ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ: Μπορεί η κυβέρνηση να διαφημίζει διαρκώς «αυξήσεις» στις συντάξεις και «στήριξη των απόμαχων της εργασίας», όμως οι πραγματικοί αριθμοί αποκαλύπτουν μια πολύ διαφορετική εικόνα.
Ρεπορτάζ: Γιάννης Παπανικολάου
News: Οι αυξήσεις που δόθηκαν το 2024 και συνεχίζονται με το ίδιο μοτίβο το 2025 δεν είναι παρά μικροποσά λίγων ευρώ, τα οποία καταπίνονται αμέσως από την ακρίβεια, ενώ τα πολυαναμενόμενα αναδρομικάκαθυστερούν, μετατίθενται και συχνά παρουσιάζονται ως “δώρο”, ενώ στην πραγματικότητα αποτελούν οφειλές του κράτους προς τους συνταξιούχους.
Οι αριθμοί δεν λένε ψέματα: σε εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχους, η περιβόητη αύξηση για το 2025 δεν ξεπερνά τα 12–18 ευρώ τον μήνα. Ειδικά για όσους έχουν ακόμη προσωπική διαφορά, οι αυξήσεις είναι λογιστικές, χωρίς καμία πραγματική επίπτωση στο τελικό πληρωτέο ποσό. Και μέσα σε όλο αυτό το τοπίο, παραμένουν χιλιάδες ανοιχτές εκκρεμότητες για επιστροφές αναδρομικών από περικοπές που κρίθηκαν αντισυνταγματικές ή από λανθασμένο επανυπολογισμό.
❱❱ Αυξήσεις με τον φακό – Ο πληθωρισμός «καταπίνει» τις υποσχέσεις
Η κυβερνητική αφήγηση θέλει το 2025 να είναι η τρίτη συνεχόμενη χρονιά αυξήσεων στις συντάξεις. Μόνο που η πραγματικότητα είναι πιο ωμή: ακόμα και οι συνταξιούχοι που πήραν αυξήσεις, είδαν αυτές να εξανεμίζονται μέσα σε λίγες εβδομάδες από τα ράφια των σούπερ μάρκετ, τους λογαριασμούς ρεύματος και τα φαρμακεία. Όσοι δεν πήραν καθόλου λόγω προσωπικής διαφοράς, αντιμετωπίζουν πλέον δραματική απόκλιση ανάμεσα στο κόστος ζωής και τα έσοδά τους.
Προσθέστε σε αυτό το γεγονός ότι το 42% των κύριων συντάξεων παραμένει κάτω από τα 700 ευρώ, ενώ χιλιάδες επικουρικές έχουν υποστεί «αθόρυβες» μειώσεις μέσω παρακρατήσεων ΕΑΣ και φόρων. Η επίσημη δέσμευση ότι θα υπάρξει πλήρης κατάργηση της προσωπικής διαφοράς έως το 2027 δεν αλλάζει κάτι στο σήμερα – αντιθέτως μεταφέρει το πρόβλημα για άλλη μια φορά στο απώτερο μέλλον.
❱❱ Τα αναδρομικά που όλο έρχονται – και ποτέ δεν φτάνουν
Αυτό που πραγματικά περιμένουν οι συνταξιούχοι δεν είναι τα ψίχουλα των αυξήσεων, αλλά τα αναδρομικά που τους οφείλονται εδώ και χρόνια. Πρόκειται για:
• Αναδρομικά επικουρικών και Δώρων 11 μηνών για την περίοδο Ιούνιος 2015 – Μάιος 2016, τα οποία δεν έχουν καταβληθεί σε όλους και έχουν οδηγήσει σε χιλιάδες δικαστικές προσφυγές.
• Αναδρομικά παλαιών συνταξιούχων πριν το 2016, που ακόμα περιμένουν τον επανυπολογισμό.
• Αναδρομικά από κρατήσεις ΕΑΣ (Ειδική Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων), που αφορούν κυρίως συντάξεις άνω των 1.000 ευρώ.
• Αναδρομικά από λανθασμένους επανυπολογισμούς του 2019 και του 2022, με τεράστιες αποκλίσεις σε ΤΣΜΕΔΕ, ΔΕΚΟ, ΝΑΤ και συνταξιούχους δημοσίου.
Η κυβέρνηση, με βάση δηλώσεις στελεχών του e-ΕΦΚΑ, έχει προαναγγείλει εξόφληση των βασικών εκκρεμοτήτων έως τον Δεκέμβριο του 2025. Όμως, οι καθυστερήσεις συνεχίζονται, ενώ οι fast track διαδικασίες που εξήγγειλε ο Υπουργός Εργασίας παραμένουν στα χαρτιά.
❱❱ Ποια αναδρομικά συντάξεων θα δοθούν μέχρι το τέλος του 2025
Σύμφωνα με πληροφορίες από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων(https://www.ypakp.gr) και τον e-ΕΦΚΑ, έως το τέλος του 2025 σχεδιάζεται να καταβληθούν:
✔ Αναδρομικά ΕΑΣ:
• Για περίπου 280.000 συνταξιούχους που είχαν κρατήσεις άνω του 3% χωρίς νόμιμη βάση από το 2016 και μετά.
• Μέση επιστροφή: 1.100 έως 2.400 ευρώ, ανάλογα με την κύρια σύνταξη και την περίοδο παρακράτησης.
✔ Αναδρομικά επικουρικών (προ του 2016):
• Εκκαθάριση για περίπου 75.000 δικαιούχους που υπέβαλαν ενστάσεις ή έχουν προσωρινές επικουρικές.
• Πιθανές επιστροφές: 450 έως 1.000 ευρώ.
✔ Αναδρομικά από λανθασμένους επανυπολογισμούς:
• Αφορά συνταξιούχους ΤΣΜΕΔΕ, ΝΑΤ, ΔΕΚΟ – Τραπεζών, και Δημόσιο.
• Αναμένεται απόδοση σε τρεις δόσεις μέχρι τον Δεκέμβριο 2025.
• Ποσά έως και 3.800 ευρώ για ειδικές περιπτώσεις.
✔ Προσωπική διαφορά:
• Δεν προβλέπεται κατάργηση το 2025, αλλά θα γίνει μερική απορρόφηση μέσω μελλοντικών αυξήσεων, με προτεραιότητα στους χαμηλοσυνταξιούχους.
❱❱ Κοινωνικός τουρισμός και πρόσθετα μέτρα – αλλά όχι για όλους
Η κυβέρνηση συνεχίζει να προβάλλει προγράμματα κοινωνικής στήριξης, όπως τα κουπόνια κοινωνικού τουρισμού για χαμηλοσυνταξιούχους μέσω της Αγροτικής Εστίας και της ΔΥΠΑ(https://www.dypa.gov.gr). Όμως οι δικαιούχοι παραμένουν περιορισμένοι, τα κριτήρια αυστηρά, και οι αιτήσεις συχνά λειτουργούν με σειρά προτεραιότητας, αποκλείοντας χιλιάδες.
Ακόμα και αυτές οι «παροχές» δεν αναιρούν το βασικό πρόβλημα: οι συνταξιούχοι δεν μπορούν να ζήσουν με αξιοπρέπεια.
❱❱ Ηχηρό μήνυμα από τους συνταξιούχους: Δεν ξεχνάμε – δεν επαιτούμε
Οι οργανώσεις συνταξιούχων έχουν καταστήσει σαφές ότι δεν πρόκειται να υποχωρήσουν. Διαμαρτυρίες προγραμματίζονται για το φθινόπωρο, ενώ ομάδες νομικής υποστήριξης ετοιμάζουν μαζικές αγωγές για όσους δεν έλαβαν τα αναδρομικά που δικαιούνται.
Το κλίμα αγανάκτησης δεν αφορά μόνο τα οικονομικά. Είναι θέμα αξιοπρέπειας, σεβασμού, και πολιτικής εντιμότητας.
Η πολιτεία δεν μπορεί να εμφανίζει ως επίτευγμα την απόδοση των οφειλόμενων. Τα αναδρομικά δεν είναι επίδομα – είναι δικαίωμα. Και κάθε μέρα καθυστέρησης είναι προσβολή.
Είναι φανερό ότι οι λεγόμενες αυξήσεις δεν επαρκούν ούτε για τα βασικά. Οι κυβερνητικές διαβεβαιώσεις δεν πείθουν πλέον κανέναν, γιατί η καθημερινότητα των συνταξιούχων φωνάζει άλλη αλήθεια.
Η κοινωνία οφείλει να απαιτήσει λύσεις – πραγματικές, όχι επικοινωνιακές. Και οι συνταξιούχοι δεν ζητούν χάρη. Ζητούν τα δικά τους λεφτά, πίσω.
