ΟΠΕΚΕΠΕ: Η ελληνική αγροτική οικονομία βρίσκεται και πάλι αντιμέτωπη με τον κίνδυνο ενός δημοσιονομικού «κραχ», καθώς ο Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ) καλείται να ολοκληρώσει τις εκκρεμότητες του 2024 μέσα σε ασφυκτικά χρονικά περιθώρια.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
News: Η καθυστέρηση στις πληρωμές, που φτάνει τα 600 εκατ. ευρώ, σε συνδυασμό με τον κίνδυνο απώλειας έως και 60% της κοινοτικής συμμετοχής, προκαλεί αναστάτωση στον αγροτικό κόσμο και έντονη πίεση στην κυβέρνηση.
Οι καθυστερήσεις και το αδιέξοδο
Το καλοκαίρι πέρασε χωρίς καμία ουσιαστική πίστωση προς τους δικαιούχους, με πρόσχημα – όπως καταγγέλλεται από αγροτικούς φορείς – τους ελέγχους της Οικονομικής Αστυνομίας. Ο Σεπτέμβριος ξεκίνησε με διαψεύσεις περί πληρωμών, ενώ ούτε στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης έγινε αναφορά σε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για τον αγροτικό κόσμο. Η στάση αυτή, σύμφωνα με τις ενώσεις παραγωγών, ισοδυναμεί με κυβερνητική αδιαφορία, καθώς χιλιάδες εκμεταλλεύσεις βρίσκονται στα όρια της χρεοκοπίας.
Όπως τονίζει σε σχετική ενημέρωση το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, οι καθυστερήσεις οφείλονται σε τεχνικές δυσκολίες και στη διαδικασία διασταυρωτικών ελέγχων, ωστόσο η πραγματικότητα δείχνει ότι τα περιθώρια έχουν στενέψει επικίνδυνα. Η 15η Οκτωβρίου 2025 αποτελεί την καταληκτική ημερομηνία για την εκκαθάριση των εκκρεμοτήτων, διαφορετικά ενεργοποιούνται βαριές κυρώσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ο κίνδυνος για τα κοινοτικά κονδύλια
Η απώλεια της κοινοτικής συμμετοχής έως και κατά 60% θα έχει καταστροφικές συνέπειες. Σημαίνει πρακτικά ότι η Ελλάδα θα κληθεί να καλύψει από εθνικούς πόρους τεράστια ποσά, κάτι που μοιάζει αδύνατο σε αυτή τη φάση. Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση αναζητά ήδη άνω των 100 εκατ. ευρώ για να καλύψει τις ποινές από τις καθυστερήσεις μετά την 30ή Ιουνίου 2025.
Ο νέος πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ, στον οποίο αποδόθηκαν ευθύνες για το «πάγωμα» των καταστάσεων πληρωμών, φαίνεται να πιέζεται ώστε να υπογράψει τις εκκρεμείς πιστώσεις άμεσα. Όμως, ακόμη κι αν αυτό συμβεί, παραμένει ζητούμενο αν θα βρεθούν τα απαραίτητα κονδύλια σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα.
Δηλώσεις και υποχρεώσεις παραγωγών
Μέσα στο ασφυκτικό αυτό πλαίσιο, οι αγρότες καλούνται να τηρήσουν και τις τυπικές τους υποχρεώσεις. Για παράδειγμα, οι μελισσοκόμοι έχουν περιθώριο μέχρι τις 20 Νοεμβρίου να υποβάλουν τη δήλωση κατεχόμενων κυψελών, διαδικασία υποχρεωτική που σχετίζεται με την ασφάλιση και την αποζημίωση μέσω του ΕΛΓΑ. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, οι κυρώσεις είναι βαριές, φτάνοντας ακόμη και στην απώλεια δικαιώματος συμμετοχής σε εθνικά ή ευρωπαϊκά μέτρα στήριξης.
Η ΔΥΠΑ από την πλευρά της υπενθυμίζει ότι τα αγροτικά νοικοκυριά που συμμετέχουν σε παράλληλα προγράμματα κοινωνικής πολιτικής (όπως κοινωνικός τουρισμός ή κατασκηνώσεις) οφείλουν να έχουν σε ισχύ όλα τα απαραίτητα παραστατικά, καθώς οι διασταυρωτικοί έλεγχοι πλέον συνδέονται ηλεκτρονικά με το gov.gr.
Το πρόγραμμα Νέων Αγροτών
Παράλληλα, από την ερχόμενη εβδομάδα αναμένονται οι πρώτες αναρτήσεις προσωρινών πινάκων ανά Περιφέρεια για το πρόγραμμα Νέων Αγροτών 2025. Η διαδικασία αξιολόγησης έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί έως τις 30 Σεπτεμβρίου, με τους πίνακες να καθορίζουν ποιοι νέοι θα λάβουν το πριμ πρώτης εγκατάστασης, ύψους έως και 40.000 ευρώ ανά δικαιούχο.
Η δημόσια δαπάνη που αιτήθηκε ανήλθε στα 241,2 εκατ. ευρώ, ενώ κατατέθηκαν συνολικά 6.829 προτάσεις στήριξης. Ο συνολικός προϋπολογισμός της πρόσκλησης ανέρχεται στα 410 εκατ. ευρώ, με το ΕΣΠΑ να αποτελεί τον κύριο χρηματοδότη. Ωστόσο, η ανασφάλεια γύρω από τη λειτουργία του ΟΠΕΚΕΠΕ καθιστά αβέβαιο το χρονοδιάγραμμα πληρωμών, ακόμη και για το συγκεκριμένο μέτρο.
Η στάση του Υπουργείου
Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Κώστας Τσιάρας, σε πρόσφατες δηλώσεις του ανέφερε ότι «γίνεται κάθε δυνατή προσπάθεια να ολοκληρωθούν οι πληρωμές», χωρίς ωστόσο να δίνει σαφή ημερομηνία. Για το ζήτημα του ΑΤΑΚ, ξεκαθάρισε ότι δεν μπορεί να δοθεί παράταση πέραν της 30ής Σεπτεμβρίου, διότι διαφορετικά θα χαθεί η δυνατότητα πληρωμής της βασικής ενίσχυσης έως τις 30 Οκτωβρίου – μια προϋπόθεση που θέτει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Αν και αυτή η διαβεβαίωση φάνηκε να καθησυχάζει προσωρινά τους παραγωγούς, η εμπειρία των τελευταίων ετών δείχνει ότι τέτοιες δηλώσεις συχνά διαψεύδονται στην πράξη.
Ο κίνδυνος χρεοκοπίας
Για τον αγροτικό κόσμο, οι καθυστερήσεις στις πληρωμές δεν είναι απλώς μια λογιστική εκκρεμότητα. Χιλιάδες αγρότες έχουν δάνεια, ληξιπρόθεσμες οφειλές και φορολογικές υποχρεώσεις που περιμένουν να καλύψουν από την ενιαία ενίσχυση και τα προγράμματα. Η απώλεια ή έστω η καθυστέρηση αυτών των πληρωμών μπορεί να οδηγήσει σε αλυσιδωτές χρεοκοπίες και εγκατάλειψη εκμεταλλεύσεων.
Αγροτικοί συνεταιρισμοί ήδη προειδοποιούν ότι, αν χαθεί η κοινοτική συμμετοχή, η Ελλάδα θα βρεθεί αντιμέτωπη με πρωτοφανή κρίση, όχι μόνο στον πρωτογενή τομέα αλλά και στην ευρύτερη αγροτική οικονομία.
Το μήνυμα των αγροτών
Οι αγρότες ζητούν ξεκάθαρες απαντήσεις. «Δεν αρκούν άλλες αόριστες υποσχέσεις», αναφέρουν χαρακτηριστικά εκπρόσωποι της Πανελλήνιας Ένωσης Νέων Αγροτών. Ζητούν συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και πολιτική βούληση ώστε να αποφευχθεί η απώλεια κοινοτικών κονδυλίων.
Το επόμενο εικοσαήμερο θα είναι κρίσιμο. Αν ο ΟΠΕΚΕΠΕ δεν καταφέρει να ξεμπλοκάρει τις πληρωμές, η χώρα θα υποστεί μια από τις μεγαλύτερες ήττες στη διαχείριση κοινοτικών ενισχύσεων των τελευταίων δεκαετιών.
-250x180.jpg)
