ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΠΑΦΟΥ ΣΤΟΝ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟ
Γράφει ο Βάσος Βασιλείου
Όταν κλείσαμε το ραντεβού για την συνέντευξη δεν είχαν προκύψει οι εξελίξεις στην Τουρκία και επειδή η μισή Κύπρος βρίσκεται υπό την κατοχή της Τουρκίας θα ήθελα την άποψη σας σχετικά με τις εξελίξεις.
Δεν είμαι πολιτικός να αναλύσω σε βάθος τα τεκταινόμενα, αλλά από όσο μελέτησα τα δεδομένα που μας αφορούν, η Τουρκία ανέκαθεν εφαρμόζει απαρέγκλιτα συγκεκριμένη πολιτική στο Κυπριακό, ανεξαρτήτως αν στην εξουσία βρίσκονται πολιτικοί ή στρατιωτικοί, εκλελεγμένοι ηγέτες ή επικρατεί δικτατορία. Και αυτό σε αντίθεση με εμάς, οι οποίοι καταπιανόμαστε ερασιτεχνικά με το Κυπριακό και οδηγηθήκαμε εδώ που οδηγηθήκαμε. Σε άλλα ζητήματα μπορεί να έχει διακυμάνσεις η πολιτική τους, όχι όμως και στο Κυπριακό.
Ο στόχος αυτός έμεινε αναλλοίωτος διά μέσου των δεκαετιών;
Ο στόχος της Τουρκίας είναι η ανάκτηση της Κύπρου από το 1956. Πρώτος στόχος ήταν να αποτραπεί η απόδοση της Κύπρου στην Ελλάδα. Δεύτερος, να αποκτήσουν δικαιώματα που τα απώλεσαν με τη συνθήκη της Λωζάνης. Τρίτος, να θεραπεύσουν την αριθμητική μειονεξία τους. Τέταρτος, να έχουν τον πληθυσμό τους συγκεντρωμένο σε ένα τμήμα. Όλα αυτά τα πέτυχαν, είτε με τις συνθήκες Ζυρίχης-Λονδίνου είτε με τη μεταφορά εποίκων είτε με την εισβολή είτε με άλλους τρόπους. Ο δε Ετζιεβίτ το 1975, είπε σε Τούρκους επιφανείς που ζητούσαν να εφαρμόσει τη διχοτόμηση, ότι από τη στιγμή που αυτή επετεύχθη επί του εδάφους, ο τελικός στόχος είναι με μια λύση του Κυπριακού να έχει η Τουρκία λόγο και επί του υπόλοιπου τμήματος της Κύπρου με τελικό στόχο να έχει τον τελικό λόγο στην νήσο.
Επειδή είμαστε κοντά στις επετείους του πραξικοπήματος και της τουρκικής εισβολής και επειδή γράφτηκαν διάφορα για το πρόσωπό σας, για στήριξη ή εύνοια προς το ΕΛΑΜ κ.λπ., θα ήθελα το δικό σας σχόλιο δεδομένου ότι εσείς θεωρείτε ότι ανήκετε σε μια προοδευτική οικογένεια μακριά από ακρότητες και ιδεολογίες που οδήγησαν στο πραξικόπημα και την εισβολή.
Αυτή ήταν και παραμένει η θέση και η στάση μου. Και μάλιστα έδωσα οδηγίες στους δικηγόρους μου να καταχωρήσουν αγωγές λιβέλλου εναντίον όλων όσοι έγραψαν σχετικά χωρίς να τα τεκμηριώνουν. Ουδέποτε υπηρέτησα χώρους που αντιστρέφονταν τη δημοκρατία και τις προοδευτικές ιδέες. Και πολλοί ξέρουν τη στάση της οικογένειάς μου στην αντίσταση αλλά και τη δική μου, στην υπηρεσία του εθνάρχη Μακαρίου και των δημοκρατικών διαδικασιών. Πώς νομίζετε ότι προέκυψε η κριτική που ασκήθηκε; Είναι πράγματι λυπηρό με το να εκφέρω την άποψη της Εκκλησίας, που είναι ένας θεσμός τον οποίον υπηρετώ, για το θέμα της ομοφυλοφιλίας, να δεχθώ τόσο πόλεμο με ψεύδη, ότι είμαι του ΕΛΑΜ, ότι είμαι ακραίος κ.ά. Να αντικρούσεις τα επιχειρήματα το κατανοώ, αλλά όχι να ρίχνεις λάσπη στον άλλο. Όλοι ξέρουν αν παρευρίσκομαι σε εκδηλώσεις για τη δημοκρατία, την αντίσταση κ.λπ. Αύριο δε, θα παρευρεθώ και σε εκδηλώσεις, ενώ εκφωνώ και σχετικές ομιλίες. Επαναλαμβάνω, με θλίβει το γεγονός.
Γράφτηκαν στο κενό όσα γράφτηκαν ή μήπως δημιουργήθηκε αυτή η εικόνα επειδή κάποια άτομα του περιβάλλοντος σας ή της Εκκλησίας της Πάφου στήριξαν το ΕΛΑΜ, οπόταν μπορεί να εικάσει κανείς ότι βρισκόσασταν πίσω από αυτούς;
Ουδέποτε παρουσιάστηκα σε συγκεντρώσεις τους ή τους στήριξα, ούτε και έχω κάποιες επαφές μαζί τους, ούτε και με συνδέει κάτι. Άλλοι κληρικοί μπορεί να παρευρέθηκαν, όπως είναι ελεύθερος ο καθένας να πράξει. Αν κάποιος λαϊκός, ο οποίος υπηρετεί ως διευθυντής ξενοδοχείου της Μητρόπολης ήταν υποψήφιος του ΕΛΑΜ, σημαίνει ότι εγώ τον κατευθύνω; Με ρώτησε;
Δεν σας ρώτησε καν;
Καθόλου.
Γνωρίζατε ότι ήταν υποψήφιος;
Εκ των προτέρων δεν γνώριζα. Και δεν ήταν δυνατό να του πω «σταμάτα», διότι αυτό θα αποτελούσε επέμβαση στην ελευθερία του.
Αν σας ενημέρωνε εκ των προτέρων;
Θα του έλεγα ότι δεν θέλω να αναμείξει το όνομα της Εκκλησίας και θα του έδινα να καταλάβει ότι άνθρωποι που υπηρετούν σε ένα πόστο εκκλησιαστικό καλύτερα να απέχουν από τέτοιες ενέργειες.
Βεβαίως προηγήθηκαν δηλώσεις και του μακαριοτάτου που έδιναν την εντύπωση είτε στήριξης προς το ΕΛΑΜ είτε ακολούθησαν αναφορές που οδηγούσαν στο συμπέρασμα ότι ευνοούσε και την είσοδο του ΕΛΑΜ στη Βουλή. Μπορεί να συνέτεινε και αυτό στο να επικριθείτε, λόγω και των φιλικών σχέσεων σας με τον Αρχιεπίσκοπο;
Ο καθένας έχει τις προσωπικές του απόψεις και δεν μπορεί να αποκλείσεις τον έναν και τον άλλο. Και γιατί ο μακαριότατος να στραφεί εναντίον του ενός ή του άλλου; Να καταδικάσουμε μια πράξη που στρέφεται εναντίον της δημοκρατίας το καταλαβαίνω, αλλά όταν με νόμιμο τρόπο διεκδικούν εκλογή τους το θέμα είναι διαφορετικό.
Δεν σας απασχολούν οι θέσεις και οι πράξεις του αδελφού κόμματος στην Ελλάδα, δηλαδή της Χρυσής Αυγής;
Από ό,τι παρακολουθώ, η μέχρι σήμερα δράση τους δεν είναι η ίδια. Αν προχωρήσουν σε ακραίες πράξεις, αλίμονο, θα υποστηρίξουμε π.χ. δολοφονία ανθρώπων; Θα προτρέψουμε τον κόσμο να ταυτιστεί με θέσεις που είναι αντίθετες με τις ατομικές ελευθερίες ή και την αξιοπρέπεια του κάθε ανθρώπου χριστιανού ή μη χριστιανού;
Ούτε και η Εκκλησία είναι ρατσιστική;
Η Εκκλησία λέει όχι μόνο να αγαπάς τον εχθρό σου αλλά και να τον συγχωρείς και να τον ευεργετείς.
Η στάση της Εκκλησίας έναντι των προσφύγων ποια είναι;
Η δική μου θέση, που είναι και θέση της Εκκλησίας, είναι ότι πρέπει να απευθυνθούμε σε αυτούς που δημιουργούν αυτό το πρόβλημα και να εμποδίσουμε τη δημιουργία του προσφυγικού προβλήματος, διότι αντιλαμβάνομαι πως ούτε και οι πρόσφυγες θέλουν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Παράλληλα, ως λαός, πρέπει να δούμε το πρόβλημα σε συνδυασμό με τη δική μας επιβίωση υπό την έννοια ότι τασσόμαστε υπέρ της στήριξης και βοήθειας τους, αλλά όχι να παραμείνουν στην Κύπρο σε μεγάλους αριθμούς με κίνδυνο να διαφοροποιηθούν τα δεδομένα εις βάρος του λαού μας. Άλλωστε, φαίνεται ότι χρησιμοποιούν την Κύπρο ως διαμετακομιστικό σταθμό.
Είχατε εγείρει προηγουμένως το θέμα της ομοφυλοφιλίας και θα ρωτούσα αν είναι ενιαία η στάση της Εκκλησίας.
Η στάση είναι πανορθόδοξη και αυτή τη στάση τηρεί και η Εκκλησία της Κύπρου. Κάποιοι δημοσιογράφοι υπερασπίστηκαν και έχουν το δικαίωμα να το πράξουν για δικούς τους λόγους ή απλώς για να στηρίξουν τη συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων. Και εμείς βλέπουμε με συμπάθεια αυτούς τους ανθρώπους. Όμως δεν αποδεχόμαστε και την κατάσταση. Για την Εκκλησία είναι ξεκάθαρο ότι πρόκειται για εκτροπή.
Στους κόλπους της Εκκλησίας δεν υπάρχουν ανάλογα φαινόμενα;
Αυτό δεν σημαίνει ότι το αποδέχεται η Εκκλησία, η οποία θα τους αποβάλει αν αποδειχθεί κάτι τέτοιο. Η Εκκλησία είναι νοσοκομείο στο οποίο μπαίνουν και υγιείς και ασθενείς. Σκοπός είναι να θεραπεύσουμε τους ασθενείς όχι να αποδεχθούμε την ασθένεια τους και να θεωρηθεί ότι είναι και υγεία.
Αφού αναφερθήκατε σε ασθένεια, θεωρείτε ότι όντως πρόκειται για ασθένεια;
Επαναλαμβάνω ότι για την Εκκλησία είναι μια εκτροπή. Διότι και η επιστήμη (που ειρήσθω εν παρόδω έχω και ένα υπόβαθρο, επειδή σπούδασα και μια θετική επιστήμη) δεν παραδέχεται λοιπόν ότι γεννιούνται έτσι αυτοί οι άνθρωποι. Υπάρχουν κάποιες εικασίες από κάποιους επιστήμονες, αλλά η επιστήμη δεν αποφάνθηκε, γι’ αυτό η Εκκλησία δεν μπορεί να το δεχθεί, με βάση τις γραφές και την παράδοσή της.
Ο Θεός γιατί δέχεται αυτή τη στάση ζωής;
Ο Θεός, για παράδειγμα, δέχεται τον δολοφόνο; Είναι η ροπή του ανθρώπου προς το κακό και πρέπει ο καθένας να αγωνίζεται και να αντιστέκεται.
Τους καλείτε να επανέλθουν στον ορθό δρόμο. Υπάρχει περίπτωση κάποιος που έκανε τις επιλογές του να αλλάξει πορεία;
Αν ισχύει αυτό που λέμε, ότι πρόκειται για εκτροπή, ναι, η δύναμη του φυσικού είναι ισχυρότερη. Και ένας που προσπαθεί μπορεί να τα καταφέρει. Αν προσπαθήσει κανείς ακόμη και για πιο δύσκολα ζητήματα μπορεί να τα καταφέρει. Η Εκκλησία μπορεί να βοηθήσει και με συμβουλές.
Έτυχε κάποια περίπτωση που κάποιος ομοφυλόφιλος σταμάτησε να είναι, με τις συμβουλές;
Οι πνευματικοί έχουν να λένε πως τους πλησιάζουν διάφοροι και τους ζητούν βοήθεια, ίσως βλέποντας και την κατακραυγή του κόσμου και την κοινωνική καταδίκη.
Σας επηρέασαν οι παρελάσεις και άλλες εκδηλώσεις των ΛΟΑΤ;
Αυτό δεν μας επηρέασε. Εμείς βλέπουμε τη θέση της Αγίας Γραφής. Το ότι υπάρχουν και κάποιοι που τους στηρίζουν, αυτό προβληματίζει αυτούς που θέλουν να προφυλάξουν άλλα μέλη της κοινωνίας από του να προχωρήσουν σε αυτή την κατάσταση.
Συμφωνείτε με αυτούς που οργανώνουν αντιδιαδηλώσεις;
Πιστεύω μπορεί οποιοσδήποτε να εκφράσει την άποψή του αλλά όχι να προχωρήσει σε αντιδιαδηλώσεις. Η Εκκλησία δεν έχει καταγράψει τους ομοφυλόφιλους σε μαύρη λίστα, και αν έρθουν να ζητήσουν τη βοήθειά της θα την προσφέρει.
«Μεγάλωσα σε δημοκρατική οικογένεια»
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση ο μητροπολίτης Πάφου Γεώργιος επισημαίνει και τα εξής: «Η πολιτεία μου είναι τέτοια που δεν μου επιτρέπει να ταυτίζομαι με δικτατορικά καθεστώτα ούτε με δικτατορικές τάσεις. Μεγάλωσα σε μια δημοκρατική οικογένεια. Στο εθνικό θέμα πιστεύω ότι δεν πάμε καλά και ότι οι τρέχουσες συνομιλίες δεν οδηγούν πουθενά. Αποδεχόμαστε τις θέσεις που θέτει η άλλη πλευρά στο τραπέζι και όταν ο Μακάριος αντελήφθη το παιγνίδι της Τουρκίας κήρυξε τον μακροχρόνιο αγώνα. Για να σας προκαταλάβω, δεν λέω ότι θα λυθεί το Κυπριακό με πόλεμο. Με συνομιλίες θα λύσουμε το πρόβλημα, αλλά αν με δεδομένο ότι είμαστε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και διεκδικήσουμε ό,τι απολαμβάνουν και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι πολίτες, πιστεύω ότι θα υποχρεωθούν να μας συμπαρασταθούν έστω και αν κάποιοι θέτουν τις σχέσεις τους με την Τουρκία πάνω και από αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αλλά, ως πλευρά δεν θέτουμε τέτοια ζητήματα και τους δίνουμε το τέλειο άλλοθι».
H Oρθοδοξία κάνει τα ανοίγματά της
Φαίνεται ότι δεν πήγαν όλα ρόδινα στην Πανορθόδοξη Σύνοδο της Κρήτης, με το σκεπτικό ότι απουσίασαν Εκκλησίες.
Από το 1961 καθορίστηκαν τα θέματα που απασχολούσαν την Εκκλησία και όλα τα κείμενα που παρουσιάστηκαν ήταν όντως υπογραμμένα και εγκεκριμένα από όλους. Δεν υπήρξε διαφορά επί των κειμένων αλλά πιστεύω ότι οι Εκκλησίες που δεν εκπροσωπήθηκαν την τελευταία στιγμή το έκαναν για εσωτερικούς ή για πολιτικούς λόγους.
Τη στιγμή που οι ακραίοι ισλαμιστές βρίσκονται στην επίθεση, οι χριστιανοί περιχαρακώνονται γύρω από ζητήματα τα οποία δεν είναι τα πιο ουσιώδη;
Είναι πολλές οι ομοιότητες και λίγες οι διαφορές μεταξύ των χριστιανικών Εκκλησιών και μπροστά στον κίνδυνο να γίνουμε μειοψηφία οι χριστιανοί στον κόσμο έπρεπε να συγκλίνουμε ακόμη περισσότερο χωρίς να υποχωρούμε σε ζητήματα πίστης. Την ίδια στιγμή δεν τους απορρίπτουμε. Εκεί που στράβωσε το πράγμα είναι επειδή μια μειοψηφία επισκόπων δεν ήθελε να υπογράψει το κείμενο που ονομάζει τους ετεροδόξους ως Εκκλησία. Δηλαδή, κάποιοι λένε πως δεν έπρεπε να λέμε «Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία». Έπρεπε να τους λέμε, ας πούμε, δόγμα. Όμως τον όρο Εκκλησία τον χρησιμοποιούν και άγιοι, περιλαμβανόμενων του Αγίου Βασιλείου και του Αγίου Νεκταρίου. Τις Εκκλησίες αναγνωρίζει και το Καταστατικό της Εκκλησίας της Κύπρου.
Αφού γίνεται λόγος για τους ρωμαιοκαθολικούς, θα ήθελα να σχολιάσετε μια προσωπική μου διαπίστωση: ότι ο Πάπας επικοινωνιακά κερδίζει τις εντυπώσεις, είτε πρόκειται για τους πρόσφυγες είτε για τους πολέμους είτε για άλλα σημαντικά ζητήματα.
Νομίζω και η Ορθόδοξη Εκκλησία κάνει ανοίγματα προς την κοινωνία, αλλά πρέπει να ληφθεί υπόψιν ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο λειτουργεί σε ένα ανελεύθερο τόπο και έτσι δεν μπορεί εκ των πραγμάτων να πάρει θέση για όλα τα θέματα. Αλλά στην Κύπρο το κάνει. Ο Αρχιεπίσκοπος δεν εκφράζεται; Αντίθετα τον κατηγορείτε ότι αναμειγνύεται παντού και έχει θέση για όλα τα ζητήματα. Η Εκκλησία βοηθά και τον κόσμο.
Ναι, αλλά έκλεισε τα κοινωνικά παντοπωλεία που είχαν κόστος.
Ναι, αλλά βοηθά με άλλους τρόπους. Με οικονομική βοήθεια για όσους έχουν ανάγκη, για παράδειγμα.
