Προς έναν επαναστάτη για τη συμπόνοια

Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Βροντάτε εναντίον των πλουσίων, και τούτο, νομίζετε, ότι είναι μοντέρνο. Πριν απ’ όλα, εξερευνήστε τον εαυτό σας. Ας πούμε, σας δίνεται η ευκαιρία να γίνετε πλούσιος. Θα το αρνηθείτε; Και τότε δεν θα σωπάσετε; Εσείς θυμώνετε με την Εκκλησία ότι εκείνη δεν μάχεται τους πλούσιους. Δεν το κάνει η Εκκλησία άραγε; Και δεν το έκανε και πριν από τη γέννησή σας, και πριν από τη γέννηση του παππού και του προπάππου σας άραγε; Και όταν το στόμα σας σωπάσει στον τάφο, άραγε και το στόμα της Εκκλησίας θα σωπάσει;

Πριν ακόμα από δεκαεννιά αιώνες ο απόστολος διατάζει τον ακόλουθό του: «Τοῖς πλουσίοις ἐν τῷ νῦν αἰῶνι παράγγελλε μὴ ὑψηλοφρονεῖν, μηδὲ ἠλπικέναι ἐπὶ πλούτου ἀδηλότητι, ἀλλ’ ἐν τῷ Θεῷ τῷ ζῶντι» (Α΄ Τιμ. 6, 17). Μόνη διαφορά ανάμεσα στη δική σας μομφή προς τους πλούσιους και την Εκκλησία, είναι ότι εσείς επιπλήττετε από φθόνο και μίσος, η Εκκλησία από συμπόνοια. Η Εκκλησία ξέρει για τους πλούσιους αυτού του κόσμου ότι είναι το πλέον δύσκολο να σωθούν. Είπε ο Σωτήρας: «ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι δυσκόλως πλούσιος εἰσελεύσεται εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν» (Ματθ. 19, 23). Να γιατί η Εκκλησία έχει μόνο συμπόνοια για τους πλούσιους και όχι φθόνο και μίσος. Το να εκλάβετε αυτή τη συμπόνοια ως αδυναμία της Εκκλησίας προς τους πλούσιους κι ως επιδίωξή της να δικαιολογήσει την «τάξη» των πλουσίων, είναι μακριά από την αλήθεια. Η Εκκλησία δεν είναι ταξική, αλλά πανανθρώπινη. Εάν εσείς βλέπετε στον πλούσιο μόνο τον πλούσιο, η Εκκλησία στον πλούσιο αναζητά τον άνθρωπο. Η συμπόνοιά της αναφέρεται στον άνθρωπο μέσα στον πλούσιο, και όχι στο βάρος του πλούτου επάνω στον άνθρωπο.

«Οὐαὶ ὁ πληθύνων ἑαυτῷ τὰ οὐκ ὄντα αὐτοῦ ἕως τίνος; καὶ βαρύνων τὸν κλοιὸν αὐτοῦ στιβαρῶς» (Αμβ. 2, 6) φωνάζει η φωνή της Εκκλησίας ήδη από την παλαιά Διαθήκη. Και προσθέτει ακόμα: «Τοῦτο δέ ἐστιν ἔλασμα χρυσίου καὶ ἀργυρίου, καὶ πᾶν πνεῦμα οὐκ ἔστιν ἐν αὐτῷ» (Αμβ. 2, 19).

Γι’ αυτό στα μάτια της Εκκλησίας οι πλούσιοι είναι οι πλέον φορτωμένοι κακομοίρηδες, οι πλέον βαριά ασθενείς. Στην πληρότητα των σεντουκιών τους συνήθως αντιστοιχεί η απελπισμένη κενότητα των ψυχών τους. Τους ζητείται το έλεος, ενώ δεν τους δίδεται. Μα κι εκείνοι διψούν για το έλεος και τη συμπόνοια όπως και όλα τα πλάσματα. Περιφρονήστε τον πλούτο τους και θα τον περιφρονήσουν κι αυτοί. Εάν τους περιφρονήσετε σαν ανθρώπους, εκείνοι ακόμα περισσότερο θα προσκολληθούν στον πλούτο τους. Χαρίστε τους κάποιο πνευματικό δώρο -ας πούμε τη συμπόνοια- κι εκείνοι θα ενθαρρυνθούν να χαρίσουν στους φτωχούς τον υλικό τους πλούτο.

*ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΒΕΛΙΜΙΡΟΒΙΤΣ «Δεν φτάνει μόνο η πίστη… ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ Β΄», Εκδόσεις «Εν Πλω»