Καρκινοπαθείς χωρίς φάρμακα λόγω του μοντέλου ενός προμηθευτή

Σε κίνδυνο η δημόσια υγεία από τους διαγωνισμούς με μόνο κριτήριο τη χαμηλότερη τιμή και την προμήθεια των δημόσιων νοσοκομείων από ένα και μόνο προμηθευτή ανά δραστική ουσία.

Καρκινοπαθείς κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς το αντιεμετικό φάρμακο που συνοδεύει τις χημειοθεραπείες. Οι γιατροί των τριών μεγαλύτερων νοσοκομείων της χώρας προσπαθούν με «πατέντες» της τελευταίας στιγμής να καλύψουν τις ανάγκες των ασθενών τους σε ομεπραζόλη (φαρμακευτική ουσία που ελαττώνει τη γαστρική έκκριση οξέως).
Είναι μόλις δύο παραδείγματα των συγκλονιστικών συνεπειών που έχει φέρει το μοντέλο του ενός προμηθευτή ο οποίος μειοδοτεί σε σχετικό διαγωνισμό στα δημόσια νοσοκομεία, ενώ μετά από τρία χρόνια εφαρμογής του, οι ελλείψεις που καταγράφονται θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία.
Την τελευταία τριετία, οι διαγωνισμοί που αφορούσαν στην προμήθεια φαρμάκων για τα δημόσια νοσοκομεία είχαν ως μόνο κριτήριο τη χαμηλότερη τιμή που δινόταν από έναν προμηθευτή. Συνέπεια ήταν η μονοπωλιακή ομηρία ανά δραστική ουσία των νοσοκομείων, καθώς μόνο ένας επιτρεπόταν να προμηθεύει την εκάστοτε δραστική ουσία.
Δραματική επιβεβαίωση αυτής της ιδιότυπης ομηρίας, που συμβαίνει στο πλαίσιο της περιστολής της φαρμακευτικής δαπάνης από την κυβέρνηση, είναι η –εγγράφως- παραδοχή ξένης πολυεθνικής φαρμακοβιομηχανίας (MYLAN), πως αδυνατεί να καλύψει όλη την Ελλάδα με το αντιεμετικό φάρμακο που συνοδεύει τις χημειοθεραπείες των καρκινοπαθών. Πρέπει να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη εταιρεία είναι η μοναδική που νομιμοποιείται να προμηθεύσει τα νοσοκομεία όλης της χώρας με το σκεύασμα αυτό, καθώς έχει κερδίσει στο σχετικό διαγωνισμό.

Οι ευθύνες της κυβέρνησης και των αρμόδιων αρχών, όπως της Επιτροπής Προμηθειών Υγείας, είναι βαριές, καθώς η εν λόγω πολυεθνική φαρμακοβιομηχανία είχε δείξει σοβαρά σημάδια μη ανταπόκρισης στις υποχρεώσεις της προς νοσοκομεία και παρόλα αυτά δεν αποκλείστηκε από επόμενες διαδικασίες που αφορούσαν σε προμήθεια δραστικών ουσιών για ολόκληρη τη χώρα. Είχε προηγηθεί η αδυναμία κάλυψης σε ομεπραζόλη της ποσότητας που είχε κερδίσει στη διαγωνιστική διαδικασία, με αποτέλεσμα τα 3 μεγαλύτερα νοσοκομεία να προσπαθούν με «πατέντες» της τελευταίας στιγμής να καλύψουν τις ανάγκες των ασθενών τους.

Ειρωνεία αποτελεί ότι η ίδια η εταιρεία, στο έγγραφο στο οποίο γνωστοποιεί την αδυναμία της να προμηθεύσει το Νοέμβριο και το Δεκέμβριο τους καρκινοπαθείς της χώρας συνιστά στα νοσοκομεία να εφαρμόσουν μοντέλο με περισσότερους παράλληλους προμηθευτές.

Το μοντέλο των τριών ενεργών προμηθευτών προβλέπει την εγγυημένη προμήθεια του 50% της ποσότητας από τον φτηνότερο μειοδότη, του 30% από τον δεύτερο φτηνότερο και του 20% από τον τρίτο φτηνότερο μειοδότη. Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, με τον τρόπο αυτό δυσκολεύεται όποια βιομηχανία θέλει να προκαλέσει dumbing τιμών με στόχο την εξόντωση του ανταγωνιστή, πρακτική που συνήθως ακολουθούν ξένες πολυεθνικές προσφέροντας εξευτελιστικές τιμές, πολύ χαμηλότερες από τη λεγόμενη «κανονική αξία» των προϊόντων στην εγχώρια αγορά. Έχει παρατηρηθεί ότι ξένες φαρμακοβιομηχανίες ακολουθούσαν αυτή την τακτική, ακόμα και όταν ήξεραν εκ των προτέρων ότι δεν είχαν τη δυνατότητα εν τέλει να προμηθεύσουν το Εθνικό Σύστημα Υγείας.

Εν όψει του Προγράμματος Προμηθειών για το 2014, το οποίο αναμένεται να επικυρωθεί με Υπουργική Απόφαση στα τέλη Νοεμβρίου, είναι ευκαιρία να αποδεσμευτούν τα νοσοκομεία από την «ομηρία» του ενός προμηθευτή, και να εφαρμοστεί το μοντέλο των τριών ενεργών προμηθευτών στη βάση του 50%-30%-20%, ώστε να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα ελλείψεων σε φάρμακα, που μπορούν να διακινδυνεύσουν την υγεία των ασθενών.