ΓΙΟΡΤΗ ΣΗΜΕΡΑ – Σύμφωνα με τον συναξαριστή, o Μέγας Φώτιος η Άγιος Φώτιος (Κωνσταντινούπολη, 820 – 6 Φεβρουαρίου 893) διετέλεσε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως από το 858 έως το 867 και από το 877 έως το 886.
Θεωρείται ως μία από τις σημαντικότερες μορφές της εν γένει ιστορίας του Βυζαντίου και του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως. Ήταν επίσης ένας από τους σημαντικότερους λογίους του μεσαιωνικού Ελληνισμού.
Καθοριστικής σημασίας για τις εκκλησιαστικές και πολιτικές εξελίξεις της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ήταν η έρις του προς τον Ιγνάτιο για τον πατριαρχικό θρόνο της Κωνσταντινούπολης, και η επακόλουθη διαμάχη με την Εκκλησία της Ρώμης, για την οποία διαμάχη η πολιτεία του Φωτίου υπήρξε μία από τις σημαντικότερες αφορμές.
Καθοριστικότατη υπήρξε και η εμπλοκή του στις πολιτικές υποθέσεις της αυτοκρατορίας, δεδομένου ότι συνέβαλε στη διαμόρφωση των σχέσεων της αυτοκρατορίας με ξένους λαούς δια του ιεραποστολικού έργου του (π.χ. με τον εκχριστιανισμό των Βουλγάρων) αλλά και άφησε έντονο το αποτύπωμά του στην πολιτική θεωρία των Βυζαντινών. Σημαντικότατη ως προς το πρώτο υπήρξε η Επιστολή του προς τον ηγεμόνα των Βουλγάρων Boris-Μιχαήλ και ως προς το δεύτερο ένα “κάτοπτρο ηγεμόνος” που συνέγραψε με τίτλο “Κεφάλαια Παραινετικά” και αποδέκτη τον μαθητή του Λέοντα ΣΤ’ τον Σοφό (το κείμενο βάσει της επιγραφής του αποδίδεται στον Βασίλειο Α’, ωστόσο η σύγχρονη έρευνα έχει αποδείξει ότι η πατρότητα του κειμένου ανήκει στον πατριάρχη Φώτιο Α’).
Ανακηρύχθηκε άγιος της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και η μνήμη του τιμάται στις 6 Φεβρουαρίου.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Τῆς σοφίας ἐκφάντωρ λαμπρὸς γενόμενος, Ὀρθοδοξίας ἐδείχθης θεοπαγῆς προμαχών, τῶν Πατέρων καλλονὴ Φώτιε μέγιστε, οὐ γὰρ αἱρέσεων δεινῶν, στηλιτεύεις τὴν ὀφρύν, Ἐώας τὸ θεῖον σέλας, τῆς Ἐκκλησίας λαμπρότης, ἣν διατηρεῖ Πάτερ ἄσειστον.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ὡς τῶν ἀποστόλων ὁμότροπος καὶ τῆς οἰκουμένης διδάσκαλος, τῷ Δεσπότῃ τῶν ὅλων ἱκέτευε, Φώτιε, εἰρήνην τῇ οἰκουμένῃ δωρίσασθαι, καὶ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν τὸ μέγα ἔλεος.
