ΟΠΕΚΕΠΕ: Η κυβέρνηση προχωρά σε έκτακτη εισοδηματική στήριξη για τους αιγοπροβατοτρόφους που πλήττονται από την ευλογιά, ενώ παράλληλα ενεργοποιεί αυστηρό πλαίσιο μηδενικών αποζημιώσεων για όσους δεν τηρούν τα προβλεπόμενα μέτρα.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
News: Η απόφαση, σύμφωνα με πληροφορίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, εντάσσεται στο νέο πακέτο άμεσων παρεμβάσεων για την προστασία του ζωικού κεφαλαίου και τη σταθεροποίηση του εισοδήματος των κτηνοτρόφων.
Η «μάχη» για να αποφευχθεί ο στιγματισμός της χώρας
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστας Τσιάρας επεσήμανε ότι βασικός στόχος είναι η Ελλάδα να μη χαρακτηριστεί «ενδημική χώρα» για την ευλογιά, κάτι που θα είχε σοβαρό αντίκτυπο στις εξαγωγές γαλακτοκομικών και κυρίως στη Φέτα ΠΟΠ, το εθνικό προϊόν-πρεσβευτή.
«Η παραβατικότητα δεν μπορεί να επιδοτείται», υπογράμμισε ο υπουργός, ανακοινώνοντας πως οι κτηνοτρόφοι που προβαίνουν σε παράνομους εμβολιασμούς ή παραλείπουν την έγκαιρη ταφή ή καύση νεκρών ζώων εντός 72 ωρών, θα αποκλείονται οριστικά από κάθε αποζημίωση.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, πάνω από 350.000 αιγοπρόβατα έχουν θανατωθεί σε περίπου 1.500 εκτροφές, με τα περισσότερα περιστατικά να εντοπίζονται στις Σέρρες, την Αχαΐα και τη Λάρισα. Παρότι σε ορισμένες περιοχές –όπως η Θεσσαλία– καταγράφεται σταδιακή αποκλιμάκωση, το υπουργείο προειδοποιεί ότι η επιδημιολογική πίεση παραμένει υψηλή.
Δημιουργία Εθνικής Επιστημονικής Επιτροπής για την Ευλογιά
Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ανακοίνωσε τη σύσταση Εθνικής Επιστημονικής Επιτροπής Διαχείρισης και Ελέγχου της Ευλογιάς, με επικεφαλής τον γενικό γραμματέα Αγροτικής Ανάπτυξης Σπύρο Πρωτοψάλτη.
Η Επιτροπή, που συγκροτείται με πρότυπο τη διαχείριση της πανδημίας του κορωνοϊού, θα παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο τα επιδημιολογικά δεδομένα και θα εισηγείται άμεσα μέτρα για την αποφυγή εξάπλωσης.
Μεταξύ των μελών της συγκαταλέγονται διακεκριμένοι επιστήμονες όπως:
• Ο Χαράλαμπος Μπιλλίνης, πρύτανης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
• Ο Σπύρος Κρήτας, καθηγητής Μικροβιολογίας στο ΑΠΘ.
• Η Αθηνά Τράχηλη, πρόεδρος του Πανελληνίου Κτηνιατρικού Συλλόγου.
Η Επιτροπή θα συνεργάζεται στενά με τις Περιφέρειες, την Αστυνομία και τις εισαγγελικές αρχές, ώστε να διασφαλιστεί η άμεση εφαρμογή των μέτρων, η γρήγορη αποζημίωση των πληγέντων και η παραπομπή των παραβατών στη δικαιοσύνη.
Τα ποσά και οι πληρωμές για τους πληγέντες
Σύμφωνα με την ενημέρωση του υπουργείου, έχουν ήδη διατεθεί 40 εκατ. ευρώ για αποζημιώσεις ζώων που θανατώθηκαν, ενώ εγκρίθηκαν επιπλέον 12 εκατ. ευρώ για εκτροφές που βρίσκονται υπό καραντίνα.
Επιπλέον, μέχρι τις 15 Νοεμβρίου αναμένεται να ολοκληρωθούν οι πληρωμές ΕΛΓΑ και ΟΠΕΚΕΠ Επρος δικαιούχους κτηνοτρόφους και αγρότες.
Προγραμματισμένες πληρωμές ΕΛΓΑ (24 Οκτωβρίου – 15 Νοεμβρίου)
Σύμφωνα με τον ΕΛΓΑ:
• 24-25 Οκτωβρίου 2025: Καταβολή 8,2 εκατ. ευρώ σε 5.000 δικαιούχους για αποζημιώσεις ζωικού κεφαλαίου λόγω ευλογιάς και κακοκαιρίας του Ιουλίου.
• 31 Οκτωβρίου 2025: Ειδική πληρωμή 4,5 εκατ. ευρώ σε παραγωγούς κτηνοτροφικών μονάδων των Σερρών και της Αχαΐας.
• 7 Νοεμβρίου 2025: Ενίσχυση 6 εκατ. ευρώ για εκτροφές που τέθηκαν σε καραντίνα.
• 14-15 Νοεμβρίου 2025: Καταβολή 11 εκατ. ευρώ για αποζημιώσεις ζημιών φυτικού και ζωικού κεφαλαίου λόγω πλημμυρών.
Παράλληλα, ο ΟΠΕΚΕΠΕ θα εκτελέσει στις 30 Οκτωβρίου και 8 Νοεμβρίου τις πληρωμές εξισωτικής αποζημίωσης και οικολογικών σχημάτων, ώστε να καλυφθεί η ρευστότητα των αγροτικών νοικοκυριών.
Εντατικοί έλεγχοι και «μηδενικές αποζημιώσεις»
Ο Κώστας Τσιάρας δήλωσε κατηγορηματικά ότι «όποιος κτηνοτρόφος επιχειρεί παράνομο εμβολιασμό ή δεν δηλώνει θανάτους ζώων, θα λαμβάνει μηδενική αποζημίωση». Οι έλεγχοι θα είναι διασταυρωτικοί και θα διεξάγονται με τη συνδρομή της Ελληνικής Αστυνομίας και των εισαγγελικών αρχών, ενώ έχει ζητηθεί από τις Περιφέρειες να υποδείξουν νέους χώρους υγειονομικής ταφής ζώων.
Οι παραβάτες θα παραπέμπονται στη δικαιοσύνη βάσει του Κανονισμού 687/2020, ο οποίος προβλέπει κυρώσεις και διακοπή κάθε μορφής οικονομικής ενίσχυσης για όσους αποκρύπτουν ή παραποιούν στοιχεία.
Τι προβλέπει η νέα διαδικασία αποζημιώσεων
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου αποφάσισε ότι πλέον όλες οι αποζημιώσεις θα συνδέονται με πραγματικά δεδομένα παραγωγής, όπως:
• Παραδόσεις γάλακτος.
• Βεβαιώσεις κτηνιατρικών υπηρεσιών.
• Καταχωρήσεις του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Αγροτικής Ανάπτυξης.
Η διαδικασία αποζημίωσης θα γίνεται σε δύο φάσεις:
1. Προκαταβολή 60% εντός 15 ημερών από την επιβεβαίωση της ζημιάς.
2. Εξόφληση του υπολοίπου 40% μετά την ολοκλήρωση των ελέγχων.
Η ταχύτητα πληρωμών θα βασίζεται σε ενιαίο ψηφιακό αρχείο που θα συνδέει ΟΠΕΚΕΠΕ, ΕΛΓΑ και Περιφέρειες, εξαλείφοντας τις καθυστερήσεις που παρατηρούνταν τα προηγούμενα χρόνια.
Το «σήμα κινδύνου» από τους κτηνοτρόφους
Οι παραγωγοί τονίζουν ότι η ευλογιά έχει προκαλέσει τεράστιες οικονομικές απώλειες, με χιλιάδες οικογένειες να βλέπουν το εισόδημά τους να καταρρέει. Η Πανελλήνια Ένωση Κτηνοτρόφων ζητά να υπάρξει μόνιμος μηχανισμός πρόληψης ζωονόσων και ενίσχυση των κτηνιατρικών υπηρεσιώνστις Περιφέρειες.
«Δεν είναι δυνατόν ο παραγωγός να περιμένει εβδομάδες για να του πάρουν δείγμα ή να του εγκρίνουν την ταφή των ζώων», αναφέρει χαρακτηριστικά μέλος του διοικητικού συμβουλίου, προσθέτοντας ότι «οι εστίες πρέπει να σβήνουν άμεσα, αλλιώς οι απώλειες πολλαπλασιάζονται».
Η ευλογιά στη Βουλγαρία και η σύγκριση με την Ελλάδα
Σε ερώτηση για την πρωτοβουλία της Βουλγαρίας να αγοράσει 500.000 εμβόλια, το υπουργείο διευκρίνισε πως δεν υπάρχει εγκεκριμένο εμβόλιο από τον ΕΟΦ εντός της ΕΕ.
«Η κατάσταση στη Βουλγαρία είναι τελείως διαφορετική. Έχει θανατωθεί το 20% του ζωικού κεφαλαίου της χώρας, ενώ η σημασία της κτηνοτροφίας εκεί είναι μικρότερη», ανέφερε ο υπουργός, επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα επιλέγει τη στρατηγική της επιστημονικά και όχι πολιτικά.
Οι επόμενες εβδομάδες κρίσιμες
Οι τρεις επόμενες εβδομάδες χαρακτηρίζονται «κομβικές» από το υπουργείο, καθώς θα φανεί αν τα μέτρα περιορισμού της ευλογιάς αποδίδουν.
Η Επιτροπή έχει δώσει οδηγίες για συνεχή παρακολούθηση των κρουσμάτων και άμεση ενημέρωσητων τοπικών αρχών για νέες εστίες.
Παράλληλα, προγραμματίζεται η ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού στις κτηνιατρικές υπηρεσίες, με έκτακτες προσλήψεις μέσω ΑΣΕΠ για να καλυφθούν τα κενά σε κρίσιμες περιοχές.
Η κυβέρνηση επιχειρεί να κινηθεί σε δύο άξονες:
αφενός, στήριξη του παραγωγού που χάνει το εισόδημά του, και αφετέρου, αυστηρή τήρηση των κανόνων βιοασφάλειας ώστε να αποφευχθεί νέα κρίση.
Οι πληρωμές του ΕΛΓΑ και του ΟΠΕΚΕΠΕ μέσα στις επόμενες 20 ημέρες θα αποτελέσουν τεστ αξιοπιστίας του συστήματος αποζημιώσεων και βαρόμετρο εμπιστοσύνης για τους αγρότες και κτηνοτρόφους της χώρας.
Το ζητούμενο πλέον είναι να μην επιβεβαιωθεί το χειρότερο σενάριο — η ενδημικότητα της ευλογιάς— και να παραμείνει ζωντανός ένας κλάδος που κρατά την ελληνική ύπαιθρο όρθια.
