ΟΠΕΚΕΠΕ: Ριζικές αλλαγές στην ΚΑΠ από το 2028 – Τι προβλέπει το σχέδιο των Βρυξελλών
Ρεπορτάζ: Γιάννης Παπανικολάου
News: Σοβαρές ανακατατάξεις προμηνύονται στην Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με το προσχέδιο που έχει διαρρεύσει να προβλέπει σταδιακό “κόφτη” σε άμεσες ενισχύσεις άνω των 20.000 ευρώ ετησίως ανά παραγωγό.
Όπως αποκαλύπτει το Reuters, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προωθεί μεταρρύθμιση που αποσκοπεί στην αναδιανομή των επιδοτήσεων, με σαφή στόχο την ενίσχυση των μικρών και μεσαίων εκμεταλλεύσεων.
Το σχέδιο της Επιτροπής, το οποίο παρουσιάζεται σήμερα Τετάρτη 16 Ιουλίου, περιλαμβάνει περικοπές:
• 25% για ενισχύσεις άνω των 20.000 ευρώ
• 50% για πληρωμές άνω των 50.000 ευρώ
• 75% για ποσά που ξεπερνούν τα 75.000 ευρώ
Παράλληλα, το σχέδιο προβλέπει συγχώνευση των δύο πυλώνων της ΚΑΠ σε ένα ενιαίο ταμείο, ενώ θέτει υποχρεωτικά πράσινα κριτήρια και τοπικές δεσμεύσεις για πρόσβαση στις ενισχύσεις. Στο επίκεντρο της νέας πολιτικής τίθεται η δικαιότερη κατανομή των επιδοτήσεων, καθώς έως σήμερα, το 80% των ενισχύσεων καταλήγει στο 20% των δικαιούχων, όπως έχει επισημάνει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε παλαιότερες αναφορές της.
Τι πληρώνει ο ΟΠΕΚΕΠΕ μέχρι τις 10 Σεπτεμβρίου 2025
Στο μεταξύ, στο εσωτερικό, το τεχνικό επιτελείο του ΟΠΕΚΕΠΕ έχει δώσει το πράσινο φως για συνεχείς πληρωμές μέχρι τις 10 Σεπτεμβρίου, με έμφαση σε εκκρεμότητες των βιολογικών, της ανακαλλιέργειας, των νέων οικολογικών σχημάτων και ενισχύσεων σε κτηνοτρόφους. Η διαδικασία, σύμφωνα με πληροφορίες του tilegrafimanews.gr, θα κορυφωθεί στα τέλη Αυγούστου με εξόφληση οικολογικών δράσεων που συνδέονται με την πράσινη μετάβαση του Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ.
Οι επόμενες πληρωμές του ΟΠΕΚΕΠΕ περιλαμβάνουν:
Αναλυτικά μέχρι 10 Σεπτεμβρίου 2025:
Σύμφωνα με στελέχη του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, προγραμματίζεται ακόμα και τρίτη φάση πληρωμών για την ανακαλλιέργεια, αμέσως μετά την οριστικοποίηση των διοικητικών πράξεων έως τέλη Ιουλίου.
Εξόφληση νέων οικολογικών σχεδίων – Στο τραπέζι και η προκαταβολή 2025
Ιδιαίτερη σημασία δίδεται στα οικολογικά σχήματα του Πυλώνα Ι, καθώς η εκκαθάριση και εξόφλησή τους μέχρι τέλος Αυγούστου θα επιτρέψει τη γρήγορη προετοιμασία των πληρωμών της προκαταβολής του Οκτωβρίου. Οι δράσεις που ενισχύονται περιλαμβάνουν:
• Αμειψισπορά και ακαλλιέργεια σε ξηρικά εδάφη
• Καθιέρωση φυτοφρακτών και αγροδασικά συστήματα
• Αύξηση βιοποικιλότητας στα βοσκοτόπια
• Καλλιέργεια με ελάχιστη χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων
Όπως δήλωσε στο tilegrafimanews.gr τεχνικό στέλεχος του ΟΠΕΚΕΠΕ:
«Οι διασταυρώσεις για τα οικολογικά σχήματα βρίσκονται στο τελικό στάδιο. Μέχρι τέλη Αυγούστου θα έχουμε τα πρώτα πληρωμένα ποσά στους αγρότες, ώστε να περάσουμε στην πληρωμή προκαταβολής του 2025 χωρίς καθυστερήσεις.»
Αντιδράσεις για το νέο μοντέλο ενισχύσεων – «Σφαγή» στις μεγάλες εκμεταλλεύσεις;
Η είδηση για περικοπές άνω των 20.000 ευρώ στις άμεσες ενισχύσεις έχει προκαλέσει ισχυρές αντιδράσεις κυρίως στις οργανώσεις μεγάλων παραγωγών, όπως το ισχυρό ευρωπαϊκό λόμπι COPA-COGECA. Σε ανακοίνωσή του, τονίζει ότι:
«Μια τέτοια μεταρρύθμιση υπονομεύει την ασφάλεια εφοδιασμού της ΕΕ και δημιουργεί ανισότητες υπέρ των μικρών μόνο σε πολιτικό επίπεδο, όχι σε όρους βιωσιμότητας».
Αντίθετα, οι Ενώσεις Νέων Αγροτών βλέπουν θετικά την αναδιανομή των πόρων και τη δυνατότητα στήριξης μικρών μονάδων που βρίσκονται στο όριο της βιωσιμότητας, ιδιαίτερα μετά από τρία χρόνια διαδοχικών κρίσεων σε τιμές λιπασμάτων, ζωοτροφών και καυσίμων.
Η Ελλάδα οδεύει σε ένα κρίσιμο εξάμηνο για τις αγροτικές ενισχύσεις. Από τη μία, οι εκκρεμότητες πληρωμών των οικολογικών σχεδίων και των ανακαλλιεργειών πρέπει να κλείσουν ως τις αρχές Σεπτεμβρίου, ενώ από την άλλη οι ευρωπαϊκές διεργασίες δείχνουν ότι η μελλοντική ΚΑΠ από το 2028 θα έχει τελείως διαφορετική μορφή.
Οι αγρότες που σήμερα λαμβάνουν υψηλές άμεσες ενισχύσεις βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα νέο καθεστώς όπου τα όρια, οι κόφτες και τα οικολογικά κριτήρια θα καθορίζουν όχι μόνο το ύψος αλλά και το «αν» θα πάρουν ενίσχυση.
Το επόμενο διάστημα θα κρίνει πολλά για τη βιωσιμότητα της ελληνικής υπαίθρου και την ευρωπαϊκή στρατηγική στο ζήτημα της επισιτιστικής ασφάλειας.
