Πένθος: Η απέραντη θλίψη που μπορεί να φέρει ο θανάτος μέσα σε μια οικογένεια οδηγεί σε σοβαρή επιδείνωση της υγείας των μελών της οικογένειας με τον κίνδυνο να είναι ιδιαίτερα αυξημένος την πρώτη εβδομάδα μετά την απώλεια.
Μοιραίoς για την πορεία της ζωής τους θα μπορούσε να αποβεί ένας θάνατος μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον των ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια. Ειδικότερα, οι συγκεκριμένοι ασθενείς που βιώνουν θλίψη ή πενθούν μετά την απώλεια ενός στενού μέλους της οικογένειας διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο θανάτου, ιδίως κατά την πρώτη εβδομάδα μετά το θάνατο του μέλους της οικογένειας, σύμφωνα με μελέτη στο JACC: Heart Failure.
Η ερευνητική ομάδα εξέτασε περίπου 500 χιλιάδες ασθενείς από από το Σουηδικό Μητρώο Καρδιακής Ανεπάρκειας κατά την περίοδο 2000-2018 ή/και ασθενείς με πρωτογενή διάγνωση καρδιακής ανεπάρκειας από το Σουηδικό Μητρώο Ασθενών κατά την περίοδο 1987-2018. Από αυτούς, συνολικά 58.949 συμμετέχοντες στη μελέτη έχασαν κάποιο μέλος της οικογένειάς τους κατά τη διάρκεια των 3,7 ετών παρακολούθησης. Στην συνέχεια, οι ερευνητές ανέλυσαν κατά πόσον η σχέση με τον θανόντα, η αιτία θανάτου ή ο χρόνος που πέρασε από τον θάνατο επηρέασαν τον κίνδυνο θνησιμότητας από καρδιακή ανεπάρκεια.
Διαπιστώθηκαν σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ του πένθους και του αυξημένου κινδύνου του θανάτου, ανάλογα και με το μέλος της οικογένειας:
10% αυξημένος κίνδυνος μετά την απώλεια ενός παιδιού
20% αυξημένος κίνδυνος από την απώλεια συζύγου/συντρόφου
5% αυξημένος κίνδυνος από την απώλεια εγγονιού
13% αυξημένος κίνδυνος από την απώλεια αδελφού
καμιά μεταβολή από την απώλεια του ενός γονιού
Ο κίνδυνος θανάτου από καρδιακή ανεπάρκεια ήταν μεγαλύτερος κατά την πρώτη εβδομάδα του πένθους (αυξημένος κίνδυνος 78%), ιδίως στην περίπτωση απώλειας ενός παιδιού (αυξημένος κίνδυνος 31%) ή συζύγου/συντρόφου (αυξημένος κίνδυνος 113%), ενώ αντίστοιχα ο κίνδυνος ήταν υψηλότερος στην περίπτωση δύο απωλειών (αυξημένος κίνδυνος 35%), σε αντίθεση με μία απώλεια (αυξημένος κίνδυνος 28%).
Όπως εξηγούν οι ερευνητές σχετικά με τους μηχανισμούς πίσω από αυτή την αντίδραση, το πένθος μπορεί να ενεργοποιήσει τον άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων, ένα σημαντικό νευροενδοκρινικό σύστημα που ρυθμίζει το στρες και τα συναισθήματα. Επιπλέον, μπορεί να ενεργοποιήσει το σύστημα ρενίνης-αγγειοτενσίνης-αλδοστερόνης (RAAS) και στο συμπαθητικό νευρικό σύστημα, τα οποία αποτελούν τα κύρια χαρακτηριστικά της νευροενδοκρινικής αντίδρασης στην καρδιακή ανεπάρκεια.
Η καρδιακή ανεπάρκεια επηρεάζει περισσότερα από 64 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως. Τα ευρήματα προηγούμενων μελετών υποδηλώνουν ότι η κατάθλιψη, το άγχος και η χαμηλή κοινωνική υποστήριξη επιβαρύνουν τη συγκεκριμένη κατηγορία ασθενών. Πολλές μελέτες έχουν επίσης διεξαχθεί για να επιβεβαιώσουν τη σχέση μεταξύ του σοβαρού συναισθηματικού στρες και της μυοκαρδιοπάθειας Takotsubo, γνωστής και ως «σύνδρομο ραγισμένης καρδιάς».
«Τα ευρήματα της μελέτης μπορεί να απαιτούν αυξημένη προσοχή από τα μέλη της οικογένειας, τους φίλους και τους εμπλεκόμενους επαγγελματίες για τους θλιμμένους ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια, ιδίως κατά την περίοδο λίγο μετά την απώλεια», δήλωσε η Krisztina László, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και αναπληρώτρια καθηγήτρια του Τμήματος Παγκόσμιας Δημόσιας Υγείας στο Karolinska Institutet.
Μαρία Κοτοπούλη – ygeiamou.gr
