Άγιος Καλλίνικος της Τσερνίκα

Ο άγιος Καλλίνικος γεννήθηκε στο Βουκουρέστι το 1787, σε οικογένεια ιδιαιτέρως ευλαβή. Φοίτησε στην ελληνο-ρουμανική σχολή της πόλεως και σε ηλικία είκοσι ετών εισήλθε στην Μονή Τσερνίκα. Εκάρη μοναχός μετά από έναν χρόνο και γρήγορα διακρίθηκε για τον ασκητικό του ζήλο. Κοιμόταν μόνο τρεις ώρες, την νύχτα, καθισμένος σε σκαμνί, και την ημέρα αναλάμβανε τα πλέον βαριά διακονήματα.

Όταν ό γέροντας του έφυγε και πήγε στο Άγιον Όρος, ο Καλλίνικος αποφάσισε να τρέφεται μόνο με ψωμί και νερό, μετά την δύση του ηλίου, και πολλές φορές παρέτεινε την ξηροφαγία επί σαράντα ημέρες. Καθώς ο ηγούμενος της μονής είχε απαγορεύσει τέτοιους ασκητικούς άθλους, ο Καλλίνικος συμμετείχε στην κοινή τράπεζα αλλά έτρωγε μικρή ποσότητα, ενώ τα Σάββατα και τις Κυριακές έτρωγε τυρί και γάλα, ώστε να κατανικήσει κάθε πειρασμό υπερηφάνειας. 

Το παρουσιαστικό του μαρτυρούσε τις σκληραγωγίες αυτές και την απονέκρωση κάθε σαρκικού φρονήματος, ενώ οι οφθαλμοί του ήσαν πρησμένοι από τα δάκρυα πού άφθονα έρρεαν κάθε βράδυ στο κελλί του.

Το 1813, μετά από μια επιδημία στην οποία απεβίωσαν πολλοί ιερείς, δέχθηκε κατ’ ανάγκη να χειροτονηθεί πρεσβύτερος. Διπλασίασε τότε τους ασκητικούς αγώνες και έδειξε μεγάλη αγάπη για όλους τους αδελφούς αδιακρίτως. Η παρουσία εντός του της θείας χάριτος τον έκανε να βλέπει κάθε συνάνθρωπο του ως εικόνα Θεού και ή αγάπη αυτή εκφραζόταν με όλο και μεγαλύτερη ταπείνωση. Δυο χρόνια αργότερα, ορίστηκε πνευματικός της μονής και σύντομα, όχι μόνον μοναχοί αλλά και πολλοί λαϊκοί της περιοχής, ιερείς, επίσκοποι, υψηλά ιστάμενες προσωπικότητες, και ό ίδιος ο μητροπολίτης, προσέτρεχαν στην Μονή Τσερνίκα για να λάβουν από τον άγιο παρηγοριά και πνευματική νουθεσία.

Το 1817 μετέβη στο Άγιον Όρος με τον Γέροντά του Ποιμένα, ο οποίος έμεινε μόνιμα εκεί. Η παραμονή του στο Άγιον Όρος τον επηρέασε σημαντικά στην κατοπινή του πνευματική ζωή και στον προσωπικό, μυστικό, μεγάλο ασκητικό αγώνα.

Επιστρέφοντας από το προσκύνημα στο Άγιον Όρος, ό Καλλίνικος εξελέγη ηγούμενος (1818) σε ηλικία 31 ετών. Ή ταπείνωση και ή αγάπη του κατόρθωσαν να διορθώσουν τό ήθος κάποιων ατίθασων μοναχών, ενώ όλοι οι αδελφοί υποτάσσονταν με ενθουσιασμό σ’ εκείνον, θεωρώντας τον άγγελο Κυρίου. Ό άγιος Καλλίνικος θεωρούσε την υπακοή θεμέλιο του μοναχικού βίου καί έλεγε: «Ή κοινοβιακή ζωή στηρίζεται στήν αγία υπακοή καί καθιερώθηκε άπό τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό, ό οποίος μας άφησε τό υπόδειγμα του επίγειου βίου Του». Συνιστούσε στους μονάχους νά αποφεύγουν τήν πολυλογία, πού αναπόφευκτα οδηγεί στήν καταλαλιά, ώστε νά συγκεντρώνουν όλες τους τις προσπάθειες στήν αδιάλειπτο νοερά προσευχή. Έλεγε επίσης: «Ό ηγούμενος είναι ή καρδία όλων τών καρδιών είναι ή οδός προς τήν τελειότητα γιά όσους συγκεντρώνονται γύρω του».

Τήν εποχή τής εξέγερσης του 1821, πού προκάλεσε φρικώδη αντίποινα από πλευράς Τούρκων, πολλοί κάτοικοι του Βουκουρεστίου κατέφυγαν στήν Μονή Τσερνίκα. Ό άγιος ηγούμενος δεχόταν όλους όσοι έφταναν, τους έδινε τροφή άπό τά αποθέματα τής μονής καί παρηγορούσε στοργικά τους δεινοπαθούντες. Μία ημέρα εμφανίστηκε τουρκικός στρατός με πυροβολικό καί πρόθεση νά καταστρέψει τήν μονή. Ο άγιος συγκέντρωσε τότε μοναχούς καί λαϊκούς στο καθολικό καί τέλεσε ολονύκτια αγρυπνία. Χάρις στις δεήσεις του καί τήν μεσιτεία του άγιου Νικολάου, προστάτου τής μονής, τά εχθρικά στρατεύματα αποχώρησαν χωρίς νά προξενήσουν ζημίες. Σύντομα όμως εξαντλήθηκαν τά αποθέματα τροφίμων καί ή μονή απειλήθηκε με λιμό. Ό άγιος Καλλίνικος άρχισε τότε νά προσεύχεται καί αμέσως παρουσιάστηκαν στήν είσοδο τής μονής άνθρωποι ξένοι με δύο βοϊδάμαξες φορτωμένες καρβέλια ψωμί, πού έστειλε δώρο ο πασάς του γειτονικού στρατοπέδου.

Κι άλλες φορές, ή προσευχή του άγιου Καλλινίκου έσωσε τήν μονή άπό τήν απειλή τών Τούρκων. Ή ποιμαντική του φροντίδα κάλυπτε όλες τις πτυχές τής ζωής, άπό τά υψηλότερα πνευματικά προβλήματα έως λεπτομέρειες τής καθημερινής διαβίωσης του λαοΰ που του εμπιστεύθηκε ό Θεός. Μέσα σέ λίγα χρόνια, οι μοναχοί πού βρίσκονταν υπό τήν καθοδήγηση του έφθασαν νά αριθμούν τους τριακόσιους πενήντα. Ανήγειρε γι’ αυτούς νέο ναό, πολλά κελλιά καί εργαστήρια, όπου κατασκευάζονταν ό,τι χρειαζόταν γιά τις ανάγκες τής μονής καί γιά τις ελεημοσύνες. Επιπλέον οί περισσότερες μονές τών περιχώρων του Βουκουρεστίου τον είχαν εκλέξει πνευματικό τους πατέρα καί ακολουθούσαν τις διδαχές του.

Ή άμεμπτη ευαγγελική διαγωγή του αγίου Καλλινίκου κίνησε τον φθόνο ορισμένων, καί μία ήμερα ένας εχθρός του του έδωσε νά πιει δηλητήριο. Κλινήρης ο άγιος ετοιμαζόταν νά παραδώσει τό πνεύμα του στον Κύριο. Αίφνης, άκουσε φωνή έξ ούρανού πού τον διέτασσε νά σηκωθεί καί του ανήγγελλε τον διορισμό του στον επισκοπικό θρόνο τής Ριμνίκουλ-Βαλτσέα. Ό θρόνος είχε παραμείνει σέ χηρεία επί μία δεκαετία καί ή κατάσταση τής επισκοπικής περιφέρειας ήταν άθλια: ή επισκοπική κατοικία καί ό καθεδρικός ναός ήταν σέ κατάσταση έρειπιώδη μετά άπό μιά πυρκαγιά, ή ιερατική σχολή ήταν κλειστή, ό κλήρος αμόρφωτος καί συχνά σέ δυσχερή οικονομική κατάσταση, ενώ πολλοί ναοί ήσαν κλειστοί ή είχαν υποστεί ζημίες λόγω έλλειψης συντήρησης. Ό ταπεινός Καλλίνικος, ό όποιος στο παρελθόν είχε αρνηθεί τό αξίωμα του μητροπολίτη, υποχρεώθηκε αυτή τήν φορά νά ενδώσει στις πιέσεις του πρίγκιπα Μπάρμπου Σιρμπέι καί χειροτονήθηκε επίσκοπος τό 1850.

Αμέσως καταπιάστηκε μέ τά απαραίτητα έργα: ανοικοδόμησε τήν επισκοπική κατοικία καί ανήγειρε νέο καθεδρικό ναό, τά σχέδια του όποιου έκανε ό ίδιος. Η ιερατική σχολή άρχισε νά λειτουργεί έκ νέου καί εγκαταστάθηκε εκεί τυπογραφείο. Ίδρυσε επίσης τήν Μονή Φρασινέι, ή όποια διαφυλάσσει έως τις ήμερες μας αγιορείτικο Τυπικό καί αυστηρή τάξη. Έκεί του άρεσε νά αποσύρεται γιά νά ξαναβρίσκει τήν μοναχική ησυχία.

Κατά τό υπόδειγμα του άγιου Νικολάου, του όποιου τους Χαιρετισμούς έψαλλε κάθε ήμερα, ό άγιος Καλλίνικος έδειχνε άνευ ορίων στοργή καί εύσπλαγχνία γιά τό πνευματικό του ποίμνιο. Μοίραζε καί τά ίδια τά ενδύματα του καί μέ δάκρυα παρακαλοΰσε τον μαθητή του Αθανάσιο νά βρει όπου μπορεί χρήματα γιά νά τά μοιράσουν στους πτωχούς, τούς όποιους ονόμαζε «αδελφούς του Χρίστου». Αξιώθηκε νά επιτελεί θαύματα καί νά λάβει τό διορατικό καί τό προφητικό χάρισμα. Προανήγγειλε τον ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1877 καί τις μεγάλες πολιτικές ανακατατάξεις πού θά γνώριζε ή Ρουμανία μετά τήν έλευση του τσάρου και του ρωσικού στρατού.

Τήν ήμερα ασχολείτο μέ τά ποιμαντικά του καθήκοντα καί εξακολουθούσε νά αφιερώνει τήν νύχτα στήν προσευχή ή στήν πνευματική μελέτη. Γιά νά μήν ενδίδει στον ύπνο, τοποθετούσε ένα βαρύ αντικείμενο πάνω στο βιβλίο, ώστε άν αποκοιμιόταν, ό θόρυβος πού θά έκανε πέφτοντας νά τον ξυπνάει. Ενθάρρυνε τους ιερείς νά ακολουθούν τό παράδειγμα του ασκητικού βίου τών μοναχών καί τιμωρούσε αυστηρά τήν σιμωνία καί τήν άνηθικότητα στις τάξεις του κλήρου.

Μετά δεκαεπτά χρόνια επισκοπικής θητείας, ό άγιος Καλλίνικος αποσύρθηκε στήν Μονή Τσερνίκα, όπου έγκαταβίωσε επί ένα περίπου έτος ως απλός μοναχός. Ήταν αφιερωμένος ολόκληρος στήν προσευχή, και συχνά τον περιέβαλλε ενα άρρητο φως, τό οποίο οι μαθητές του στο κελλί μπορούσαν νά δουν. Μετά ένα τέτοιο δράμα, ο άγιος απάντησε σέ ερώτημα του Αθανασίου λέγοντας: «Προσέξτε, γιατί σ’ αυτό τό σπίτι έρχονται αδιάκοπα άγγελοι καί άλλα ουράνια πρόσωπα- νά θυμάσαι ό,τι σου είπα καί σου έδειξα».

Προείπε, δεκατρείς ημέρες πριν, τήν έκδημία του τήν Δευτέρα τής Διακαινησίμου, 11 Απριλίου 1868, ανέλαβε τίς δυνάμεις του, ενδύθηκε τό νεκρικό ράσο, πλύθηκε καί ευλόγησε όλους τους παρευρισκομένους. Κατόπιν, σηκώθηκε όρθιος κρατώντας στο χέρι τον Σταυρό καί έσκυψε στο στέρνο του μοναχού Γερμανού, λέγοντας: «Χαίρε! θά ξαναβρεθούμε στήν χαρά του άλλου κόσμου!»

Ή τιμή του άγιου Καλλινίκου αναγνωρίστηκε επισήμως τό 1955, άλλά ήδη άπό πολύ πρίν, ο ρουμανικός λαός τον τιμούσε ώς τον πλέον αγαπητό εθνικό του άγιο. Πολυάριθμα θαύματα εξακολουθούν νά επιτελούν τά τίμια λείψανα του, τά όποια φυλάσσονται στήν Μονή Τσερνίκα.