Η λαοθάλασσα των Χριστουγέννων

Του Μητροπολίτου Πατρών κ. Χρυσόστομου 

Πλήθη πιστών κατέκλυσαν τους Ιερούς Ναούς κατά την ημέρα της Εορτής των Χριστουγέννων. Ομολογουμένως η συμμετοχή ήτο πολύ μεγαλυτέρα από κάθε άλλη χρονιά.
Στην Ιερά Μητρόπολή μας, στις Ενορίες των Πατρών, ετελέσθησθαν δύο Θείες Λειτουργίες, ενώ στον Ναό του Αγίου Αποστόλου Ανδρέου τρεις (9.00 μ.μ.-1.00 π.μ. στον Νέο Ναό, 5.00-8.00π.μ. στον Παλαιό Ναό και 7.00-10.30π.μ. στον Νέο Ναό).
Η συμμετοχή του Λαού ήτο αθρόα και συγκινητική. Ακόμη και ο περικαλλής και μέγας Νέος Ναός του Αγίου Ανδρέου απεδείχθη μικρός, για να χωρέση τόσο κόσμο. Φαίνονταν όλοι προσηλωμένοι στην Θεία Λατρεία, και πιστεύω ότι μετείχαν προσευχητικά και ουσιαστικά στην Θεία Λειτουργία.  Πλήθος πιστών εκοινώνησαν των Θείων και Αχράντων Μυστηρίων γενόμενοι όμαιμοι και σύσσωμοι Χριστού, κατόπιν της απαραίτητης προετοιμασίας, με την φροντίδα των ευλαβών Ιερέων μας, οι οποίοι καθημερινώς, θυσιαστικά εργάζονται, κυρίως όμως κατά την διάρκεια της νηστείας των Χριστουγέννων ηναλώθησαν, κατευθύνοντας πνευματικώς και ενισχύοντας το λογικό ποίμνιο εις νομάς σωτηρίους.
Καθώς ατένιζα από την Ωραία Πύλη τις χιλιάδες των πιστών στον κατάμεστο Ιερό Ναό του Αγίου Ανδρέου, σκεπτόμουν το μεγαλείο της Ορθοδοξίας, την αγάπη του Θεού που συγκατέβη και συγκαταβαίνει για να σώση τον άνθρωπο, αλλά και την εμπιστοσύνη των ανθρώπων στον Θείο Λυτρωτή και την Εκκλησία Του.
· Προσήλθαν τα βρέφη στην αγκαλιά της μητέρας τους για να δοξάσουν και να προσκυνήσουν με τον δικό τους απλό τρόπο και με τις αγνές καρδιές και παιδικές φωνές τους Εκείνον, που έγινε βρέφος για να σώση τον άνθρωπο. «Εκ στόματος νηπίων και θηλαζόντων κατηρτίζω αίνον» (Ψαλμ. Η’, 3).
· Έφτασαν οι νέοι, οι οποίοι μέσα από τις ατραπούς του βίου ψάχνουν λιμάνι υπήνεμο και νόημα ζωής. Ήταν τα μάτια τους πλημμυρισμένα από χαρά για την μεγάλη γιορτή που ομορφαίνει την πορεία του ανθρώπου. Ήταν λαμπερά τα πρόσωπά τους γιατί ο εν Σπηλαίω γεννηθείς Σωτήρας και Λυτρωτής δίδει στην ζωή ουράνια σημασιολόγηση και κύρος αθανασίας. Γι’ αυτά δεν διψάει η ψυχή των νέων, αλλά και κάθε ανθρώπου;
· Συγκινητική ήτο η παρουσία των γονέων, που καθημερινώς διαπιστώνουν και συνειδητοποιούν ότι η οικογένεια χωρίς την Χάρη και την ευλογία του Θεού δεν μπορεί να σταθή στα πόδια της, να προοδεύση, να ευτυχήση.
· Είδαμε και τους γέροντες, τους φορτωμένους με τις εμπειρίες της ζωής, τις χαρές και τους πόνους τόσων ετών, να ατενίζουν ικετευτικά με το βαθύ και πολλάκις σπινθηροβόλο βλέμμα τους την παναγία μορφή της Θεοτόκου της Βρεφοκρατούσης. Ποιός ξέρει τι Της έλεγαν από τα βάθη της καρδιάς τους! Πριν από λίγες ημέρες σε μια Χριστουγεννιάτικη γιορτή άκουσα τα παιδιά να τραγουδούν: «Καί ο παππούς γερμένος στο ραβδί του, ποιός ξέρει μήπως για στερνή φορά, ακολουθεί και αυτός σκυφτός τον δρόμο, στην Εκκλησιά να φτάση λαχταρά…» και πολύ συγκινήθηκα.
· Ήλθαν οι πτωχοί, για να προσκυνήσουν Εκείνον, που εκούσια επτώχευσε για να πλουτίσωμε εμείς. Πού γεννήθηκε μέσα σε μια φάτνη αλόγων, τόσο ταπεινά σε μια άσημη πολίχνη. Αλήθεια, γνωρίζετε πολλούς, που να έχουν γεννηθή μέσα σε ένα παχνί ζώων;
Η φτώχεια Του έγινε και γίνεται ο δικός τους, ο δικός μας πλουτισμός. Η ταπείνωσή Του έγινε και γίνεται η δική μας υψοποιός δύναμις. «Τι ποτ’ ούν των ευαγγελίων τούτων ίσον γένοιτ’ αν; Θεός επί γης άνθρωπος εν ουρανώ, και πάντα αναμίξ εγένετο…» (Ιερός Χρυσόστομος). Δηλαδή «Ποιά καλή είδηση θα μπορούσε να είναι ίση με αυτήν; Ο Θεός ήλθε στην γη, ο άνθρωπος ανέβηκε στον ουρανό, και όλα έγιναν ένα».
· Ήλθαν οι σοφοί, που προσπάθησαν χρόνια τώρα και προσπαθούν να ερμηνεύσουν με την ανθρώπινη λογική το θαύμα. Δεν κατάφεραν όμως τίποτε, αλλά έφτασαν ταπεινωμένοι στον Ιερό Ναό, μπροστά στο Σπήλαιο της Γεννήσεως, και κλίνοντας το γόνυ επανέλαβαν μαζί με τον Ιερό Υμνογράφο: «Ου φέρει το Μυστήριον έρευναν∙ πίστει μόνη τούτο πάντες δοξάζομεν, κράζοντες και λέγοντες∙ Ανερμήνευτε Κύριε, Δόξα σοι» (Από την Υμνολογία της Εορτής).
· Αλλά διέκρινα μέσα στο μέγα πλήθος και πλουσίους. Άλλοι γνωστοί στους πολλούς, και κάποιοι που έδειχναν ότι ανήκουν σε αυτή την κατηγορία από το ντύσιμό τους και την όλη στάση τους. Τούς είδα να στρέφουν το βλέμμα τους γύρω, παντού, στους τοίχους και τους θόλους του Ναού, να βλέπουν τις αγιογραφίες… Όλοι οι Άγιοι φτωχοί, με απλότητα, με σύνεση και ταπείνωση, με πρώτη την Παναγία μας. Δεν φέρουν πλούσια ενδύματα, έχουν διαρρήξει την σχέση τους με την ύλη, η όλη τους ύπαρξη είναι ουράνια, χαριτωμένη, φωτοστεφανωμένη. Ακολούθησαν πιστά στη ζωή τους, τον νηπιάσαντα Κύριο. Κάποιοι από τους πλουσίους, που βλέπω, άκουσαν ήδη την εντολή του Κυρίου και την έκαναν πράξη. «Μακάριοι οι ελεήμονες ότι αυτοί ελεηθήσονται…».
Κάποιοι άλλοι, είναι η ώρα να πάρουν το μέγα μήνυμα. Τούς μιλάνε οι Άγιοι, τους ελέγχουν οι συνάνθρωποί τους οι πεινασμένοι και πονεμένοι∙ ακούνε παράξενους ήχους, ψαλμωδία που τους τρομάζει: «Πλούσιοι επτώχευσαν και επείνασαν, οι δε εκζητούντες τον Κύριον ουκ ελαττωθήσονται παντός αγαθού».
Ο Ουρανοφάντωρ και Μέγας πατήρ ημών Βασίλειος έρχεται με παρρησία και με τρόπο αυστηρό να νουθετήση: «Τού πεινώντός εστιν ο άρτος, ον συ κατέχεις· του γυμνητεύοντος το ιμάτιον, ο συ φυλάσσεις εν αποθήκαις· του ανυποδήτου το υπόδημα, ο παρά σοι κατασήπεται· του χρήζοντος το αργύριον, ο κατορύξας έχεις. Ώστε τοσούτους αδικείς, όσοις παρέχειν ηδύνασο». Δηλαδή: «Το ψωμί που αποθηκεύεις είναι του πεινασμένου, τα ιμάτια που συσσωρεύεις είναι του γυμνού, τα παπούτσια που τα έχεις να σαπίζουν είναι του ξυπόλυτου, τα λεφτά που θάβεις για να μη στα κλέψουν είναι του φτωχού. Είναι τόσοι αυτοί που αδικείς όσοι αυτοί που θα μπορούσες να βοηθήσεις». (Μέγας Βασίλειος)
Πλήθος μέγα ανθρώπων στους Ναούς, που ως άλλος ουρανός προσφέρουν την δυνατότητα της λειτουργικής και ευχαριστιακής μετοχής στο μέγα μυστήριο και θαύμα. Χριστούγεννα, η μεγαλύτερη γιορτή της Ορθοδοξίας, «η μητρόπολις των Εορτών», όπως την ονομάζει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος.
Πλήθος μέγα Αγγέλων, χορός Αγίων, «τα άνω τοις κάτω συνεορτάζει και τα κάτω τοις άνω συνομιλεί…».
Παρήγορο όντως ελπιδοφόρο και χαροποιό το γεγονός, ότι ο Λαός εμπιστεύεται και αγκαλιάζει την μάνα του Εκκλησία, η οποία είναι η μήτρα της ζωής. Τώρα, μέσα στο ξεροβόρι και το χιονιά, μέσα στην βαρυχειμωνιά που προσπορίζουν στην κοινωνία οι δυσχέρειες, η παντοειδής κρίση, τώρα η Εκκλησία, όπως βεβαίως πάντοτε, προσφέρει τον Χριστό, τον Ενανθρωπήσαντα Θεό «εις βρώσιν και πόσιν τοις πιστοίς». Προσφέρει την δεομένη και βρεφοκρατούσα Θεοτόκο, προσφέρει τους Αγίους προκειμένου να στηρίξη, να δώση μήνυμα χαράς και αισιοδοξίας, να σώση και να λυτρώση τον άνθρωπο.
Ναί αδελφοί μου, αυτό διακηρύττει με την Θεόφθογγο γλώσσα του ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος: «Τούτο εστιν ημίν η πανήγυρις, τούτο εορτάζομεν σήμερον, επιδημίαν Θεού προς ανθρώπους, ίνα προς Θεόν ενδημήσωμεν, ή επανέλθωμεν (ούτω γαρ ειπείν οικειότερον),  ίνα τον παλαιόν άνθρωπον αποθέμενοι, τον νέον ενδυσώμεθα∙ και ώσπερ εν τω Αδάμ απεθάνομεν, ούτως εν τω Χριστώ ζήσωμεν, Χριστώ και συγγεννώμενοι, και συσταυρούμενοι, και συνθαπτόμενοι, και συνανιστάμενοι. Δεί γαρ με παθείν την καλήν αντιστροφήν∙ και ώσπερ εκ των χρηστοτέρων, ήλθε τα λυπηρά, ούτως εκ των λυπηρών, επανελθείν τα χρηστότερα. Ου γαρ επλεόνασεν η αμαρτία, υπερεπερίσσευσεν η χάρις∙ και ει η γεύσις κατέκρινε, πόσω μάλλον το Χριστόν παθείν εδικαίωσεν; Τοιγαρούν εορτάζωμεν, μη πανηγυρικώς, αλλά θεικώς∙ μη κοσμικώς, αλλ’ υπερκοσμίως∙ μη τα ημέτερα, αλλά τα του ημετέρου, μάλλον δε τα του Δεσπότου∙ μη τα της ασθενείας, αλλά τα της ιατρείας∙ μη τα της πλάσεως, αλλά τα της αναπλάσεως»
Δηλαδή: «Αυτό είναι για μας το νόημα της πανηγύρεως και αυτό εορτάζομε σήμερα: Τον ερχομό του Θεού προς τους ανθρώπους, για να έλθωμε να κατοικήσωμε κοντά στον Θεό, η για να επανέλθωμε (διότι έτσι νομίζω ότι είναι σωστότερο να ειπωθή), για να ενδυθούμε τον νέο άνθρωπο, αφού εγκαταλείψωμε τον παλαιό. Καί όπως έχομε αποθάνει μαζί με τον Αδάμ, έτσι ας ζήσωμε μαζί με τον Χριστό, ας γεννηθούμε μαζί του, ας συσταυρωθούμε και ας ταφούμε μαζί Του, για ν᾿ αναστηθούμε με την ανάστασή Του. Διότι πρέπει να υπομείνω την αντίστροφη πορεία, η οποία οδηγεί στο αγαθό. Καί όπως από τα πιο ευχάριστα ήλθαν τα δυσάρεστα, έτσι και από τα δυσάρεστα να επανέλθουν τα πιο ευχάριστα. «Διότι εκεί που αυξήθηκε σημαντικά η αμαρτία, εκεί εδόθη πλουσιοπάροχα και η χάρις».
Καί αν η γεύση επέφερε την καταδίκη, πολύ περισσότερο δεν εδικαίωσε ο Χριστός με το πάθος Του; Ας εορτάζομε επομένως όχι με δημόσιες πανηγύρεις, αλλά κατά τρόπο θεικό. Όχι κατά τρόπο κοσμικό, αλλά κατά τρόπο υπερκόσμιο. Όχι τα δικά μας αλλά πολύ περισσότερο τα του Κυρίου. Όχι τα σχετικά με την ασθένεια, αλλά όσα έχουν σχέση με την θεραπεία. Όχι τα της δημιουργίας, αλλά τα της αναδημιουργίας».

Χρόνια πολλά και ευλογημένα.

Καλή Πρωτοχρονιά.