ΑΓΡΟΤΕΣ: Δυνατότητα ή εμπαιγμός; Η ελπίδα για το διπλό πριμ βιολογικών και το άνοιγμα για το Κομφούζιο κρατούν ζωντανούς 40.000 παραγωγούς.
Του Γιώργου Θεοχάρη
News: Δύο διαφορετικές δράσεις, ένας κοινός παρονομαστής: η προσμονή και η αγωνία των αγροτών – Τι ισχύει για τη Βιολογική Γεωργία, ποιες καλλιέργειες ενισχύονται μέσω Κομφούζιο
Περίπου 40.000 παραγωγοί σε όλη τη χώρα βρίσκονται εδώ και σχεδόν δέκα μήνες σε αναμονή, έχοντας ήδη επενδύσει χρόνο και χρήμα στη Βιολογική Γεωργία, με συμβάσεις πιστοποίησης και καλλιέργειες που καλύπτουν τις απαιτήσεις του Μέτρου.
Η πρόσκληση για το πρόγραμμα της μετατροπής σε Βιολογική Γεωργία αναμένεται ακόμη, με καθυστερήσεις που χρεώνονται κυρίως στο γεγονός ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ δεν έχει ολοκληρώσει το αναγκαίο πληροφοριακό σύστημα, σύμφωνα με τις διαχειριστικές αρχές.
Το αποτέλεσμα είναι ένα ιδιότυπο καθεστώς αναμονής, στο οποίο οι παραγωγοί συνεχίζουν να πληρώνουν για πιστοποιήσεις και να καλλιεργούν με βιολογικές πρακτικές, χωρίς να γνωρίζουν εάν θα ενταχθούν τελικά στο Μέτρο και να εξασφαλίσουν την τριετή ενίσχυση, όπως προβλέπεται.
Μάλιστα, αν δεν ενταχθούν, τα αγροτεμάχιά τους δεν μπορούν να περάσουν στα οικολογικά σχήματα, λόγω ασυμβατότητας, με συνέπεια διπλή ζημία.
Ο κίνδυνος απώλειας της επιλεξιμότητας για το 2024
Όλες οι διαδικασίες, σύμφωνα με το Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ, θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τις 31 Μαΐου 2025, διαφορετικά η ενίσχυση για το 2024 χάνεται. Ο διαθέσιμος προϋπολογισμός για το Μέτρο ανέρχεται στα 228 εκατ. ευρώ για τριετείς δεσμεύσεις, δηλαδή 76 εκατ. ευρώ τον χρόνο.
Η καθυστέρηση της προκήρυξης, που θα μπορούσε να έχει βγει ήδη από το φθινόπωρο του 2024, εντείνει την αβεβαιότητα και οδηγεί πολλούς παραγωγούς σε δίλημμα: να εγκαταλείψουν τη βιολογική πρακτική ή να ενταχθούν σε χαμηλότερης ενίσχυσης οικολογικά σχήματα.
Οι δύο επιλογές: Μείωση ενίσχυσης ή πλήρης αποδέσμευση
Σε περίπτωση που οι ενδιαφερόμενοι δεν ενταχθούν λόγω εξάντλησης του προϋπολογισμού ή χαμηλής μοριοδότησης, έχουν δύο δρόμους:
Α. Να στραφούν στα οικολογικά σχήματα, τα οποία, ωστόσο, το 2024 πλήρωσαν ακόμη λιγότερο από το 2023.
Β. Να εγκαταλείψουν εντελώς τη βιολογική και να αναζητήσουν άλλα σχήματα επιδότησης.
Νέο σοκ από τον ΟΠΕΚΕΠΕ: Τμηματικές πληρωμές και καθυστερήσεις – Το πλήρες χρονοδιάγραμμα έως Ιούνιο
Παραδείγματα:
• Μηδική/Τριφύλλι: Στο ΠΑΑ η ενίσχυση ανέρχεται στα 88,2 ευρώ/στρέμμα, ενώ μέσω οικολογικών σχημάτων φθάνει μόλις τα 31,5 ευρώ, δηλαδή 65% χαμηλότερη.
• Προβατοτρόφοι: Μέσω της Βιολογικής μπορούν να φτάσουν τα 30,7 ευρώ/στρέμμα, συνδυαστικά από ΠΑΑ και οικολογικές δράσεις. Αντίθετα, χωρίς την ένταξη, θα λάβουν μόλις 16 ευρώ/στρέμμα.
Παγίδες και στρεβλώσεις στα οικολογικά σχήματα του 2025
Το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τα οικολογικά σχήματα επιτρέπει την υπερβολική ζήτηση ενίσχυσης για τα ίδια αγροτεμάχια, καθώς επιλέγονται πολλαπλά σχήματα ταυτόχρονα, όπως ανέφερε και ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστας Τσιάρας. Μία προτεινόμενη λύση είναι ο περιορισμός των επιλέξιμων σχημάτων ανά αγροτεμάχιο, ώστε να υπάρχει σαφής προσδιορισμός πληρωμών και να μην δημιουργούνται στρεβλώσεις. Ωστόσο, όπως τόνισε ο ίδιος, για κάτι τέτοιο θα πρέπει να περιμένουμε τη νέα ΚΑΠ, δηλαδή μετά το 2027.
Κομφούζιο: Ανάσα για 5ετή ενίσχυση από 60 εκατ. ευρώ
Μέσα σε αυτό το ρευστό τοπίο, μια πιο σαφής προοπτική δίνει το άνοιγμα της πρόσκλησης για το Κομφούζιο στις 14 Απριλίου, με συνολικό προϋπολογισμό 60 εκατ. ευρώ. Οι αιτήσεις μπορούν να υποβληθούν έως 30 Απριλίου, μέσω του ΟΣΔΕ 2024.
Οι δεσμεύσεις διαρκούν πέντε χρόνια (2024-2029), και οι ενισχύσεις κυμαίνονται από 41 έως 122 ευρώ το στρέμμα, ανάλογα με την καλλιέργεια και το έντομο-στόχο.
Ενδεικτικά:
• Επιτραπέζιο αμπέλι – Ευδεμίδα: 109,2 ευρώ/στρέμμα (3 έτη) και 122,8 ευρώ/στρέμμα (2 έτη).
• Ροδάκινα – Νεκταρίνια: 60,9 ευρώ/στρέμμα (2 έτη) και 85,8 ευρώ/στρέμμα (3 έτη).
• Εσπεριδοειδή: 67,5 ευρώ/στρέμμα (2 έτη) και 73,6 ευρώ/στρέμμα (3 έτη).
• Οινοποιήσιμο αμπέλι – Ψευδόκοκκος: 41,7 ευρώ/στρέμμα (3 έτη) και 49,6 ευρώ/στρέμμα (2 έτη).
Το πρόγραμμα Κομφούζιο στοχεύει κυρίως στην μείωση χρήσης φυτοφαρμάκων, συμβάλλοντας στην προστασία του περιβάλλοντος αλλά και στη διαφοροποίηση του εισοδήματος των αγροτών.
Το μήνυμα των παραγωγών: «Θέλουμε προγράμματα με σταθερούς κανόνες»
Η σύγκριση ανάμεσα στη βιολογική αγωνία και την ξεκάθαρη πρόσκληση του Κομφούζιο αναδεικνύει ένα κεντρικό πρόβλημα: την ανάγκη για διαφάνεια, συνέπεια και σταθερότητα στις προκηρύξεις. Δεν αρκεί να ανοίγουν προγράμματα, αν δεν μπορούν οι παραγωγοί να υπολογίζουν το εισόδημά τους με ασφάλεια και προβλεψιμότητα.
Αυτό το μήνυμα θέλουν να στείλουν χιλιάδες βιοκαλλιεργητές και συμβατικοί αγρότες που επενδύουν όχι μόνο στη γη, αλλά και στη βιωσιμότητα της ελληνικής υπαίθρου. Τα αγροτικά προγράμματα δεν είναι κουπόνια – είναι συμβάσεις εμπιστοσύνης. Και η πολιτεία καλείται να σταθεί αντάξια.
