Η Θεανθρώπινη ιστορία

Αρχ. Κυρίλλου Κωστοπούλου, Ιεροκήρυκα Ι. Μ. Πατρών -Δρος Θεολογίας

Αυτές τις ημέρες με την Ενανθρώπιση του Θεού Λόγου και την Βάπτισή Του στον Ιορδάνη ποταμό ζωοποιείται η Ιστορία. Και τούτο γιατί ο Θεάνθρωπος Κύριος είναι η Ζωή και η Αυτοαλήθεια: «Εγώ ειμί η ανάστασις και η ζωή…» (Ιωάν. 11, 25-26) και «εγώ ειμί η οδός και η αλήθεια» (Ιωάν. 14, 6). Ιστορία χωρίς την αλήθεια είναι σκελετός άσαρκος. Ιστορία χωρίς την αλήθεια δεν ημπορεί να υπάρξει.

Ο Σαρκωθείς Λόγος του Θεού Πατρός δεν αντιπροσωπεύει μία αντικειμενική κατάκτηση, ως αποτέλεσμα λογικής έρευνας, αλλ’ είναι η Αλήθεια και η Ζωή. Για τον λόγο αυτό ο Θεάνθρωπος Κύριος είναι και πρέπει να γίνει ο βαθύτερος πόθος της ανθρώπινης καρδιάς, για να ημπορέσει ο κατακερματισμένος άνθρωπος να αισθανθεί αυτή την πληρότητα της υπάρξεως του «είναι» του.

Ετσι, ομολογώντας τον Χριστό ως τον τέλειο Θεό και τέλειο άνθρωπο, Τον φανερώνουμε μέσα από την εμπειρία της εν Χριστώ ζωής μας, της αλήθειας δηλαδή και της ζωής και όχι μέσα από μια αντικειμενική έρευνα του Ακινάτη ή του Ντεκάρτ, αλλ’ ούτε και μέσα από μια ατομική ευσέβεια, όπως συμβαίνει στον Προτεσταντισμό.

Ομολογούμε τον γεννηθέντα Κύριο ως Θεάνθρωπο. Η όλη Θεότητα ενώθηκε στο Πρόσωπό Του με όλη την ανθρωπότητα: «Διο ουκ άνθρωπον αποθεωθέντα λέγομεν, αλλά Θεόν ενανθρωπήσαντα», μας λέγει ο Αγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός (Περί πίστεως Ορθοδόξου, 4633-34). Κατ’ αυτό τον τρόπο, η Ιστορία λαμβάνει την αληθινή της υπόσταση και πλέον ονομάζεται Θεανθρώπινη Ιστορία. Για να γίνει, όμως, κατανοητή ως τέτοια, πρέπει ο άνθρωπος να βιώσει το γεγονός της Σαρκώσεως του Θεού Λόγου εκκλησιαστικώς.

Στην Δύση, αλλά σιγά-σιγά και στην Ορθόδοξη Ελλάδα μας, βιώνονται η Γέννηση και τα Αγια Θεοφάνεια του Χριστού συναισθηματικά, νοησιαρχικά, αντικειμενικά. Ετσι, Αυτός ο Ενανθρωπήσας Λόγος είναι ο Θεός – αντικείμενο, που υπηρετεί αντικειμενικά την ανθρώπινη ζωή. Για τον λόγο αυτό έχουμε την δυνατότητα πολύ εύκολα να Τον αντικαταστήσουμε με άλλα πιο απαραίτητα για την υλόφρονα ζωή μας, αντικείμενα.
Ο συναισθηματικός διάκοσμος των ημερών αυτών φανερώνει την απαίτηση του σημερινού ανθρώπου για μια εμπορεύσιμη γιορτή. Δεν σαρκώνεται ο Θεός Λόγος στα όρια της προσωπικής ύπαρξης και της αγαπητικής σχέσεως. Δεν αποτελεί προϋπόθεση της οντολογικής αλήθειας του ανθρώπου.

Μέσα στους στολισμένους και φωταγωγημένους για τις εορτές των Χριστουγέννων δρόμους μας, κυκλοφορεί μυστικά, αλλά και ανατριχιαστικά, η παγωνιά του θανάτου του Θεού. Γιορτάζουμε Χριστούγεννα χωρίς Χριστό. Κι αυτό γιατί, όπως προαναφέραμε, ο Χριστός απέμεινε ένα αντικείμενο της λογικής σκεψεώς μας.

Τα γεγονότα, όμως, της Γεννήσεως και της Βαπτίσεως του Ενανθρωπήσαντος Λόγου του Θεού Πατρός παραμένουν ως γεγονότα ζωής, αλήθειας και βιωματικής πορείας. Ο Ιερός Χρυσόστομος, μας λέγει: «Θεός επί γης ήλθεν… ίνα σε ποιήση υιόν Θεού. Εγεννήθη κατά σάρκα, ίνα συ γεννηθής κατά πνεύμα, συνάπτων ούτω την παλαιάν τη καινή, την θείαν φύσιν τη ανθρωπίνη» (PG 57, 25-26).
Χωρίς το θεμέλιο της αλήθειας για την Ενανθρώπιση του Υιού και Λόγου του Θεού Πατρός και την κατά χάριν θέωση του ανθρώπου, όλα τα άλλα παραμένουν χρησιμοθηρική ηθικολογία. Πέρα από τα αντικείμενα της γνώσεως ή της ευζωίας, υπάρχει η σαρκωμένη Αυτοαλήθεια, ο Χριστός, η Αλήθεια και η Ζωή. Είναι η έναρξη της καινούργιας Ιστορίας, της Θεανθρώπινης κατά χάριν Ιστορίας.

*Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα «Πελοπόννησος» των Πατρών στις 4/1/2015