ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ: Η κυβέρνηση προχώρησε σε απόφαση–σταθμό: παγώνει έως το 2030 η προγραμματισμένη αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, σύμφωνα με πηγές του Υπουργείου Εργασίας, ενώ μέσα στον Νοέμβριο ενεργοποιείται πακέτο πληρωμών ύψους 950 εκατ. ευρώ για συντάξεις, αγροτικές ενισχύσεις και αναδρομικά.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
News: Την ίδια ώρα, νέα εκκαθάριση αναδρομικών του e-ΕΦΚΑ αναμένεται να πιστώσει ποσά έως 3.751 ευρώ σε 380.000 δικαιούχους μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου, σύμφωνα με την ενημέρωση των αρμοδίων υπηρεσιών.
Πέντε λόγοι πίσω από το «πάγωμα» έως το 2030
Η εξέλιξη έρχεται μετά από γνωμοδότηση της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής, που διαπιστώνει ότι τα δημογραφικά και οικονομικά δεδομένα δεν δικαιολογούν αύξηση των ορίων. Οι βασικοί λόγοι:
Σταθερό προσδόκιμο ζωής. Τα στοιχεία δείχνουν ότι την περίοδο 2015-2023 δεν υπήρξε αύξηση, αλλά ελαφρά μείωση εξαιτίας της πανδημίας.
Ισορροπία εισφορών–παροχών. Η αύξηση απασχόλησης και οι υψηλότεροι μισθοί ενισχύουν τα έσοδα του ΕΦΚΑ, διατηρώντας το σύστημα βιώσιμο χωρίς νέα όρια.
Δείκτης γήρανσης. Ο πληθυσμός άνω των 65 ετών αγγίζει το 23% του συνόλου, αλλά ο ρυθμός επιδείνωσης είναι βραδύτερος απ’ ό,τι προβλεπόταν.
Μείωση ανεργίας. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η ανεργία έχει περιοριστεί κάτω από 9%, αυξάνοντας τις εισφορές.
Δημοσιονομικό περιθώριο. Ο προϋπολογισμός 2026 προβλέπει πλεόνασμα 2,08 δισ. ευρώ στα ασφαλιστικά ταμεία, κυρίως από αύξηση εσόδων εισφορών.
Τι προβλέπει ο νόμος Κατρούγκαλου
Η μνημονιακή διάταξη του 2010 όριζε ότι τα όρια ηλικίας θα προσαρμόζονται ανά τριετία, συνδεδεμένα με το προσδόκιμο ζωής. Με το ν. 4336/2015, τα όρια αυξήθηκαν απότομα στα 62 έτη με 40 χρόνια ασφάλισης και 67 έτη με 15ετία, ρυθμίσεις που ισχύουν έως σήμερα. Η νέα κυβερνητική απόφαση μεταθέτει την επανεξέταση για το 2030, αφού προηγηθεί πλήρης μελέτη βιωσιμότητας του συστήματος από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του επόμενου κύκλου παρακολούθησης, τονίζει ανώτατος υπηρεσιακός παράγοντας στο vimaorthodoxias.gr
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η Ελλάδα, σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, έχει ήδη προβεί σε «γενναίες» αυξήσεις και βρίσκεται σήμερα άνω του μέσου όρου ηλικίας συνταξιοδότησης στην Ε.Ε.
Νέα δεδομένα για τα αναδρομικά
Παράλληλα, εξελίξεις υπάρχουν στο μέτωπο των αναδρομικών. Ο e-ΕΦΚΑ ολοκληρώνει την επεξεργασία των εκκρεμών αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας για το 11μηνο Ιουνίου 2015 – Μαΐου 2016, ενώ εντός Νοεμβρίου θα ξεκινήσει νέα φάση πληρωμών για επικουρικές και Δώρα. Οι πρώτες καταβολές θα αφορούν περίπου 200.000 συνταξιούχους Δημοσίου και ΔΕΚΟ, με μέσο ποσό 1.480 ευρώ.
Ειδικότερα:
• Συνταξιούχοι ΙΚΑ και ΟΑΕΕ: αναδρομικά 900-1.300 ευρώ.
• Συνταξιούχοι ΔΕΚΟ και τραπεζών: 1.800-3.751 ευρώ.
• Αποστράτοι: 1.250-2.500 ευρώ.
• ΝΑΤ και ΤΑΠ-ΟΤΕ: 1.000-1.700 ευρώ.
Οι καταβολές θα γίνουν σταδιακά, με στόχο την ολοκλήρωση έως Φεβρουάριο 2026, ενώ εξετάζεται εναλλακτική πρόταση για εφάπαξ εξόφληση όσων έχουν χαμηλά ποσά.
Σύμφωνα με πληροφορίες του tilegrafimanews.gr, το Υπουργείο εξετάζει παράλληλα νέα fast-track διαδικασία για όσους συνταξιοδοτήθηκαν μετά το 2016 και έχουν θετικές αποφάσεις αλλά δεν έχουν λάβει ακόμη χρήματα, με στόχο να ξεμπλοκάρουν 40.000 φακέλους που παραμένουν σε εκκρεμότητα.
Η οικονομική εικόνα του ασφαλιστικού
Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ισχυρή βελτίωση των οικονομικών του ασφαλιστικού. Το πλεόνασμα των ΟΚΑ αναμένεται να φτάσει τα 2,08 δισ. ευρώ, κατά 1,1 δισ. υψηλότερο από το αρχικό σενάριο. Οι αυξημένες εισφορές από πλήρη απασχόληση, η σταδιακή αύξηση των μισθών και η μείωση της ανεργίας λειτουργούν ως «αντίβαρο» στη γήρανση του πληθυσμού.
Αντίστοιχα, τα στοιχεία της Eurostat δείχνουν ότι ο δείκτης εξάρτησης ηλικιωμένων στην Ελλάδα (65+ προς 20-64) αυξάνεται μεν, αλλά πιο αργά από τις αρχικές εκτιμήσεις. Αυτό επιτρέπει «ανάσα χρόνου» στο ασφαλιστικό, ώστε να αποτραπούν βεβιασμένες αλλαγές.
Πολιτικές και κοινωνικές διαστάσεις
Η επιλογή του «παγώματος» των ορίων αποσκοπεί, όπως σημειώνουν αναλυτές, στην πολιτική σταθερότητα. Το άνοιγμα συζήτησης για νέα όρια εν μέσω προεκλογικής περιόδου θα προκαλούσε κοινωνική ένταση, ειδικά στους εργαζομένους του Δημοσίου και της εκπαίδευσης. Το Υπουργείο Οικονομικών εξετάζει ήδη σενάρια για σταδιακή ενσωμάτωση των αυξήσεων μισθών και συντάξεων, χωρίς νέα δημοσιονομική πίεση.
Η απόφαση, σύμφωνα με κυβερνητικούς παράγοντες, «διασφαλίζει την εμπιστοσύνη των πολιτών» και στέλνει μήνυμα σταθερότητας προς τις αγορές. Στο τραπέζι παραμένει το ενδεχόμενο επανεξέτασης το 2028, εφόσον το προσδόκιμο ζωής αυξηθεί άνω των 12 μηνών σε σχέση με το 2020.
Τι σημαίνει για τους ασφαλισμένους
Για τους ασφαλισμένους, το «πάγωμα» σημαίνει σταθερότητα στα όρια και αποφυγή εκπλήξεων. Όσοι έχουν κατοχυρώσει δικαίωμα εξόδου έως το 2030 μπορούν να κινηθούν με ασφάλεια, γνωρίζοντας ότι δεν θα υπάρξει αύξηση ηλικίας ούτε μεταβολή ετών ασφάλισης.
Η προσοχή στρέφεται τώρα στα αναδρομικά, με τον e-ΕΦΚΑ να επιδιώκει να ολοκληρώσει όλες τις παλαιές αποφάσεις εντός εξαμήνου. «Πρόκειται για τη μεγαλύτερη εκκαθάριση των τελευταίων ετών, με στόχο να κλείσουν υποθέσεις που λιμνάζουν από το 2021», δηλώνει ανώτερο στέλεχος της διοίκησης.
Η σταθεροποίηση των ορίων ηλικίας και η επανεκκίνηση των πληρωμών αναδρομικών διαμορφώνουν μια νέα περίοδο «ηρεμίας» για το ασφαλιστικό. Οι επόμενοι μήνες θα κρίνουν αν η στρατηγική αυτή θα επιτρέψει ουσιαστική εξυγίανση του συστήματος ή απλώς μια προσωρινή αναβολή δύσκολων αποφάσεων.
