του αρχιμ.Ιακώβου Κανάκη
Διαβάζοντας για την πορεία της Ελληνικής λογοτεχνίας δεν μπορείς να μην σταθείς σε απλά αλλά τόσο σημαντικά γεγονότα, που είναι επίκαιρα ιδιαιτέρως στις μέρες μας. Όλοι σήμερα μιλούν για κρίση και την προσδιορίζουν με έναν δικό τους τρόπο.
Η κρίση όμως δεν αφορά στα αγαθά αλλά σ᾽αυτά καταλήγει. Η έλλειψη πολιτισμού, παιδείας και ιδιοπροσωπίας του έθνους οδηγεί σε μιζέρια, ανθρωπιστική κρίση και παρακμή. Θεωρούμε αναγκαίο λοιπόν να γυρίζουμε και να βλέπουμε με προσοχή, με όση νηφαλιότητα μπορούμε να έχουμε, το παρελθόν μας.
Ας δούμε τι διηγείται ο Fauriel όταν δημοσίευε τα «Δημοτικά Τραγούδια» και τον «Θούριο»: «Κάποιος φίλος του ταξίδευε με άλλους μαζί το 1817 στη Μακεδονία σ᾽ένα χωριό, στο φούρνο, (που ήταν και το χάνι), συνάντησαν ένα νεό παιδί, ψηλό και όμορφο, από την Ήπειρο, που δούλευε στο φούρνο. Τους κοίταξε όλους προσεκτικά, και ύστερα ρώτησε τον ταξιδιώτη: «Ξέρεις γράμματα;», κι όταν του είπε ναι, τον παίρνει παράμερα και εκεί βάζει το χέρι στον κόρφο και βγάζει κάτι που το είχε κρεμασμένο σαν φυλαχτό ήταν ένα βιβλιαράκι με τα τραγούδια του Ρήγα. Τον παρακαλεί να του διαβάσει, ο ξένος το κάνει πρόθυμα, αλλά όταν σε λίγο σηκώνει τα μάτια του βλέπει τον άλλον να έχει αλλάξει ολότελα: ο όψη του φλέγεται ολόκληρη, τα χείλη του τρέμουν, και δάκρυα κυλούν από τα μάτια του.
«Πρώτη φορά σου διαβάζουν το βιβλιαράκι αυτό;», ρωτά ο ταξιδιώτης. «Όχι πάντα παρακαλώ τους ταξιδιώτες να μου διαβάζουν κάτι τα᾽χω ακούσει πολλές φορές». «Κι έτσι συγκεινείσαι πάντα;» – «Πάντα» απάντησε το νέο παιδί».
Ας αναρωτηθούμε κατά πόσο η κοινωνία μας, όλοι οι φορείς της, δημιουργούμε τέτοιες σκέψεις στους ανθρώπους και ιδιαιτέρως στα νέα παιδιά. Για την έξοδο από την κρίση χρειάζεται βαθύτατη αυτοκριτική και φιλότιμη προσπάθεια από όλους μας, από όπου ο Θεός έχει τοποθετήσει τον καθένα μας!
Πολίτη Λίνου, Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Αθήνα 2014, σ.128.
