του Γιάννη Ρουσσουνέλου
Σε κλειστό καζάνι που έβραζε, με εμφανή την πρόσθεση της έκρηξης, έμοιαζε ο αύλειος χώρος του Ι.Ν της Παναγίας στην Τήνο την περασμένη Κυριακή το πρωί, αμέσως μετά την τέλεση της Θείας Λειτουργίας, με Τήνιους οι οποίοι ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της Παντηνιακής Λαϊκής Συνέλευσης της 2ας Νοεμβρίου.
Διαδήλωσαν παντοιοτρόπως την αντίθεσή τους στην Τροπολογία, η οποία ψηφίστηκε από τη Βουλή στις 7 Οκτωβρίου και βάσει αυτής, κατά την άποψη της «Συντονιστικής Επιτροπής», η διαχείριση του μεγάλου πλούτου του Π.Ι.Ι.Ε.Τ (Πανελλήνιο Ιερό Ίδρυμα Ευαγγελιστρίας Τήνου) περνά από το Κράτος στα χέρια της Εκκλησίας μετά από 200 χρόνια.
του Γιάννη Ρουσσουνέλου
Συγκεκριμένα, η συγκέντρωση πραγματοποιήθηκε προκειμένου να εκφραστεί η πλήρης αντίθεση στις νέες διατάξεις του νόμου 4301/7-10-2014, που –όπως τονιζόταν- ουσιαστικά αλλάζουν το νομικό καθεστώς του Πανελληνίου Ιερού Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου (Π.Ι.Ι.Ε.Τ.), ως Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου εποπτευόμενου αποκλειστικά από το Κράτος και το θέτουν υπό την εποπτεία της Εκκλησίας.
Το άρθρο 51 του συγκεκριμένου νόμου –όπως διατείνεται η Συντονιστική Επιτροπή- καταργεί την εξαίρεση του Π.Ι.Ι.Ε.Τ. από τις διατάξεις που διέπουν τα εκκλησιαστικά ιδρύματα της χώρας και αλλάζει το νομικό καθεστώς του και το άρθρο 26 αλλάζει την διαδικασία εκλογής αντιπροέδρου του Π.Ι.Ι.Ε.Τ. από τους εκλεγμένους επιτρόπους, δίνοντας δικαίωμα ψήφου (και μάλιστα διπλής) στον πρόεδρο του Π.Ι.Ι.Ε.Τ. και μητροπολίτη, δικαίωμα το οποίο δεν είχε, με αποτέλεσμα –με τη νέα διάταξη- σε περίπτωση ισοψηφίας η διπλή ψήφος του να αποκτά αυξημένη βαρύτητα.
Δεν αλλοιώνεται το νομικό καθεστώς
Το ένα σκέλος της τροπολογίας, η οποία έγινε εν αγνοία της Διοικούσας Επιτροπής και της έθεσε προβληματισμό σύμφωνα με πληροφορίες μας, ήταν εκείνο που φούντωσε τη φωτιά, γιατί ενώ εξαιρείτο το Ιερό Ίδρυμα, με άρθρο του Καταστατικού Χάρτη της Εκκλησίας, από τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, μπορεί να καταργεί μεν αυτή την εξαίρεση, αλλά –όπως επισημαίνεται στην επίμαχη Τροπολογία- το νομικό καθεστώς του Ιδρύματος δεν αλλοιώνεται.
Αυτό πρακτικά –κατά την άποψη της άλλης πλευράς- σημαίνει ότι συνεχίζει το Ίδρυμα να παραμένει Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, το οποίο ανήκει στην Πολιτεία και εποπτεύεται από το Υπουργείο Παιδείας. Να επισημανθεί επίσης ότι το συγκεκριμένο Ίδρυμα ποτέ δεν ανήκε στην Εκκλησία, εκτός από μια μικρή χρονική περίοδο, επί αρχιεπισκόπου Αθηνών Ιερωνύμου Α΄, αλλά μετά την μεταπολίτευση επανήλθε και πάλι στην εποπτεία της Πολιτείας.
Άλλωστε, το νομικό αυτό καθεστώς είχε υποστηρίξει εξ αρχής και ο μητροπολίτης Σύρου κ. Δωρόθεος Β΄ με το από μέρους του σκεπτικό ότι δεν πρέπει να διαταραχθεί η νομική σχέση του Ιδρύματος με το Κράτος.
Δεν θα κυριαρχήσει στο Ίδρυμα η Εκκλησία
Κάτω από αυτές τις συνθήκες η Διοικούσα Επιτροπή προκάλεσε ερώτημα και στην Ιερά Σύνοδο και στο Υπουργείο Παιδείας «Μετά την Τροπολογία, ποιο είναι το νομικό καθεστώς του Ιδρύματος». Η Ιερά Σύνοδος, σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πληροφορίες μας, απάντησε με μια πολυσέλιδη επιστολή, την οποία υπογράφει ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος και αναφέρει ότι το Ίδρυμα πρέπει να έχει ελευθερία κινήσεων και δράσεων για το κοινό όφελος, με την επισήμανση πως σε καμία περίπτωση η Εκκλησία δεν θέλει να το υποχειριαστεί ούτε να το θέσει υπό την κυριαρχία της ούτε να το διευθύνει ούτε να το διοικήσει, με μοναδικό θετικό –κατά την άποψή της πάντα- στοιχείο την προεδρία του εκάστοτε επιχώριου Μητροπολίτη.
Από την πλευρά του το Υπουργείο Παιδείας, δια του αρμόδιου Υπουργού Ανδρέα Λομβέρδου, απάντησε ότι παραμένει και μετά τον νέο Νόμο 4301/2014 αμετάβλητος ο χαρακτήρας του Π.Ι.Ι.Ε.Τ, ως Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου, εποπτευόμενου αποκλειστικά από το Κράτος, και ότι, και μετά τον νέο Νόμο 4301/2014, διατηρείται εν ισχύι το καθεστώς του Νόμου 349/1976 και δεν δίνεται σε κανέναν η δυνατότητα ανατροπής του ή παρεμβάσεως στην διοίκηση του Π.Ι.Ι.Ε.Τ. Μάλιστα, με αφορμή τις δύο αυτές απαντήσεις η Διοικούσα Επιτροπή εξέδωσε δύο Δελτία Τύπου.
Ύβρεις, αποδοκιμασίες, προπηλακισμοί
Όπως φάνηκε όμως, ούτε οι διαβεβαιώσεις της Ιεράς Συνόδου ούτε οι επεξηγήσεις του Υπουργού Παιδείας στάθηκαν ικανές να αποτρέψουν τη συνέχεια, η οποία ήταν η συγκέντρωση Τηνίων μέσα στον αύλειο χώρο του Ι.Ν της Ευαγγελιστρίας, παρά τις διαβεβαιώσεις θεσμικών τοπικών παραγόντων ότι η συγκέντρωση θα ελάμβανε χώρα έξω από αυτόν και θα ήταν άκρως ειρηνική, γι’ αυτό άλλωστε η αστυνομική δύναμη που έσπευσε προληπτικά για την αποφυγή έκτροπων ήταν ιδιαίτερα περιορισμένη σε αριθμό.
Τα πνεύματα οξύνθηκαν όταν έκαναν την εμφάνισή τους εκλέκτορες (εμφανίστηκαν 8 από τους 32, μεταξύ των οποίων και μία γυναίκα), αφού είχε προηγηθεί προτροπή ακόμα και από τον δήμαρχο Σίμο Ορφανό να υπάρξει γενική αποχή από την ψηφοφορία, προκειμένου έτσι να γίνει περισσότερο αισθητή η αντίθεση των Τηνίων στην επίμαχη Τροπολογία. Οι εκλέκτορες –χωρίς να εξαιρεθεί η γυναίκα- αποδοκιμάστηκαν έντονα, με κορύφωση των αποδοκιμασιών κατά την εμφάνιση του Μητροπολίτη, ο οποίος ήταν ιδιαίτερα νηφάλιος και απαντούσε στις αποδοκιμασίες με… ευλογίες, συνοδευόμενος μάλιστα από τον δήμαρχο, ο οποίος προσπαθούσε αναποτελεσματικά να αποτρέψει το πλήθος από έκτροπα, προπηλακισμούς, ύβρεις, μέχρι και φασκελώματα, με τον τρόπο που αυτές έγιναν, με απροκάλυπτο σκοπό να αποτραπεί, έστω και την τελευταία στιγμή, η εκλογική διαδικασία.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες εκλέχθηκε η διοικούσα επιτροπή, της οποίας τα ονόματα ανακοινώθηκαν με ντουντούκα από τον δήμαρχο Τήνου εν μέσω νέων έντονων αποδοκιμασιών από τους συγκεντρωμένους, με δηλωμένη και πάλι την πρόθεσή τους να κάνουν προσφυγές ώστε να ακυρωθεί το αποτέλεσμα των αρχαιρεσιών από τον Γενικό Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, ο οποίος έχει και τον τελευταίο λόγο επικύρωσης ή ακύρωσής τους.
Το ίδιο σκηνικό επαναλήφθηκε και κατά την έξοδο του Μητροπολίτη, των εκλεκτόρων και της εφορευτικής επιτροπής από την αίθουσα της ψηφοφορίας, με τον κ. Δωρόθεο να αποχωρεί, να επιβιβάζεται στο αυτοκίνητο και στη συνέχεια με σκάφος του Λιμενικού, το οποίο είχε προγραμματισμένη περιπολία στην περιοχή, να ταξιδεύει στη Μύκονο προκειμένου να παραστεί στις εορταστικές εκδηλώσεις του Αγίου Παταπίου, όπως είχε προαναγγελθεί από την Ι. Μητρόπολη.
Σιγή από τον Μητροπολίτη Σύρου
Παρά τις προσπάθειες της εφημερίδας να αποσπάσει την οποιαδήποτε δήλωση από τον Μητροπολίτη Σύρου, μετά τα γεγονότα στην Τήνο, εκείνος αρνήθηκε κατηγορηματικά να προβεί σε οποιοδήποτε σχόλιο, αλλά δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο το γεγονός ότι κατά το παρελθόν είχε δηλώσει ότι αν ο οποιοσδήποτε επιχειρήσει να βλάψει το Ίδρυμα, ή να το υποχειριάσει ή να αλλάξει το νομικό καθεστώς του, όχι μόνο θα παραιτηθεί από πρόεδρος, αλλά θα ηγηθεί και διαμαρτυρίας, θεωρώντας προφανώς ότι η συγκεκριμένη Τροπολογία δεν αλλάζει στην ουσία το νομικό καθεστώς, άποψη που δεν προσεταιρίζονται, όπως φάνηκε, οι πολέμιοί της.
Παρά το γεγονός ότι το κλίμα ήταν σε ορισμένες στιγμές ιδιαίτερα εκρηκτικό και οι προπηλακισμοί ξεπέρασαν τα ανεκτά όρια, ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες αναφέρουν πως όταν κάποια στιγμή τέθηκε ο προβληματισμός αν θα έπρεπε να υπάρξει εισαγγελική εντολή για σύλληψη των ακραίως ασχημονούντων, ο μητροπολίτης αντέδρασε έντονα αποτρέποντας να γίνει πράξη η πρόταση αυτή.
