Όταν θέλουμε ως γονείς να μιλήσουμε στο παιδί μας για βασικές αρχές της Παράδοσής μας, τις οποίες καλό είναι να εφαρμόσει στη ζωή του, πάντοτε προβληματιζόμαστε.
Μας φοβίζουν οι αντιδράσεις του, ιδίως όταν είναι στην εφηβεία, όπως επίσης και το γεγονός της πιθανής διπλοπρόσωπης συμπεριφοράς του. Μπροστά μας δηλαδή να εφαρμόζει αυτό που λέμε, σε άλλα περιβάλλοντα να λειτουργεί διαφορετικά.
Η νηστεία αποτελεί βασικό στοιχείο του τρόπου ζωής που προτείνει η Εκκλησία στον άνθρωπο. Η εκούσια αποχή από ορισμένα φαγητά την Τετάρτη και την Παρασκευή, τις Σαρακοστές και σε κάποιες εορτές, αποτελεί μορφή άσκησης, η οποία, χωρίς φαινομενικά να αλλάζει ιδιαίτερα την ζωή του ανθρώπου, τον βοηθά να αθλείται πνευματικά, να κόβει το θέλημά του και να στερεί το «εγώ» του από ότι αυτό απολαμβάνει.
Για ένα σύγχρονο παιδί η νηστεία αποτελεί μία ακατανόητη κίνηση. Κι εμείς ως γονείς, αλλά και ολόκληρη η κοινωνία με τα πρότυπα που προβάλλει, έχουμε καθιερώσει στην πράξη την ελευθερία της απόλαυσης ως βασική στάση ζωής. Ποιο το νόημα του να στερείται ένα παιδί και ο νέος τροφών, που πολλοί θεωρούν και απαραίτητες για την ανάπτυξή του; Μάλιστα, κάποιοι θα σπεύσουν να πούνε ότι «τα εξερχόμενα βλάπτουν και όχι τα εισερχόμενα».
Έχει, πάντως, αξία να μιλήσουμε για την νηστεία στη ζωή μας, νηστεύοντας εμείς οι ίδιοι. Στην απορία του παιδιού μας θα εξηγήσουμε την εντολή του Χριστού, η εφαρμογή της οποίας δεν είναι στέρηση της ελευθερίας, αλλά κίνηση αγάπης του παιδιού προς τον Πατέρα.
Εξηγούμε στα παιδιά μας την αξία και των νηστίσιμων φαγητών, τα οποία σε αφθονία τα βρίσκουμε σήμερα, ακόμα και στα ταχυφαγεία. Είναι άλλωστε τέτοια η ποικιλία τροφών που η αγορά διαθέτει, ώστε υπάρχει η δυνατότητα πολλών επιλογών.
Στα μεγαλύτερα παιδιά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το παράδειγμα του αθλητή, ο οποίος για να πετύχει στην σταδιοδρομία του στερείται ορισμένων τροφών και απολαύσεων. Διδάσκουμε έτσι στο παιδί μας, ότι αν δεν χάσει κανείς, δεν κερδίζει, αν δεν θυσιάσει, δεν μπορεί να οδηγήσει τον εαυτό του στο να ανέχεται την μη ικανοποίηση των επιθυμιών του από τον συνάνθρωπό του. Έτσι μιλούμε και για το πνευματικό νόημα της νηστείας, που αποτελεί μέσο για τον περιορισμό των παθών και των αδυναμιών μας. Αν δεν περιορίσουμε το σώμα μας, δεν είναι εύκολο να παλέψουμε με τις αδυναμίες της ψυχής.
Στον έφηβο, πάντως, προτείνουμε και δεν επιβάλλουμε. Στο σπίτι μας βέβαια ακολουθούμε το πρόγραμμα της νηστείας. Αυτός είναι ο κανόνας. Δεν Απαιτούμε όμως φορτικά από τον έφηβο να τηρήσει τη νηστεία και έξω από αυτό. Το αφήνουμε στην διακριτική του ευχέρεια, γιατί η εφηβεία δεν θέλει απαγορεύσεις, αλλά ενθάρρυνση για προσωπικές αποφάσεις. Είναι όμως αυτονόητη η παρότρυνσή μας για συνεπή απόφαση και γνήσια στάση, όχι υποκριτική.
Πάνω απ’ όλα προσευχόμαστε στο Θεό ώστε τα παιδιά μας να κατανοήσουν τις αρχές που θέλουμε να τα διδάξουμε. Η τελική επιλογή του τρόπου ζωής δεν είναι κατόρθωμα δικό μας, αλλά δώρο του Θεού στην ζωή των παιδιών μας. Εμείς προτείνουμε και δείχνουμε δρόμους. Ο Θεός θα είναι τελικά που θα βοηθήσει αυτοί να καρποφορήσουν και όσο τα παιδιά είναι κοντά μας, αλλά και στο μέλλον.
Αυτό άλλωστε είναι και το τελικό νόημα της άσκησης και του πνευματικού αγώνα. Να καλλιεργηθεί σε όλους μας η εμπιστοσύνη στο θέλημα του Θεού κι η αγάπη προς Αυτόν. Αλλιώς, απλώς λειτουργούμε με κριτήρια ηθικιστικά, που δεν έχουν καμία σχέση μ’ αυτό που θέλουμε να περάσουμε στα παιδιά μας: την Ορθόδοξη Παράδοση και τις αρχές της.
Πηγή: Από το βιβλίο «Η αγάπη είναι απλή μα θέλει κόπο»
Πρωτοπρεσβυτέρου Θεμιστοκλή Μουρτζανού, Εκδόσεις Αρχονταρίκι
-120x86.jpg)
