ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ: Δύο παράλληλες παρεμβάσεις που αλλάζουν τα δεδομένα για τους συνταξιούχους–Από τον Σεπτέμβριο 2025 έως και το τέλος του 2026, περισσότεροι από 700.000 συνταξιούχοι αναμένεται να δουν είτε αυξήσεις στις μηνιαίες αποδοχές τους είτε σημαντικά αναδρομικά ποσά, λόγω διορθώσεων σε λάθη υπολογισμού, αλλά και κατάργησης της προσωπικής διαφοράς.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
News: Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, σε συνεργασία με τη διοίκηση του e-ΕΦΚΑ, εξετάζει δύο κρίσιμα πακέτα:
– Πρώτον, την ενσωμάτωση της προσωπικής διαφοράς στη σύνταξη για 670.000 παλαιούς συνταξιούχους που αποχώρησαν πριν από τον Μάιο του 2016.
– Δεύτερον, την αποπληρωμή αναδρομικών για 70.000 συνταξιούχους που αδικήθηκαν στον επανυπολογισμό συντάξεων με βάση τον νόμο Βρούτση (ν. 4670/2020), κυρίως λόγω διαδοχικής, παράλληλης και βαρέας ασφάλισης.
Κατάργηση της προσωπικής διαφοράς: Τι σημαίνει για τους παλιούς συνταξιούχους
Η προσωπική διαφορά αφορά όσους συνταξιοδοτήθηκαν πριν την εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου (Μάιος 2016). Πρόκειται για ποσό που διατηρήθηκε ως «προσωπικό συμπλήρωμα» ώστε να μην υποστούν μείωση οι συντάξεις με τον επανυπολογισμό του 2016. Ωστόσο, το ποσό αυτό συμψηφίζει κάθε αύξηση, με αποτέλεσμα οι εν λόγω συνταξιούχοι να μη λαμβάνουν ετήσιες αναπροσαρμογές.
Η κυβέρνηση εξετάζει πλέον σοβαρά την πλήρη κατάργηση της προσωπικής διαφοράς, ή ένα σταδιακό «κούρεμά» της, αρχής γενομένης από το 2026.
Αν προχωρήσει το σενάριο της ενσωμάτωσης, οι συνταξιούχοι που σήμερα λαμβάνουν, για παράδειγμα, 1.050 ευρώ εκ των οποίων τα 150 ευρώ είναι προσωπική διαφορά, θα αρχίσουν να λαμβάνουν ολόκληρη την αύξηση του 2026, χωρίς συμψηφισμό.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, η παρέμβαση αυτή θα προσθέσει 160 εκατομμύρια ευρώ στις δαπάνες του ΕΦΚΑ, ανεβάζοντας το συνολικό κόστος των αυξήσεων σε 580 εκατ. ευρώ, από 420 εκατ. ευρώ σήμερα. Ωστόσο, το ποσό θεωρείται διαχειρίσιμο λόγω της αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών και της αύξησης των εργαζόμενων συνταξιούχων.
Πίνακας: Πόσα θα πάρουν οι συνταξιούχοι με και χωρίς προσωπική διαφορά
Στον πίνακα που συνοδεύει το ρεπορτάζ αποτυπώνονται πραγματικά παραδείγματα από ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, Δημόσιο και ΝΑΤ. Με βάση τα στοιχεία του ΕΦΚΑ, η καθαρή αύξηση για όσους ενσωματωθεί η προσωπική διαφορά κυμαίνεται από 28 έως 55 ευρώ τον μήνα, ανάλογα με τα έτη ασφάλισης και το υπόλοιπο ποσό της διαφοράς.
Συνταξιούχος με σύνταξη 982 ευρώ από τον ΟΑΕΕ και προσωπική διαφορά 296 ευρώ, θα δει αύξηση 31,98 ευρώ από το 2026 εφόσον καταργηθεί το υπόλοιπο, ενώ παράλληλα ανοίγει και ο δρόμος για κανονικές αυξήσεις κάθε έτος.
Λάθη στον υπολογισμό και αναδρομικά έως 8.500 ευρώ
Την ίδια ώρα, λάθη στον επανυπολογισμό των συντάξεων έχουν εντοπιστεί σε χιλιάδες περιπτώσεις, κυρίως:
– σε διαδοχική ασφάλιση,
– σε παράλληλη ασφάλιση,
– σε βαρέα και ανθυγιεινά ένσημα,
– και σε λανθασμένους συντελεστές αναπλήρωσης που δεν αποτυπώθηκαν με βάση τον νόμο 4670/2020.
Η διοίκηση του ΕΦΚΑ παραδέχεται ότι η εκκαθάριση δεν έχει ολοκληρωθεί για όλους, ιδιαίτερα για όσους βγήκαν στη σύνταξη μετά το 2016. Οι πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι συνταξιούχοι με πάνω από 30 χρόνια ασφάλισης, που έπρεπε να λάβουν προσαύξηση από 1,08% έως και 7,2% στην ανταποδοτική σύνταξη, όπως προβλέπει ο νόμος Βρούτση, αλλά δεν την έλαβαν ποτέ.
Ορισμένοι εξ αυτών, σύμφωνα με στοιχεία από την ΗΔΙΚΑ, δικαιούνται αναδρομικά έως 8.500 ευρώ.
Τι πρέπει να κάνουν οι συνταξιούχοι για να διεκδικήσουν τα ποσά
Οι συνταξιούχοι που υποπτεύονται ότι έχουν αδικηθεί, θα πρέπει:
1. Να ελέγξουν αν έχουν πάνω από 30 έτη ασφάλισης.
2. Να συγκρίνουν την απόφαση συνταξιοδότησης με το σημερινό εκκαθαριστικό τους.
3. Αν στο έγγραφο αναφέρονται συντελεστές του νόμου Κατρούγκαλου (ν. 4387/2016) και όχι του νόμου Βρούτση (ν. 4670/2020), τότε υπάρχει βάση για ένσταση.
4. Να υποβάλουν αίτημα επανυπολογισμού στον ΕΦΚΑ, μέσω της ψηφιακής πύλης gov.gr ή απευθείας στο υποκατάστημα που τους εξυπηρετεί.
Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται σε περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης, όπου πολλές φορές δεν λαμβάνονται υπόψη όλα τα χρόνια σε διαφορετικά ταμεία. Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα ασφαλισμένου που είχε 20 χρόνια στο ΙΚΑ και 20 στον ΟΑΕΕ, αλλά έλαβε σύνταξη μειωμένη κατά 30%, σαν να είχε μόνο τα 20 πρώτα.
Πότε θα γίνουν οι καταβολές
Η αποπληρωμή των αναδρομικών για τα λάθη υπολογισμού, όπως έχει ανακοινωθεί από στελέχη της διοίκησης του ΕΦΚΑ, θα γίνει έως το τέλος Σεπτεμβρίου 2025, με προτεραιότητα:
– στους συνταξιούχους με πάνω από 30 έτη,
– σε όσους έχουν αιτηθεί επανυπολογισμό,
– και σε όσους έχουν εντοπιστεί από τις εσωτερικές διασταυρώσεις.
Η διαδικασία θα ξεκινήσει από τους 70.000 ασφαλισμένους με πλήρη φάκελο και θα ολοκληρωθεί σε φάσεις ως το τέλος του 2025.
Ποιοι κερδίζουν, ποιοι χάνουν
Οι μεγάλοι κερδισμένοι της νέας χρονιάς θα είναι οι παλαιοί συνταξιούχοι που θα ενσωματώσουν την προσωπική διαφορά και θα αρχίσουν να λαμβάνουν αυξήσεις μετά από μια δεκαετία στασιμότητας. Ταυτόχρονα, όσοι είχαν αδικηθεί στον υπολογισμό της σύνταξής τους, έχουν τώρα ισχυρή βάση για να διεκδικήσουν τα ποσά που τους αναλογούν.
Αντίθετα, όσοι δεν κινητοποιηθούν ή αγνοούν ότι ενδέχεται να δικαιούνται αναδρομικά, κινδυνεύουν να μείνουν εκτός των νέων πληρωμών. Η έλλειψη ενημέρωσης, σύμφωνα με στελέχη της ασφαλιστικής διοίκησης, παραμένει ένας από τους βασικούς λόγους για τη διαιώνιση των προβλημάτων.
Το 2026 δεν θα είναι μια συνηθισμένη χρονιά για τους συνταξιούχους. Θα είναι χρονιά εκκαθάρισης, επανόρθωσης και επαναφοράς της εμπιστοσύνης στο ασφαλιστικό σύστημα.