Η πανδημία του AIDS έχει τις ρίζες της στην πόλη Κινσάσα της σημερινής Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, απ’ όπου ξεκίνησε τη δεκαετία του ‘20, αναφέρουν επιστήμονες από το Βέλγιο και τη Βρετανία.
Οι επιστήμονες βασίζουν το συμπέρασμά τους στην ανάλυση δειγμάτων του γενετικού υλικού του ιού HIV που προκαλεί τη νόσο.
Όπως γράφουν στην επιθεώρηση «Science» οι επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και το Πανεπιστήμιο του Leuven, η Κινσάσα παρουσίαζε εκείνη την εποχή τον «ιδανικό συνδυασμό» πληθυσμιακής ανάπτυξης, αγοραίου έρωτα και μετακίνησης του πληθυσμού μέσω σιδηροδρόμων, που επέτρεψε την εξάπλωση του ιού. Ρόλο έπαιξε επίσης η χρήση μη αποστειρωμένων συρριγγών στις κλινικές υγείας της εποχής (σ.σ. η αποστείρωσή τους καθιερώθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1960).
Η πανδημία του AIDS ξέσπασε στα τέλη της δεκαετίας του ’80 και έως σήμερα έχει μολύνει σχεδόν 75 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, κοστίζοντας τη ζωή στα σχεδόν 36 εκατομμύρια από αυτούς, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).
Η υποσαχάριος Αφρικής παραμένει η περιοχή του κόσμου με τα περισσότερα κρούσματα. Υπολογίζεται ότι σχεδόν 1 στους 20 ενήλικες είναι φορείς του ιού HIV, αναλογία που αντιπροσωπεύει το 71% του συνολικού αριθμού των φορέων σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.
Οι ρίζες του ιού, όμως, παρέμεναν έως σήμερα αντικείμενο διαμάχης στην επιστημονική κοινότητα. Το μυστήριο θέλησαν να επιλύσουν οι βρετανοί και βέλγοι επιστήμονες, οι οποίοι προσπάθησαν να δημιουργήσουν το «γενεαλογικό δέντρο» του ιού για να βρουν τους πιο μακρινούς προγόνους τους. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον δρα Όλιβερ Πάιμπας, καθηγητή Εξέλιξης & Λοιμωδών Νοσημάτων στην Οξφόρδη, ανέλυσαν τις μεταλλαγές στο γονιδίωμα του ιού HIV και τις ταξινόμησαν χρονικά. Και αυτό, διότι κάθε φορά που συμβαίνει μία μεταλλαγή, αφήνει ένα «αποτύπωμα» που δεν μπορεί να εξαλειφθεί.