Καρκίνος παχέος εντέρου: Παράγοντες κινδύνου & προειδοποιητικές ενδείξεις

Το παχύ έντερο αποτελεί το τελικό τμήμα του γαστρεντερικού σωλήνα.

Βασική λειτουργία του είναι η απορρόφηση του νερού και των βιταμινών που προσλαμβάνει ο οργανισμός και παράλληλα η μετατροπή των τροφών σε απεκκρίσεις μετά την πέψη.

Είναι μικρότερο σε μήκος από το λεπτό έντερο (περίπου 1,5 μέτρο), έχει όμως μεγαλύτερη διάμετρο (6 με 7 εκατοστά).

Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο καρκίνος του παχέος εντέρου εκδηλώνεται αρχικά ως μια μικρή, καλοήθης μάζα κυττάρων (αδενωματώδης πολύποδας). Με την πάροδο του χρόνου, ο πολύποδας μπορεί να εξελιχθεί σε καρκίνο.
Ο πολύποδας μπορεί να είναι πολύ μικρός σε μέγεθος και να μην προκαλέσει συμπτώματα. Για το λόγο αυτό, απαιτείται τακτική προληπτική εξέταση, από την ηλικία των 50 ετών και έπειτα, ώστε να εντοπιστεί έγκαιρα, πριν εξελιχθεί σε καρκίνο.
Σύμφωνα με τη Mayo Clinic, τυπικές προειδοποιητικές ενδείξεις για τον καρκίνο του παχέος εντέρου είναι οι εξής:

– μεταβολές στην εντερική δραστηριότητα (π.χ. διάρροια ή δυσκοιλιότητα) ή μεταβολές στη σύσταση των κοπράνων
– αιμορραγία από τον πρωκτό ή αίμα στα κόπρανα
– επίμονες ενοχλήσεις στην κοιλιακή χώρα (κράμπες, αέρια, πόνος κ.λπ.)
– αίσθημα ότι το έντερο δεν αδειάζει πλήρως
– αδυναμία ή κόπωση
– ανεξήγητη απώλεια βάρους

Αρκετοί ασθενείς με καρκίνο του παχέος εντέρου δεν εκδηλώνουν καθόλου συμπτώματα στα πρώτα στάδια της νόσου. Όταν εκδηλώνονται, τα συμπτώματα ποικίλλουν από ασθενή σε ασθενή, ανάλογα με το μέγεθος του καρκινικού όγκου και τη θέση του όγκου στο έντερο.
Οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου στο παχύ έντερο είναι οι εξής:

– Προχωρημένη ηλικία: Η συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών με καρκίνο στο παχύ έντερο είναι πάνω από 50 ετών. Ωστόσο, πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση JAMA Surgery κατέδειξε πως οι δείκτες καρκίνου του παχέος εντέρου παρουσιάζουν ανοδικές τάσεις στις νεαρές ηλικίες (μεταξύ 20 και 34 ετών) τα τελευταία χρόνια.
– Φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου: Χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις όπως η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος του Crohn αυξάνουν τον κίνδυνο εκδήλωσης της συγκεκριμένης μορφής καρκίνου.
– Κληρονομικά σύνδρομα: Όπως η οικογενής αδενωματώδης πολύπωση και ο κληρονομικός μη πολυποδιασικός ορθοκολικός καρκίνος (σύνδρομο Lynch).
– Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου ή πολύποδα στο έντερο: Οι πιθανότητες για καρκίνο του παχέος εντέρου είναι περισσότερες εάν έχει εκδηλώσει αυτή τη μορφή καρκίνου κάποιος συγγενής πρώτου βαθμού. Όσα περισσότερα συγγενικά πρόσωπα έχουν εκδηλώσει καρκίνο παχέος εντέρου, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος.
– Διατροφή με λίγες φυτικές ίνες και πολλά λιπαρά: Έρευνες έχουν υποδείξει ότι οι διατροφικές μας συνήθειες παίζουν ρόλο στην εκδήλωση του καρκίνου στο παχύ έντερο.
– Καθιστική ζωή: Η αποχή από τη σωματική άσκηση είναι ένας ακόμη παράγοντας κινδύνου για αυτή τη μορφή καρκίνου.
– Διαβήτης: Οι ασθενείς με διαβήτη αντιμετωπίζουν πιθανώς αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν καρκίνο στο παχύ έντερο.
– Παχυσαρκία: Ο αυξημένος Δείκτης Μάζας Σώματος αποτελεί παράγοντα κινδύνου τόσο για την εκδήλωση του καρκίνου στο παχύ έντερο όσο και για το θάνατο από καρκίνο στο παχύ έντερο.
– Κατάχρηση αλκοόλ: Η κατάχρηση αλκοόλ έχει επίσης συσχετιστεί με τον αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου του παχέος εντέρου.