ΟΠΕΚΕΠΕ: Ανεξέλεγκτες διαστάσεις φαίνεται να λαμβάνει η νέα υπόθεση με τις ψευδείς πιστοποιήσεις στη βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία, φέρνοντας κυριολεκτικά πανικό στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, τον ΟΠΕΚΕΠΕ, αλλά και τον ΕΛΓΑ που καλείται εν μέσω των πληρωμών του καλοκαιριού να διαχειριστεί νέο κύμα αποχωρήσεων και ποινικών κινδύνων για χιλιάδες παραγωγούς.
Ρεπορτάζ : Γιώργος Θεοχάρης
News: Οι επιπτώσεις φτάνουν μέχρι την καθημερινότητα των αγροτών, την αξιοπιστία του συστήματος ενισχύσεων, αλλά και τις επικείμενες πληρωμές σε βιοκαλλιεργητές και κτηνοτρόφους.
Καταιγισμός ελέγχων στους βιολογικούς: Παρεμβαίνει ο ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ
Η αποκάλυψη για τις «τυφλές» πιστοποιήσεις που παρείχαν δύο τουλάχιστον φορείς ελέγχου, κυρίως για τη βιολογική κτηνοτροφία και μελισσοκομία, έχει προκαλέσει σεισμό. Ο ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ έλαβε εντολή για έκτακτους σαρωτικούς ελέγχους σε όλους τους πιστοποιητικούς φορείς, όπως ανακοίνωσε το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ενώ ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη ενέργειες για «πάγωμα» φακέλων και επανέλεγχο διαπιστεύσεων από το ΕΣΥΔ.
Ειδικότερα, η διοίκηση του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ προχώρησε στην ανάκληση αδειών επιθεωρητών για να εντατικοποιηθούν οι έλεγχοι, ενώ σε ακραίες περιπτώσεις έχει ζητηθεί η συνδρομή της Οικονομικής Αστυνομίας και της ΑΑΔΕ. Το υπουργείο αποφάσισε επίσης την αναβάθμιση της επιτροπής για τη βιολογική γεωργία σε ειδική task force, η οποία θα εισηγηθεί άμεσα αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο, ενόψει και του επόμενου νομοσχεδίου.
Τα 100 εκατ. ευρώ και η μελισσοκομία που «ξεσκέπασε» το κύκλωμα
Το colpo grosso, σύμφωνα με πληροφορίες του vimaorthodoxias.gr, στήθηκε γύρω από μαζικές πιστοποιήσεις «φανταστικών» παραγωγών. Δύο από τους 18 πιστοποιητικούς φορείς πανελλαδικά φέρονται να υπέγραφαν πιστοποιητικά χωρίς επιτόπιους ελέγχους. Η υπόθεση αποκαλύφθηκε όταν εντοπίστηκαν περίπου 3.500 πανομοιότυπα πιστοποιητικά, ενώ 5.000 παραγωγοί έχουν ήδη αποχωρήσει από τα βιολογικά προγράμματα υπό τον φόβο διώξεων.
Όπως αποκάλυψε στέλεχος του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης στο vimaorthodoxias.gr, ο ΕΛΓΟ βρίσκεται υπό τεράστια πίεση, όχι μόνο για τη διαχείριση των παρατυπιών αλλά και για τη διατήρηση της ροής των πληρωμών. «Η αξιοπιστία των ελέγχων καθορίζει το αν θα συνεχίσουν οι ενισχύσεις να φτάνουν έγκαιρα και στους πραγματικούς δικαιούχους», τόνισε χαρακτηριστικά.
Επόμενες πληρωμές ΕΛΓΑ – Τι πρέπει να γνωρίζουν οι δικαιούχοι
Παρά τον αναβρασμό, οι πληρωμές του ΕΛΓΑ συνεχίζονται κανονικά, με τον οργανισμό να ανακοινώνει το χρονοδιάγραμμα για τις επόμενες έξι εβδομάδες, το οποίο περιλαμβάνει:
• 25 – 31 Ιουλίου: Καταβολές αποζημιώσεων για ζημιές από παγετό σε ελιές και αμπέλια σε Μαγνησία, Κορινθία, Λάρισα.
• 1 – 9 Αυγούστου: Πληρωμές σε κτηνοτρόφους Ηπείρου και Κρήτης για ζωικό κεφάλαιο που επλήγη από άγριες καιρικές συνθήκες.
• 12 – 16 Αυγούστου: Εξόφληση ενισχύσεων για ζημιές σε ροδάκινα και νεκταρίνια Πέλλας και Ημαθίας.
• 19 – 23 Αυγούστου: Καταβολή προκαταβολών για φθινοπωρινές απώλειες του 2024 σε περιοχές Μακεδονίας και Θεσσαλίας.
• 26 – 30 Αυγούστου: Εκκίνηση πληρωμών για μελισσοκομικές ενισχύσεις βιολογικών παραγωγών με νόμιμα πιστοποιητικά.
• 2 – 6 Σεπτεμβρίου: Πρώτη δόση αποζημιώσεων για παραγωγούς σιτηρών που επλήγησαν από καύσωνες και αστάθεια άνοιξης.
Το σύνολο των ποσών ξεπερνά τα 58 εκατ. ευρώ και καλύπτει περίπου 43.000 δικαιούχους, σύμφωνα με εκτιμήσεις του οργανισμού.
Τι σημαίνουν όλα αυτά για τον ΟΠΕΚΕΠΕ και τις επόμενες ενισχύσεις
Η κρίση με τους φορείς πιστοποίησης έρχεται τη στιγμή που ο ΟΠΕΚΕΠΕ επιχειρεί να οργανώσει τις πληρωμές των συνδεδεμένων ενισχύσεων για το έτος 2025. Το νέο σύστημα δηλώσεων ΟΣΔΕ 2024–2027 βασίζεται πλέον σε επιπλέον δικλείδες ασφαλείας, με στόχο την αποτροπή παρόμοιων φαινομένων.
Ωστόσο, εάν δεν επιλυθεί η κρίση με τους ελεγκτικούς μηχανισμούς, κινδυνεύουν να καθυστερήσουν και οι πληρωμές των eco-schemes, που βασίζονται σε βιολογικά πρότυπα παραγωγής. Η εμπλοκή ΚΥΔ σε πλασματικές δηλώσεις αναμένεται να απασχολήσει τις δικαστικές αρχές, με την Οικονομική Αστυνομία να έχει ήδη ξεκινήσει προκαταρκτικές έρευνες σε Αττική, Κρήτη και Θεσσαλία.
Το νέο νομοθετικό πλαίσιο και ο επανέλεγχος των πιστοποιήσεων
Το ΥΠΑΑΤ σχεδιάζει την εισαγωγή νέου θεσμικού πλαισίου για την πιστοποίηση βιολογικών αγροτικών προϊόντων. Η ειδική task force που συγκροτήθηκε έχει ήδη καταθέσει προσχέδιο που προβλέπει:
• Επαναπιστοποίηση όλων των οργανισμών σε ετήσια βάση
• Κυρώσεις έως και αφαίρεση άδειας σε περίπτωση καταγγελιών χωρίς ελέγχους
• Ψηφιακή παρακολούθηση του κάθε πιστοποιητικού σε πραγματικό χρόνο μέσω ειδικής εφαρμογής
Το υπουργείο δεσμεύεται πως η διαδικασία θα ολοκληρωθεί πριν την κύρια περίοδο πληρωμών του ΟΠΕΚΕΠΕ το φθινόπωρο του 2025, με στόχο την πλήρη αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των αγροτών και της αγοράς.
Η υπόθεση των βιολογικών είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Αποκαλύπτει τις διαχρονικές παθογένειες στο σύστημα ενισχύσεων, τη δύναμη ορισμένων φορέων, αλλά και την απουσία ουσιαστικού ελέγχου. Οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι που δραστηριοποιούνται νόμιμα ζητούν δικαιοσύνη, ενώ οι φορείς καλούνται να αποδείξουν ότι μπορούν να εγγυηθούν τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα.
Η επόμενη μέρα για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, τον ΕΛΓΑ και τους παραγωγούς θα είναι απαιτητική. Όμως, η εφαρμογή αυστηρότερων ελέγχων και ορθολογικών διαδικασιών μπορεί να δώσει λύσεις και να διασώσει την εικόνα ενός πολύτιμου παραγωγικού κλάδου που σήμερα κλονίζεται.
