ΟΠΕΚΕΠΕ: Ο Νοέμβριος έχει φτάσει στη μέση και οι δεσμεύσεις για πληρωμές σχεδόν 1 δισ. ευρώ προς τους αγρότες παραμένουν επισφαλείς, παρά τις καθησυχαστικές ανακοινώσεις του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
News: Η εικόνα που μεταφέρεται από τις τεχνικές συσκέψεις δείχνει ότι τίποτα δεν είναι κλειδωμένο για το τέλος του μήνα, ενώ ακόμη και στη 18η Συνεδρίαση της Επιτροπής Παρακολούθησης του ΠΑΑ τονίστηκε πως η ημερομηνία της 31ης Νοεμβρίου είναι «στόχος» και όχι «καταληκτική προθεσμία». Στο ίδιο μήκος κύματος και οι επαφές με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που αναμένει πλήρη τεχνική τεκμηρίωση για να δώσει οριστικά πράσινο φως.
Η κατάσταση γίνεται ακόμη πιο σύνθετη από τα δεδομένα που μεταφέρει ο ΟΠΕΚΕΠΕ, σύμφωνα με τα οποία συνεχίζεται η εκκαθάριση των φακέλων του Monitoring και η προετοιμασία για την προσαρμογή του συστήματος στις απαιτήσεις της νέας ΚΑΠ. Αυτό σημαίνει ότι η τελική εντολή πληρωμής ενδέχεται να εκδοθεί οριακά, χωρίς περιθώριο λαθών, κάτι που αυξάνει την πίεση σε υπηρεσίες και παραγωγούς.
Το κρίσιμο 15νθήμερο – Τι πρέπει να πληρωθεί
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστας Τσιάρας επανέλαβε δημόσια ότι μέχρι το τέλος Νοεμβρίου προγραμματίζονται δύο μεγάλες πληρωμές:
• Η προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης ύψους 550–600 εκατ. ευρώ.
• Το Μέτρο 23, ύψους 178 εκατ. ευρώ.
Πρόκειται για συνολικό πακέτο άνω των 780 εκατ. ευρώ, το οποίο πρέπει να πληρωθεί σε συμπιεσμένο χρόνο και υπό την πίεση των ευρωπαϊκών ελέγχων. Η δυσκολία έγκειται στο γεγονός ότι το Μέτρο 23 βρίσκεται εν αναμονή του ειδικού ελέγχου της 5ης Δεκεμβρίου από OLAF, Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και ΑΑΔΕ, κάτι που παράγει δύο πιθανά σενάρια:
1. Πληρωμή πριν τον έλεγχο, με κίνδυνο αχρεωστήτως καταβληθέντων.
2. Πληρωμή μετά τον έλεγχο, άρα μεταφορά της πίστωσης κοντά στα Χριστούγεννα.
Οι αγρότες εκφράζουν έντονη ανησυχία, καθώς —όπως μεταφέρουν οργανώσεις και συνεταιρισμοί— η αγορά εφοδίων έχει «παγώσει» και κάθε ημέρα καθυστέρησης δημιουργεί επιπτώσεις στην καλλιεργητική προετοιμασία του 2026.
Τα υπόλοιπα ανοικτά μέτωπα έως το τέλος του έτους
Το πλάνο που έχει παρουσιάσει η κυβέρνηση περιλαμβάνει επίσης:
• Την εξόφληση της βασικής ενίσχυσης εντός του έτους.
• Την πληρωμή των 8 εκκρεμών προγραμμάτων (Σπάνιες Φυλές, Κομφούζιο, Παλιά Βιολογικά κ.λπ.).
• Τις αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ για παγετούς, αμέσως μετά την πληρωμή της προκαταβολής.
• Τις προκαταβολές για την ανασύσταση του φυτικού κεφαλαίου στη Θεσσαλία.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης επανέλαβε ότι «οι αγρότες έχουν κάθε λόγο να αγωνιούν», επιβεβαιώνοντας ότι το χρονοδιάγραμμα «φαίνεται πως θα τηρηθεί». Ωστόσο, καμία έγκριση δεν είναι οριστική πριν ολοκληρωθούν όλα τα τεχνικά βήματα.
Ραγδαίες αλλαγές για τους συνταξιούχους – Το νέο “παράθυρο” της ΚΑΠ
Η μεγαλύτερη θεσμική είδηση των τελευταίων ημερών αφορά τους συνταξιούχους και την πρόσβασή τους στις άμεσες ενισχύσεις μετά το 2032. Σύμφωνα με έγγραφο που θα συζητηθεί στο συμβούλιο υπουργών της 17ης Νοεμβρίου, η Κομισιόν φαίνεται να κάνει ένα βήμα πίσω, επιτρέποντας συμμετοχή μέσω του καθεστώτος Μικροκαλλιεργητών, χωρίς πλήρη αποκλεισμό.
Το καθεστώς αυτό προβλέπει:
• Κατ’ αποκοπή ενίσχυση έως 3.000 ευρώ, με συζητήσεις για αύξηση στις 5.000.
• Συμμετοχή σε αγροπεριβαλλοντικά προγράμματα.
• Προαιρετική ένταξη από τον αγρότη.
• Αποχώρηση από βασική ενίσχυση, εξισωτική και συνδεδεμένες.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκαθαρίζει ακόμη ότι η φθίνουσα εισοδηματική στήριξη πρέπει μέχρι το 2032 να κατευθύνεται αποκλειστικά σε ενεργούς γεωργούς. Αυτό σημαίνει πως η Ελλάδα καλείται να διαμορφώσει ένα σύστημα που θα περιορίζει τη συγκέντρωση δικαιωμάτων σε μη ενεργούς παραγωγούς, χωρίς όμως να τιμωρεί απότομα όσους βρίσκονται κοντά στην ηλικία συνταξιοδότησης.
Εξισωτική, συνδεδεμένες και νέες περιοχές επιλεξιμότητας
Στη συζήτηση της 17ης Νοεμβρίου θα τεθούν επίσης:
• Η δυνατότητα των κρατών μελών να προσθέσουν νέες περιοχές με ειδικά φυσικά ή γεωγραφικά εμπόδια.
• Η δυνατότητα αύξησης της συνδεδεμένης ενίσχυσης έως 20% και επιπλέον 5% για πρωτεϊνούχες καλλιέργειες.
• Η προτεραιοποίηση των γεωργών που ασκούν πραγματική δραστηριότητα στην εκμετάλλευσή τους.
Αυτό ανοίγει συζήτηση για πιθανές αλλαγές σε ορεινές, μειονεκτικές και παραμεθόριες περιοχές της Ελλάδας, όπου οργανώσεις ζητούν αύξηση των δικαιούχων εξισωτικής.
Το τοπίο των πληρωμών – Πού βαδίζει η αγορά
Οι πληροφορίες της αγοράς αναφέρουν ότι μέσα στο επόμενο 10ήμερο θα φανεί εάν η προκαταβολή του τσεκ θα πληρωθεί εγκαίρως ή όχι. Στελέχη των υπηρεσιών που συμμετείχαν στις τελευταίες τεχνικές συσκέψεις επιβεβαιώνουν ότι η εικόνα βελτιώνεται, αλλά παραμένει εύθραυστη. Η μεγαλύτερη ανησυχία προέρχεται από το ενδεχόμενο να ζητηθούν επιπλέον διασταυρώσεις από τις ευρωπαϊκές αρχές, κάτι που θα καθυστερούσε τις εντολές πληρωμής.
Σε κάθε περίπτωση, το διάστημα μέχρι τις αρχές Δεκεμβρίου θα κρίνει τα πάντα: τις πληρωμές του τσεκ, το Μέτρο 23, τις αποζημιώσεις ΕΛΓΑ και την έναρξη των νέων ροών της ΚΑΠ.
