικές παραθρησκευτικές υστερίες και άλλα παρόμοια.
Διευκρίνισε επίσης ότι η θεώρηση της οικολογικής κρίσης ως κρίσης πρωτίστως και προπάντων πνευματικής δεν σημαίνει σε καμιά περίπτωση τι αυτή μπορεί να αντιμετωπιστεί ατομικά, με την αλλαγή νοοτροπίας κάποιων ανθρώπων, ή χωρίς την ανάληψη συγκεκριμένων δράσεων και κυρίως χωρίς την άμεση παρέμβαση στον τρόπο παραγωγής – κατανάλωσης, στην καρδιά, δηλαδή, της αγοράς. Προς αυτή την κατεύθυνση -τόνισε- κινούνται και οι Τρεις Ιεράρχες, οι οποίοι ξεκινώντας από τη διαπίστωση ότι το κατεξοχήν πρόβλημα του ανθρώπου είναι η όχι αληθινή σχέση του με τον Θεό, προχωρούν σε ριζοσπαστικότερες θέσεις, πάνω σε θέματα άνισης κατανομής του πλούτου, διάκρισης σε πλούσιους και φτωχούς, και φτάνουν μέχρι τη θεώρηση του θεσμού της ατομικής ιδιοκτησίας ως πηγής κοινωνικής ανισότητας και πόνου των ανθρώπων και, κατά συνέπεια, ασυμβίβαστου με τη χριστιανική πίστη.
Επεσήμανε τέλος, ότι χωρίς την ανάληψη συγκεκριμένης δράσης προς την κατεύθυνση της ριζικής αλλαγής των υφιστάμενων κοινωνικών δομών και χωρίς συστηματική μελέτη και επεξεργασία κάποιας εναλλακτικής πρότασης για την Οικονομία που θα αντικαταστήσει την ισχύουσα Οικονομία της Αγοράς, οποιαδήποτε συζήτηση για το οικολογικό πρόβλημα θα κινείται στο επίπεδο της θεωρητικής ενασχόλησης.
Τρίτη ομιλία ήταν του κ. Παναγιώτη Υφαντή, Καθηγητή Αγιολογίας της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. με τίτλο: «Ανθρωπολογικές πτυχές της Θεολογίας των Τριών Ιεραρχών», όπου και σημείωσε μεταξύ άλλων ότι «οι τρεις Ιεράρχες υπηρέτησαν την Εκκλησία και συνέβαλαν ουσιαστικά στην οικοδόμηση της θεολογικής και πνευματικής της φυσιογνωμίας, χρησιμοποιώντας τα εκφραστικά μέσα και τους πολιτισμικούς κώδικες της εποχής τους. Ορισμένες από τις σημαντικότερες πτυχές της θεολογίας τους, αφορούν τον άνθρωπο. Ο Βασίλειος τον περιγράφει ως οντότητα μοναδική, που σώζεται ως ψυχοσωματική ενότητα και ενώνεται με τον δημιουργό του, μέσα από την άσκηση της διακονίας στον ελάχιστο αδελφό. Ο Γρηγόριος εντοπίζει τη δυνατότητα θέωσης του ανθρώπου στην κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν Θεού δημιουργίας του και κυρίως στο θεανδρικό του πρότυπο. Επίσης, επισημαίνει τη συνεχή πρόνοια του Θεού για τη σωτηρία και θεωρεί τη φιλαδελφία τεκμήριο φιλοθεΐας. Από την πλευρά του, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, σθεναρός υπερασπιστής των θυμάτων της αυθαιρεσίας κάθε εγκόσμιας εξουσίας, αναφερόμενος στο γεγονός της σωτηρίας ενώ παραδέχεται την πρωταγωνιστική και καθοριστική δράση της θείας ενέργειας τονίζει και την απαραίτητη συναίνεση και συνεργασία του ανθρώπου».
Εν συνεχεία ο Επίκουρος Καθηγητής Ποιμαντικής Ηθικής της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. κ. Πέτρος Παναγιωτόπουλος αναπτύσσοντας το θέμα «Η πρόσληψη της Επιστήμης στο έργο των Τριών Ιεραρχών», μίλησε για τον τρόπο με τον οποίο οι Τρεις Ιεράρχες προσέλαβαν την επιστημονική σκέψη στο λόγο τους. Αφού παρουσίασε τις διάφορες μεταξύ της επιστημονικής δραστηριότητας στην εποχή των Τριών Ιεραρχών και στο σήμερα, ανέφερε τις σπουδές τους στο ειδωλολατρικό περιβάλλον, τα δάνεια τους από την ελληνική Σοφία και την σύνθεση Πίστεως και επιστήμης στον βίο και τον λόγο τους.
Τέλος, εξήγησε γιατί το παράδειγμα τους οφείλει να φωτίζει τον τρόπο με τον οποίο οι σύγχρονοι πιστοί πρέπει να προσεγγίζουν την επιστήμη και τα προϊόντα της.
Η πέμπτη και τελευταία εισήγηση έγινε από τον κ. Γεώργιο Γουσγουριώτη, Επιστημονικός Συνεργάτης του Πατριαρχικού Ιδρύματος Πατερικών Μελετών και Υπ. Διδάκτορα Φιλολογίας Α.Π.Θ. με θέμα: «Ποιος είναι ο σπουδαιότερος των Τριών Ιεραρχών; Μια φιλοσοφική διαμάχη του 11ου αιώνα», μέσα από την οποία ανασυνθέτει μια ιδιόμορφη φιλοσοφική διαμάχη του 11ου αιώνα με βάση τα συναξάρια για την 30η Ιανουαρίου και εστιάζοντας σε άγνωστες πτυχές της διαμάχης, αναδεικνύεται το έντονο ενδιαφέρον μείζονα λογίων του 11ου αιώνα, για το έργο των Τριών Ιεραρχών.
Ακολούθησε γόνιμος διάλογος, κατά τον οποίο ετέθησαν προβληματισμοί, σκέψεις και ερωτήματα προς τους ομιλητές, ενώ στην καταληκτήρια ομιλία του ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαγκαδά κ. Πλάτωνας, ευχαρίστησε όλους τους συμμετέχοντες στις εργασίες, ιδιαιτέρως δε, τους κυρίους ακαδημαϊκούς διδασκάλους για την συμμετοχή τους, οι οποίοι με τις εμπεριστατωμένες εισηγήσεις τους φώτισαν και διασάφησαν πολλές πτυχές από το πολυδιάστατο έργο των Τριών Ιεραρχών, ενώ δε παρέλειψε να συνεχάρη και τους συντελεστές της οργανωτικής επιτροπής για την άρτια διεξαγωγή της εν λόγω θεολογικής εσπερίδος.
-120x86.jpg)
