Λευίτικο

του Αρχιμ. Ιακώβου Κανάκη: Το τρίτο κατά σειρά βιβλίο της Αγίας Γραφής ονομάζεται Λευϊτικό «επειδή περιέχει νόμους σχετικούς με την λατρεία η οποία ήταν έργο των ιερέων των καταγομένων από την φυλή του Λευΐ».

«Ως βασικό του θέμα έχει την οργάνωση της θρησκευτικής ζωής του αρχαίου Ισραήλ και την ένταξή της σε θεσμικά πλαίσια. Κυρίως αφορά στο τελετουργικό τυπικό της λατρείας, στην καθιέρωση του ιερατείου, στη θεσμοθέτηση κανόνων ηθικής συμπεριφοράς και εσωτερικής καθαρότητας και στη ρύθμιση σειράς διατάξεων και θρησκευτικών κανονισμών».

Ως προς την διδασκαλία σημειώνονται τα θέματα της θυσίας στην λατρεία των Ισραηλιτών και η διά μέσου αυτής εξιλέωση από την αμαρτία. Η αγιότητα του θεού η οποία απαντά και σε άλλα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης. Η αγιότητα του περιούσιου λαού και ο θεσμός των ιερέων. Ας αναφερθούμε στα θέματα αυτά συνοπτικά.

Ως προς την αγιότητα του Θεού δηλώνει όχι απλώς μια θεία ιδιότητα αλλά την φύση και τον χαρακτήρα του Θεού τόσο ως υπερβατικού όσο και ως ηθικού όντος. Στην συνέχεια γνωρίζουμε ότι ο Θεός μας καλεί στην αγιότητα: «…άγιοι έσεσθε, ότι άγιος ειμι εγώ Κύριος ο Θεός υμών». Παράλληλα η αγιότητα του Ισραήλ κρίνεται ως απαραίτητη προϋπόθεση για την προετοιμασία του ως λαού που θα μεσιτεύσει για την σωτηρία όλων των λαών.

Ας προχωρήσουμε σε άλλο θέμα. Η ανάγνωση των νομικών και τελετουργικών διατάξεων περί της νηστείας και άλλων θεμάτων μπορεί να φανεί στον αναγνώστη του Λευϊτικού κάπως κουραστική. Δεν θα γίνει όμως το ίδιο με τον ερευνητή της Βίβλου, ο οποίος γνωρίζει ότι για καθετί που υπάρχει στην Αγία Γραφή υπάρχει λόγος. Οι λεπτομερείς αυτές διατάξεις είχαν σαν στόχο «να διατηρήσουν οι ισραηλίτες έντονη τη συναίσθηση της αμαρτίας και να βοηθηθούν στην απαλλαγή τους απ᾽αυτήν, αποκτώντας ηθική καθαρότητα». Πρόκειται λοιπόν για μια παιδαγωγική εκ μέρους του Θεού προκειμένου ο ισραηλίτης να ανέλθει από την καθαρότητα του σώματος στην καθαρότητα της καρδιάς και ακόμα από την λατρεία «των τύπων» στην πνευματική καρδιακή λατρεία. Εάν δεν προσεγγίσεις έτσι ερμηνευτικά το κείμενο εύκολα μπορείς να υποτιμήσεις την σημασία του.

[irp posts=”347409″ name=”O παπά Εφραίμ ο Κατουνακιώτης γράφει σε καρκινοπαθή μοναχό”]

Δεν πρέπει όμως να ξεχνούμε τον λόγο του Χριστού: «…οὐ τό εἰσερχόμενον εἰς τό στόμα κοινοῖ τόν ἄνθρωπον, ἀλλά τό ἐκπορευόμενον ἐκ τοῦ στόματος…». Οι θυσίες ως προσφορά ενώπιον του Θεού προσδίδουν στην λατρεία πενυματικό χαρακτήρα, όταν μέσω αυτών δηλώνεται ο πόθος για ευχαριστία, δοξολογία αλλά και μετάνοια. Πάντα όμως με καθαρότητα καρδιάς. Τότε οι θυσίες είναι ευάρεστες στο Θεό δηλαδή «Θυσίαν τῷ Θεῷ εἰς ὀσμήν εὐωδίας».

Όμως για την τέλεση των θυσιών υπεύθυνοι είναι οι μόνιμοι ιερείς. Το ιερατείο αυτό χρονικά τοποθετείται στην προμωσαϊκή εποχή όπου ο καθένας μπορούσε να θυσιάζει. Όμως ο ιερατικός θεσμός καθιερώνεται στους χρόνους του Μωϋσή, αφού αυτός ορίζει την φυλή του Λευΐ ως υπεύθυνη των θρησκευτικών καθηκόντων, ενώ η οικογένεια του Ααρών επιλέγεται από το Θεό για την ιερατική διακονία. Είναι αξιοσημείωτο ότι ο Θεός καθορίζει να τελείται η λατρεία από ειδικά εκλεγμένους από αυτόν ανθρώπους, γεγονός που βλέπουμε να υφίσταται μέχρι τους αποστόλους και τους διαδόχους τους μέχρι και σήμερα.

Πάντως, ο Ιησούς είναι ο μοναδικός και αιώνιος αρχιερέας. Εκτός όμως από αρχιερέας είναι και το θυσιαστήριο όπου προσφέρεται εκουσίως ο Ίδιος ως θύμα. «Η ιερωσύνη του θέτει τέρμα στην παλαιά ιερωσύνη, όπως και η θυσία του ακυρώνει τις αιματηρές θυσίες της ιουδαϊκής λατρείας».