Περί της καύσεως των νεκρών
Του Μητροπολίτου Πατρών κ.κ. Χρυσοστόμου
Επειδή τελευταία πολύς λόγος γίνεται για το θέμα της καύσεως των νεκρών και για την δημιουργία αποτεφρωτηρίου στην πόλη των Πατρών και επειδή οι πολίτες απευθύνονται προς τον Μητροπολίτη και την Εκκλησία γενικώτερα ώστε να γνωρίζουν ποια είναι η θέση της Εκκλησίας επί του συγκεκριμένου θέματος, σημειώνομε με πολλή αγάπη και συνείδηση ευθύνης έναντι του ποιμνίου μας τα εξής.
Η Εκκλησία έχει συγκεκριμένη διδασκαλία περί του ανθρώπου, ο οποίος είναι δημιουργημένος από τον Θεό, κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν Αυτού, ως ψυχοσωματική οντότης. Ο σύνδεσμος σώματος και ψυχής είναι ιερός, η ψυχή περιφρουρείται μέσα στο σώμα το οποίο ο Απόστολος Παύλος ονομάζει ναόν του εν ημίν Αγίου Πνεύματος. Γι’ αυτό το σώμα το σεβόμαστε, δεν το ρυπαίνομε, δεν το χρησιμοποιούμε για ηδονικές απολαύσεις, δεν βιαιοπραγούμε επ’ αυτού. Οποιαδήποτε διαφορετική θεώρηση και αντιμετώπιση του σώματος, θεωρείται ασέβεια προς αυτό και βεβαίως προς τον Θεό.
Γι’ αυτό και το φροντίζομε όχι μόνο απλά ιατρικά αλλά και πνευματικά μέσα από την μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας. Βάπτισμα- Ευχέλαιο- Θεία Κοινωνία (μετοχή του όλου ανθρώπου στο Ποτήριο της Ζωής).
Όταν το σώμα χωρισθή από την ψυχή, δεν γίνεται πτώμα, όπως συμβαίνει με τα άλογα όντα, αλλά γίνεται και ονομάζεται λείψανο.
Δεν καταστρέφεται το σώμα, δεν τυγχάνει βάναυσης συμπεριφοράς, δεν κακοποιείται, αλλά περιποιείται και τίθεται στην γη και φυλάσσεται εκεί εις ανάστασιν.
Αφήνομε την σοφία του Θεού μετά ταύτα να αναλάβη την, κατά το πλέον φυσικό τρόπο, διάλυσή του από την ίδια την φύση, η οποία είναι επίσης δημιούργημα του Θεού.
Από αυτήν την διάλυση του σώματος η φύση αφήνει τα οστά τα οποία φυλάσσονται ως λείψανα, στα κοιμητήρια και εκείνα των Αγίων στους Ιερούς Ναούς, προς τιμήν και προσκύνησιν υπό των πιστών.
Όταν λοιπόν η ίδια η φύση μας διδάσκει πάνω στο θέμα αυτό γιατί εμείς και μάλιστα σε μια εποχή που έχουν πληθυνθή οι φωνές για την υπεράσπιση της φύσεως την οποία ο Θεός εν σοφία εποίησεν και της φυσικής τάξεως, τότε γιατί εμείς, επαναλαμβάνω, θέλομε οπωσδήποτε να επέμβωμε βίαια και καταστροφικά, τραγικά και βάναυσα, ώστε να αφανίσωμε ότι και η αυτή η φύση σέβεται;
Η Εκκλησία μας αρνουμένη την καύση- αποτέφρωση των νεκρών, δεν επιμένει σε μια ιδεολογία, όπως εκείνοι που υποστηρίζουν και νομοθετούν την αποτέφρωση, αλλά παραμένει αταλάντευτα στην θεολογία περί του ανθρωπίνου προσώπου και εμμένει στην από αιώνων παράδοση από την εποχή του Κυρίου, αλλά και στην προ Χριστού εποχή (Παλαιά Διαθήκη) περί του ενταφιασμού των κεκοιμημένων.
Η καύση- αποτέφρωση των νεκρών δηλώνει την εμμονή στον μηδενισμό, ενώ η ταφή μαρτυρεί την τιμή στο πρόσωπο, στον κεκοιμημένο και την ανάγκη διατηρήσεως της ζωντανής σχέσεως μαζί του.
Η καύση δηλώνει μηδενιστική στάση έναντι του ανθρώπου, την πορεία μιάς κοινωνίας που θέλει το τέλος του ανθρώπου και εν τέλει την εξαφάνισή της. Είναι υιοθέτηση ,πανηγυρικώ τω τρόπω, της αθείας και επιμονή να περάσουν τα μηνύματα της απαξίας περί του ανθρωπίνου προσώπου. Είναι σημείο εκπτώσεως του πολιτισμού, της καταπτώσεως των αξιών, της υπάρξεως χωρίς σκοπό και της πορείας η οποία θα καταλήξη με μαθηματική ακρίβεια στο φρικτό βάραθρο της απελπισίας και της απογοήτευσης.
Αυτή η βίαιη επέμβαση στο ανθρώπινο σώμα, είναι φρικτή παρέμβαση στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Αν επισταμένως μελετήσετε και ενημερωθήτε περί του τρόπου καύσεως και αποτεφρώσεως του ανθρωπίνου σώματος και της ωμής και φρικαλέας διαδικασίας ώστε να φθάσωμε στο ελάχιστο υπόλειμμα (τέφρα), αν παρακολουθήσετε σε video την όλη διαδικασία, θα αρνηθήτε οποιαδήποτε σκέψη θετική επί του συγκεκριμένου θέματος. Ουδείς πιστεύομε θα ήθελε ένα αγαπημένο πρόσωπο να ταλαιπωρηθή κατά ένα τρόπο τόσο άσπλαχνο και φρικτό και μετά την κοίμησή του. Ποιος θα άντεχε, αλήθεια, να δη ο,τι δεν καίγεται από το σώμα ενός ανθρώπου, ενός δικού του ανθρώπου, να συντρίβεται σε ειδικό μηχάνημα, να θρυματίζεται, να ροκανίζεται για να γίνη σκόνη; Αντέχεις να βλέπης, τα εναπομείναντα από την καύση οστά του πατέρα σου, της μητέρας σου, του παιδιού σου, να τυγχάνουν αυτής της βάναυσης συμπεριφοράς και μάλιστα με την δική σου θέληση, η και την δική του την οποία μπορεί να έλαβε σε στιγμές οδύνης, πόνου, ανθρώπινης αδυναμίας κ.λ.π.
Η Εκκλησία αρνείται να συναινέση σε μια τέτοια θεώρηση του ανθρωπίνου σώματος, όχι από ιδιοτροπία ή ιδεολογία, αλλά από σεβασμό στο ανθρώπινο σώμα και τιμή στο ανθρώπινο πρόσωπο.
Η Εκκλησία τιμά τα Λείψανα των Αγίων, τα οποία είναι θησαυροί ατίμητοι και αυτά τοποθετεί στην Αγία Τράπεζα όταν εγκαινιάζονται οι Ναοί.
Προσκυνούμε τα άγια Λείψανα τα οποία είναι πνευματικοί ζωντανοί οργανισμοί και φορείς της θείας χάριτος και γνωρίζομε ότι με την χάρη του Θεού διά των Ιερών Λειψάνων θαύματα και σημεία επιτελούνται.
Αλήθεια τι θα ήταν η Πάτρα, χωρίς την Κάρα του Αγίου Αποστόλου Ανδρέου;
Τι θα ήταν η Ζάκυνθος χωρίς το άφθαρτο Λείψανο του Αγίου Διονυσίου, ή η Κεφαλληνία χωρίς το Λείψανο του Αγίου Γερασίμου και η Κέρκυρα χωρίς τον, αγγέλοις αιδέσιμο θησαυρό της, το επίσης άφθαρτο Λείψανο του Αγίου Σπυρίδωνος;
Η καύση- αποτέφρωση των νεκρών δηλώνει τέλος την έλλειψη πίστεως στην Ανάσταση.
Ως εκ τούτου η καύση του ανθρωπίνου σώματος δεν είναι σύμφωνη με την πράξη της Εκκλησίας για λόγους, ανθρωπολογικούς, κανονικούς και βεβαίως θεολογικούς.
Για τον λόγο αυτό ,για όποιον έχει εκπεφρασμένη την βούληση και, αποδεδειγμένως και οικοιοθελώς έχει δηλώσει την επιθυμία να καή το σώμα του και δηλώνει με τον τρόπο αυτό την αυτονόμησή του από την Εκκλησία, δεν δυνάμεθα να τελούμε την εξόδιο ακολουθία, ούτε ιερό μνημόσυνο.(βλ.σχετική εγκύκλιο της Ιεράς Συνόδου υπ αριθμ.2959, 29.10.2014.)
Αυτά ως προς την διδασκαλία της Εκκλησίας.
Από την άλλη, η δυνατότητα αποτέφρωσης στη χώρα μας, έχει κατοχυρωθή με ειδικό νόμο, ο οποίος άνοιξε τον δρόμο για την δημιουργία αποτεφρωτηρίων.
Η εφαρμογή αυτού του νόμου προϋποθέτει την συμβατότητα των θρησκευτικών πεποιθήσεων.
Γι’ αυτό αναφέραμε παραπάνω ότι όποιος επιθυμεί την καύση αυτονομείται από την Εκκλησία.
Το δικαίωμα της όποιας Δημοτικής Αρχής να θέση προς συζήτηση το θέμα της δημιουργίας αποτεφρωτηρίου δεν το αμφισβητεί κανείς. Το θέμα είναι αν υπάρχη λόγος να γίνη αυτή η συζήτηση και μάλιστα στην συγκεκριμένη χρονική περίοδο που η κοινωνία μας αντιμετωπίζει ποικίλα προβλήματα και ο Λαός αναζητεί απεγνωσμένα λύσεις για να ζήση και όχι για να καή.
Το μεγάλο, το πολύ υψηλό ποσό που απαιτείται για την δημιουργία αποτεφρωτηρίου, θα ηδύνατο να χρησιμοποιηθή για την υποβοήθηση της ζωής και όχι προς κατασκευή φρικαλέων αποτεφρωτηρίων.
Με πολλή αγάπη, ως πνευματικός πατήρ και Επίσκοπος της πόλεως και της Μητροπόλεως των Πατρών, εθέσαμε το θέμα επί θεολογικών βάσεων και με ζέον το ενδιαφέρον προς τον τόπο μας και τους ανθρώπους μας, εκφράζομε την άποψη και θέση, ότι ο Λαός μας έχει άλλες ανάγκες και ουδέν όφελος θα αποκομίση από την δημιουργία αποτεφρωτηρίου.
Τέτοιες συζητήσεις και ενέργειες στο συγκεκριμένο τόπο και στην συγκεκριμένη χρονική περίοδο δυναμιτίζουν την ηρεμία και δρούν εναντίον της ενότητος.
Στο Δημοτικό Συμβούλιο δύναται να συζητηθή οποιοδήποτε θέμα. Επίσης ο κάθε πολίτης ως μέλος ενεργό της κοινωνίας εκφέρη την άποψή του. Πόσο μάλλον ο Μητροπολίτης.
Βεβαίως από την συζήτηση και την όποια στάση των προσώπων που θα αποφασίσουν, μέχρι την υλοποίηση, υπάρχει ένας πολύ μακρύς και δύσκολος δρόμος, αφού απαιτείται χωροθέτησις, οικονομικοτεχνική μελέτη, εξεύρεση των πόρων κ.λ.π.
Επιθυμούμε, όμως να θέσωμε και μια άλλη παράμετρο του θέματος. Πόσοι εκφράζουν την θέληση να καούν; Ας μιλήσω σε τοπικό επίπεδο. Κατά τα 11 χρόνια της διαποιμάνσεως, υπό της ελαχιστότητός μου της Ιεράς Μητροπόλεως Πατρών, μετρημένοι στα δάκτυλα της μιάς χειρός κατέληξαν στο αποτεφρωτήριο και από όσο δυνάμεθα να γνωρίζωμε κάποιοι χωρίς την ιδικήν τους θέληση παρά μόνο με την επίμονη και παράλογη θέληση των οικείων των.
Η πόλη μας έχει πολλούς τομείς, που μας περιμένουν όλους, να εργαστούμε για την ζωή και όχι για τον θάνατο. Ας ενώσουμε λοιπόν, τις δυνάμεις μας για να δη αυτός ο τόπος καλύτερες ημέρες και να βρη τον δρόμο του και την υγειά του.
-120x86.jpg)
