1. Εισαγωγικά. Η Κυριακή της Πεντηκοστής έχει μια ιδιαίτερη σημασία, αφού για πρώτη φορά σήμερα γονατίζουμε μπροστά στο Θεό, μετά το Πάσχα. Από το Πάσχα δηλ. μέχρι την Πεντηκοστή (και κάθε Κυριακή όλο το χρόνο) δε γονατίζουμε κατά την προσευχή μας, για να συνειδητοποιήσουμε πως είμαστε ελεύθεροι, όχι δούλοι!
Να λοιπόν ποια είναι η πνευματική μας παράδοση: αυτή που μας καλεί να μη γονατίζουμε ούτε μπροστά στο μεγάλο Θεό, το δημιουργό του σύμπαντος και σωτήρα των ανθρώπων, για ορισμένο διάστημα, αλλά να στεκόμαστε ενώπιος ενωπίω όρθιοι μπροστά Του, για να μας δώσει να καταλάβουμε την ελευθερία μας.
Το Άγιο Πνεύμα έχει δύναμη, δεν είναι δύναμη.
2. Τί εορτάζουμε την Κυριακή της Πεντηκοστής
και την Δευτέρα μετά την Πεντηκοστή του Άγιου Πνεύματος.
Την Κυριακή της Πεντηκοστής γιορτάζουμε την εμφάνιση του Αγίου Πνεύματος στους μαθητές του Χριστού (με μορφή φωτιάς, σαν φλόγες πάνω στα κεφάλια τους), πενήντα μέρες μετά την ανάστασή Του και δέκα μέρες μετά την ανάληψή Του, δηλ. την αναχώρησή Του για τον ουρανό. Τότε οι απόστολοι – οι μαθητές του Χριστού – κατανόησαν για πρώτη φορά εντελώς την αποστολή του Χριστού και έπαψαν να φοβούνται, ώστε αντί να κρύβονται βγήκαν στους δρόμους και διακήρυξαν την ανάσταση του δασκάλου τους.
Επειδή στα Ιεροσόλυμα ήταν μια μεγάλη γιορτή, ήταν μαζεμένοι άνθρωποι από πολλούς λαούς: «Πάρθοι και Μήδοι και Ελαμίτες, και οι κατοικούντες τη Μεσοποταμία, την Ιουδαία και την Καππαδοκία, τον Πόντο και τη Μικρά Ασία, τη Φρυγία και την Παμφυλία, την Αίγυπτο και τα μέρη της Λιβύης, Ρωμαίοι, Κρήτες και Άραβες». Ο καθένας απ’ αυτούς άκουγε το κήρυγμα των αποστόλων στη δική του γλώσσα. Τη μέρα εκείνη πίστεψαν στο Χριστό και βαφτίστηκαν τρεις χιλιάδες άνθρωποι και είναι οι πρώτοι χριστιανοί στην Ιστορία.
Γι’ αυτό η Πεντηκοστή ονομάζεται «γενέθλια ημέρα της Εκκλησίας». «Εκκλησία» = όλοι οι χριστιανοί. Η φράση «πάω στην εκκλησία» σημαίνει «πάω στη συνάντηση». Επειδή η Εκκλησία (όλοι εμείς) συγκεντρώνεται στο ναό, γι’ αυτό έχει επικρατήσει να λέμε το ναό «εκκλησία».
Τη Δευτέρα μετά την Πεντηκοστή γιορτάζουμε το Άγιο Πνεύμα, επειδή την Κυριακή πρωταγωνιστεί το Άγιο Πνεύμα στα γεγονότα. Το Άγιο Πνεύμα είναι ένα Τρίτο Πρόσωπο, διαφορετικό από τον Πατέρα Θεό και τον Υιό (το Χριστό), που «εκπορεύεται από τον Πατέρα» (δηλ. παίρνει τη ζωή του, «γεννιέται» από το Θεό Πατέρα) και μαζί με τον Πατέρα και τον Υιό είναι η Αγία Τριάδα, ο Τριαδικός Θεός.
Ο Μυστηριώδης Τρίτος Αναφορά στην Πεντηκοστή και στο Άγιο Πνεύμα – Αέναη επΑνάσταση
Κοινή εικόνα της Αγίας Τριάδας, συνηθισμένη στο εμπόριο,
αλλά βασισμένη σε λανθασμένα δυτικο-ευρωπαϊκά πρότυτα.
Το Άγιο Πνεύμα δεν έχει μορφή περιστεριού και κακώς ζωγραφίζεται έτσι πολλές φορές. Μόνο στη βάφτιση του Χριστού από τον άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο εμφανίστηκε σαν περιστέρι. Στην κανονική ορθόδοξη εικόνα της Αγίας Τριάδας, και τα τρία πρόσωπα (Πατέρας, Υιός και Άγιο Πνεύμα) ζωγραφίζονται συμβολικά σαν νέοι άντρες με ουράνια φτερά (σαν άγγελοι). Η εικόνα αυτή προέρχεται από την εμφάνιση της Αγίας Τριάδας στον Αβραάμ, στην Παλαιά Διαθήκη (Γένεσις, κεφ. 18).
Τα γεγονότα της Πεντηκοστής και οι περιπέτειες των πρώτων χριστιανών αναφέρονται στην Καινή Διαθήκη, μετά τα ευαγγέλια, σ’ ένα βιβλίο που λέγεται «Πράξεις των αποστόλων» και το έγραψε ο ευαγγελιστής Λουκάς, ο ίδιος που έγραψε το κατά Λουκάν ευαγγέλιο. Αν έχετε Καινή Διαθήκη στο σπίτι σας, ψάξτε να το βρείτε (και στο Διαδίκτυο υπάρχει). Είναι ένα σπουδαίο βιβλίο, που λέει και πολλά για το πώς είναι οι πραγματικοί χριστιανοί…
Χρόνια πολλά!
Θ. Ι. Ρ.
3. Ο Μυστηριώδης Τρίτος Αναφορά στην Πεντηκοστή και στο Άγιο Πνεύμα
Γράφει ο Αλέξανδρος Χριστοδούλου, θεολόγος
Η Κυριακή της Πεντηκοστής έχει μια ιδιαίτερη σημασία, αφού για πρώτη φορά σήμερα γονατίζουμε μπροστά στο Θεό, μετά το Πάσχα. Από το Πάσχα δηλ. μέχρι την Πεντηκοστή (και κάθε Κυριακή όλο το χρόνο) δε γονατίζουμε κατά την προσευχή μας, για να συνειδητοποιήσουμε πως είμαστε ελεύθεροι, όχι δούλοι! Να λοιπόν ποια είναι η πνευματική μας παράδοση: αυτή που μας καλεί να μη γονατίζουμε ούτε μπροστά στο μεγάλο Θεό, το δημιουργό του σύμπαντος και σωτήρα των ανθρώπων, για ορισμένο διάστημα, αλλά να στεκόμαστε ενώπιος ενωπίω όρθιοι μπροστά Του, για να μας δώσει να καταλάβουμε την ελευθερία μας.
Tην Κυριακή της Πεντηκοστής γιορτάζουμε την έκχυση και επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος στους μαθητές και αποστόλους του Κυρίου. Τη Δευτέρα της Πεντηκοστής γιορτάζουμε το πανάγιο και ζωοποιό και παντοδύναμο Πνεύμα, «τον ένα της Τριάδος Θεόν». Το Άγιο Πνεύμα έχει την ίδια τιμή, την ίδια ουσία την ίδια δόξα με τον Πατέρα και τον Υιόν. Γι’ αυτό η Εκκλησία λέει ότι είναι «ομότιμον, ομούσιον και ομόδοξον».
Στη αντιπνευματική εποχή μας εφαρμόζεται ο λόγος του Κυρίου ότι ο κόσμος «ου θεωρεί αυτό – δηλ. το Άγιο Πνεύμα – ουδέ γινώσκει αυτό». Και παρά το ότι αυτό διαμένει μόνιμα και κάνει έργα θαυμάσια μέσα στην Εκκλησία ο κόσμος δεν μπορεί να το πάρει, «ου δύναται λαβείν» αυτό (Ιωάν. 14, 17). Πραγματικά είναι αδύνατο να πάρει κάποιος το Πνεύμα το Άγιο, εφ’ όσον δεν το γνωρίζει ή θέλει να μην το γνωρίζει.
[irp posts=”352338″ name=”Ο καρπός του Πνεύματος”]
Πολλοί από τους πιστούς χριστιανούς που εκκλησιάζονται και λατρεύουν το Θεό δεν έχουν, όχι μόνο επίγνωση, αλλά ούτε απλή γνώση των βασικών διδασκαλιών της πίστεως.
Νομίζουν ότι το Άγιο Πνεύμα είναι απλώς η δύναμη του Θεού. Το Άγιο Πνεύμα έχει δύναμη, δεν είναι δύναμη. Και ο άνθρωπος έχει δύναμη, δεν είναι όμως δύναμη· είναι πρόσωπο, δηλ. συνειδητή ύπαρξη.
Το Άγιο Πνεύμα είναι πρόσωπο, ανώτερο του προσώπου «άνθρωπος» ή του προσώπου «άγγελος». Όπως ο Πατέρας είναι πρόσωπο, και ο Υιός είναι επίσης πρόσωπο, έτσι και το Άγιο Πνεύμα είναι πρόσωπο. Είναι το τρίτο πρόσωπο της θεότητας. Όπως ο Πατέρας είναι Θεός αληθινός, και ο Υιός είναι επίσης Θεός αληθινός, που γεννήθηκε από Θεό αληθινό, έτσι και το Άγιο Πνεύμα είναι Θεός αληθινός, που εκπορεύεται (στέλλεται) από Θεόν αληθινό. Τέλειος Θεός ο Πατέρας, τέλειος Θεός ο Υιός, τέλειος Θεός το Άγιο Πνεύμα. Όμως δεν υπάρχουν τρεις θεοί, αλλ’ ένας Θεός.
Αυτό είναι το μυστήριο της Αγίας Τριάδος. Πώς γίνεται η Μονάδα να είναι μέσα στη Τριάδα; Πώς η Τριάδα να είναι Μονάδα; Πώς γίνεται ο Ένας Θεός να είναι τρία πρόσωπα συγχρόνως; Πώς τα τρία πρόσωπα, ο Πατέρας, ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα, να είναι ένας Θεός; Η απάντηση στα ερωτήματα αυτά είναι ότι η πίστη, το δόγμα του Τριαδικού Θεού διδάσκεται και αποκαλύπτεται σαφέστατα στην Αγία Γραφή (π.χ. Ματθ. 28, 19), και ότι υπάρχει ένας μεν Θεός, διότι η θεία ουσία είναι μία, τρία δε πρόσωπα, διότι οι τρόποι της υπάρξεως του ενός Θεού είναι αϊδίως και συγχρόνως τρεις. Βαθύτερη γνώση και απόλαυση του μεγάλου και ακατάληπτου μυστηρίου της Αγίας Τριάδας θα αποκτήσουν όσοι αξιωθούν στην αιωνιότητα να δουν τον Θεόν «καθώς έστι» (Α’ Ιωάν. 3,2).
4. Ποιο είναι το έργο του Αγίου Πνεύματος;
Σε όλα είναι συνεργός με τα δύο άλλα πρόσωπα της Αγίας Τριάδας, το Πνεύμα το Άγιο. Κατά τη δημιουργία του κόσμου και του ανθρώπου αλλά και κατά την αναγέννηση και αναδημιουργία του ανθρώπου μετά την πτώση συνεργάζονται τα τρία πρόσωπα της θεότητας. Ο Πατέρας υπόσχεται και προετοιμάζει το έργο της απολυτρώσεως. Ο Υιός το πραγματοποιεί με την ενανθρώπηση, τη σταυρική θυσία, την ανάσταση και την ανάληψή του εξασφαλίζοντας αντικειμενικά τη σωτηρία για τον άνθρωπο. Το Πνεύμα το Άγιο κάνει υποκειμενική τη σωτηρία, δηλ. προσωπικό κτήμα κάθε πιστού.
Το Πνεύμα το Άγιο, παραμένοντας μέσα στην Εκκλησία, φωτίζει και διδάσκει, την προφυλάσσει από την πλάνη και την οδηγεί στην πλήρη αλήθεια. Δίνει τα χαρίσματα, τελεί τα μυστήρια, ξυπνά τις συνειδήσεις των αμαρτωλών, θερμαίνει τις καρδιές τους, προκαλεί αλάλητους στεναγμούς και δάκρυα μετανοίας, παρηγορεί, ενδυναμώνει, καθαρίζει, λαμπρύνει, αγιάζει, διατηρεί ζωντανά τα μέλη της στρατευόμενης Εκκλησίας και τα προετοιμάζει να εισέλθουν ως κληρονόμοι της βασιλείας των ουρανών. Είναι Θεός και θεοποιεί, όπως ψάλλει η Εκκλησία. Θεός κατά φύση το Άγιο Πνεύμα κάνει τους πιστούς Θεούς κατά χάρη.
5. Η εποχή μετά την Πεντηκοστή ανήκει ιδιαίτερα στο Άγιο Πνεύμα.
Στις μέρες μας όμως το τρίτο πρόσωπο της θεότητας δεν τιμάται όσον πρέπει από τον χριστιανικό κόσμο. Κηρύττεται το έργο του Ιησού Χριστού, αλλά παραλείπεται το έργο του Αγίου Πνεύματος. Μιλάμε για τον Πατέρα και τον Υιό, όχι όμως και για το τρίτο πρόσωπο, το ομοούσιο και ομόθρονο και ισότιμο προς τα δύο άλλα πρόσωπα Πνεύμα.
Αν λατρεύομε τον Πατέρα και τον Υιό, λησμονούμε δε ή αμελούμε να λατρεύουμε ισάξια και το Άγιο Πνεύμα, η λατρεία μας είναι ατελής και δεν μας προσφέρει άφθονη τη χάρη του Θεού. Στερούμαστε έτσι τα πνευματικά χαρίσματα παραθεωρώντας την πηγή τους, που είναι το Άγιο Πνεύμα.
6. Βίντεο: «Πεντηκοστή – Εσπερινός Γονυκλισίας» στον Πανάγιο Τάφο.
Βίντεο: «Πεντηκοστή – Εσπερινός Γονυκλισίας». Tην Κυριακή, 3 Ιουνίου 2012, η Σιωνίτις Εκκλησία και κάθε Ορθόδοξη Εκκλησία εώρτασε την εορτή της επιφοιτήσεως του Αγίου Πνεύματος επί τους αγίους μαθητάς και αποστόλους του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού με Πατριαρχική θεία Λειτουργία που πραγματοποιήθηκε στον Πανάγιο και Ζωοδόχο Τάφο του Κυρίου, προεξάρχοντος του Μακαριωτάτου Πατριάρχου Ιεροσολύμων κ.κ. Θεοφίλου και συλλειτουργούντων του Ιερωτάτου Μητροπολιτου Καπιτωλιάδος κ. Ησυχίου και του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Σεβαστείας κ. Θεοδοσίου. Ακολούθησε ο Εσπερινός του Αγίου Πνεύματος και οι ευχές της Γονυκλισίας.
Τέλος και τω Θεώ δόξα!
Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου
