ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ: Το πλαίσιο: τρεις «γραμμές πληρωμών» και ένας μεγάλος λογαριασμός-Η συζήτηση για τα αναδρομικά ανοίγει ξανά με τρεις παράλληλες ροές: (α) οι επιστροφές 11μήνου στις επικουρικές, (β) οι πιστώσεις από επανυπολογισμούς κύριων συντάξεων (ν.4670/2020) και (γ) τα αναδρομικά ΕΑΣ για τους συνταξιούχους του Δημοσίου στο επίμαχο διάστημα Φεβρουαρίου 2017–Δεκεμβρίου 2018.
Ρεπορτάζ: Γιάννης Παπανικολάου
News: Σύμφωνα με ειδικά στελέχη του Υπουργείου Εργασίας που μίλησαν στο vimaorthodoxias.gr, ο συνολικός «λογαριασμός» για να πληρωθούν όλοι οι δικαιούχοι εκτιμάται έως και στα 1,8 δισ. ευρώ.
Η κυβερνητική λύση που κερδίζει έδαφος είναι να αξιοποιηθούν οι τόκοι του ΑΚΑΓΕ (αποθεματικά ~20 δισ. ευρώ), με ετήσιες δόσεις ~600 εκατ. το 2025, ~600 εκατ. το 2026 και ~600 εκατ. το 2027, χωρίς να επιβαρυνθεί ο Κρατικός Προϋπολογισμός.
ΕΑΣ: ποιοι δικαιούνται, πόσα και πότε
Η Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) κρίθηκε αντισυνταγματική για τις συντάξεις του Δημοσίου από 2/2017 έως 12/2018 (απόφαση Ολομέλειας Ελεγκτικού Συνεδρίου). Αυτό ανοίγει τον δρόμο επιστροφών 23 μηνών: σε ανώτατη περίπτωση έως 8.556€ (ειδικά μισθολόγια), με ενδεικτικά ποσά 8.027€ (απόστρατοι) και 5.037€ (πολιτικοί υπάλληλοι), ανάλογα με το ύψος της τότε κύριας σύνταξης.
• Με αγωγές πριν το 2/2017: δικαίωμα έως πενταετίας.
• Χωρίς αγωγές: βάσει της θεμελιώδους κρίσης αντισυνταγματικότητας για το συγκεκριμένο διάστημα, η διοίκηση οφείλει να ορίσει οριζόντια λύση· το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους έχει κοστολογήσει το «πακέτο ΕΑΣ» στα ~420 εκατ. ευρώ.
Από το 2019 και μετά, η ΕΑΣ θεωρείται συνταγματική, καθώς «κουμπώνει» στον χρηματοδοτικό σκοπό του ΑΚΑΓΕ. Επιπλέον, από φέτος οι κλίμακες της ΕΑΣ τιμαριθμοποιούνται: το κατώφλι κράτησης μετακινείται από τα 1.400€ (έως το 2024) στα 1.434€ (2025) και εκτιμάται ότι θα φτάσει >1.470€ το 2026, «βγάζοντας» χιλιάδες από τη μέγγενη της εισφοράς.
Επικουρικές: ποιοι βλέπουν χρήματα άμεσα
Οι πληρωμές 11μήνου για παλιές περικοπές στις επικουρικές αφορούν όσους πρόλαβαν και κατέθεσαν αγωγές έως τον Ιούλιο 2020. Ενδεικτικά ποσά αναδρομικών:
• ΙΚΑ: 1.966€ (αρχική 610€, σημερινή 278€)
• ΔΕΚΟ–Τράπεζες: 4.024€ (αρχική 915€, σημερινή 499€)
• Δημόσιο: 2.004€ (αρχική 467€, σημερινή 285€)
• ΝΑΤ: 1.679€ (αρχική 587€, σημερινή 381€)
Οι αποφάσεις, όπως επιβεβαιώνει και το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο μέσω της νομολογίας του, κλείνουν οριστικά υπέρ των συνταξιούχων που προσέφυγαν, με τον e-ΕΦΚΑ να πληρώνει εντός τριμήνου από την κοινοποίηση κάθε απόφασης.
Επανυπολογισμοί ν.4670/2020: αυξήσεις & αναδρομικά έως 12.384€
Σε εξέλιξη βρίσκεται νέος κύκλος επανυπολογισμών για περίπου 41.000 συνταξιούχους με ≥30 έτηασφάλισης (Δημόσιο, ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ, ΤΑΠ-ΟΤΕ, τραπεζικά Ταμεία). Ενδεικτικά:
• Αποχώρηση 2017, 38 έτη: από 1.200€ σε 1.316€ (+116€/μήνα) και 8.352€ αναδρομικά (από 1/10/2019).
• Αποχώρηση 2018, 40 έτη: από 1.367€ σε 1.508€ (+172€/μήνα) και 12.384€αναδρομικά.
Ο e-ΕΦΚΑ ετοιμάζει σταδιακές πληρωμές, με στόχο την ομαλή εκκαθάριση εντός χρονοδιαγραμμάτων που θα ανακοινωθούν στην πύλη gov.gr και στα ενημερωτικά του Φορέα.
«Προσωπική διαφορά»: πώς σβήνει από το 2026
Το 2026 ενεργοποιείται μηχανισμός σταδιακής κατάργησης της προσωπικής διαφοράς: το 50% της ετήσιας αύξησης μπαίνει στην τσέπη, το άλλο 50% συμψηφίζεται μειώνοντας την προσωπική διαφορά (άρα αυξάνει την ανταποδοτική). Από το 2027, οι αυξήσεις θα δίνονται ολόκληρες.
Παραδείγματα:
• Σύνταξη 1.000€ με προσωπική διαφορά 50€ και αύξηση 2,6% (=26€): 13€ στην τσέπη, 13€ μείωση προσωπικής (μένει 37€).
• Σύνταξη 1.500€ με προσωπική 250€ και αύξηση 2,6% (=39€): 19,5€ στην τσέπη, 19,5€ μείωση προσωπικής (μένει 230,5€).
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου, 671.586 συνταξιούχοι διατηρούν ακόμη προσωπική διαφορά· η μεγάλη μάζα εντοπίζεται στα κλιμάκια 50–200€.
Χρονοδιάγραμμα & ρεαλιστικό «cash plan»
Με δεδομένη τη στενότητα ρευστότητας, το cash plan για να κινηθούν όλες οι γραμμές πληρωμών χωρίς δημοσιονομικό «σοκ» προτείνει:
1. ΑΚΑΓΕ: αξιοποίηση τόκων ~650 εκατ. το 2025 για εκκίνηση τριετούς δόσης αναδρομικών (2025–2027).
2. e-ΕΦΚΑ: στοχευμένα πακέτα επανυπολογισμών ανά Ταμείο/έτη, με προτεραιότητα στους >30ετείς.
3. ΕΑΣ: οριζόντιο σχήμα επιστροφών 23 μηνών για τους του Δημοσίου (με automated συμψηφισμούς όπου απαιτείται), κοστολογημένο ~420 εκατ. από το ΓΛΚ.
4. Επικουρικές: συνέχιση πληρωμών 11μήνου για όσους έχουν τελεσίδικες αποφάσεις· νέοι δικαιούχοι δεν γεννώνται μετά τον 7/2020 (λόγω παραγραφής απαιτήσεων).
Έλεγχοι, διασταυρώσεις και «κόφτες»: τι να περιμένετε
Ο νέος πρόεδρος του Οργανισμού, Γ. Καββαδάς, έθεσε ως προτεραιότητα «η πληρωμή αυτών που πρέπει, στον χρόνο που πρέπει», με έμφαση σε διασταυρωτικούς ελέγχους με την ΑΑΔΕ για Ε1/Ε2/Ε9 όπου χρειάζεται. Οι υπηρεσίες του e-ΕΦΚΑ θα εκδώσουν οδηγό ελέγχων (use-cases, συνήθη λάθη, προφανή σφάλματα) ώστε να αποφευχθούν αχρείαστες καθυστερήσεις. Για τις περιπτώσεις Δημοσίου με ΕΑΣ, ο στόχος είναι να μην απαιτούνται νέες προσφυγές, αλλά να δοθεί διοικητική λύση βάσει της ισχύουσας κρίσης για το 2017–2018.
Τι σημαίνει αυτό για έναν μέσο συνταξιούχο
• Αν είστε παλαιός συνταξιούχος με εκκρεμή επανυπολογισμό (≥30 έτη), βλέπετε μόνιμη αύξηση και αναδρομικά από 1/10/2019.
• Αν δικαιούστε ΕΑΣ (Δημόσιο, 2/2017–12/2018), αναμένετε 23 μήνες επιστροφών — με «ταβάνι» 8.556€ στα ειδικά μισθολόγια.
• Αν έχετε επικουρική και προλάβατε αγωγή ως 7/2020, εισπράττετε το 11μηνο (ποσά ανά Ταμείο).
• Αν διατηρείτε προσωπική διαφορά, το 2026 θα πάρετε το 50% της αύξησης «στην τσέπη» και το υπόλοιπο θα σβήνει την προσωπική· από το 2027 θα λαμβάνετε όλο το ποσοστό αύξησης.
Πρακτικά βήματα (checklist)
1. Μπείτε σε gov.gr → «Ασφάλιση & Συντάξεις» για ενημερωτικά σημειώματα και παρακολούθηση πληρωμών.
2. Ελέγξτε στον e-ΕΦΚΑ την καρτέλα σας για επανυπολογισμό και τυχόν εκκρεμότητες.
3. Για Δημόσιο/ΕΑΣ: παρακολουθήστε ανακοινώσεις του Υπουργείου Εργασίας και εγκυκλίους ΓΛΚ για τον διοικητικό τρόπο επιστροφών.
4. Εάν έχετε ατομική δικαστική απόφαση (επικουρικές): κρατήστε αριθμό απόφασης και IBAN ενημερωμένο στον e-ΕΦΚΑ.
5. Για ειδικά/οριακά cases, αναμένουμε διευκρινιστική εγκύκλιο· σε διαφορές ερμηνείας, τελικός κριτής παραμένει το Ελεγκτικό Συνέδριο (διοικητικός-δικαστικός έλεγχος).
