ΟΠΕΚΕΠΕ: Σε μία κρίσιμη καμπή βρίσκεται η εφαρμογή του Μέτρου 23 για τη στήριξη των γεωργών που επλήγησαν από φυσικές καταστροφές, καθώς οι πίνακες προέγκρισης που έχουν αναρτηθεί στο σύστημα της Παρέμβασης βρίσκονται υπό την αίρεση των ελέγχων από τις ΔΑΟΚ.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
News: Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΥΠΑΑΤ) επιβεβαιώνει ότι ο διοικητικός έλεγχος για το κριτήριο της ζημιάς άνω του 30% της παραγωγής δεν έχει ολοκληρωθεί, με αποτέλεσμα όλες οι προεγκρίσεις να είναι προσωρινές και να υπόκεινται σε τροποποιήσεις και ενστάσεις.
Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση του ΥΠΑΑΤ, οι παραγωγοί βλέπουν αυτή τη στιγμή έναν πίνακα που δημιουργήθηκε κατ’ απαίτηση του Κανονισμού (ΕΕ) 2024/3242, αλλά δεν πρόκειται για τον τελικό πίνακα δικαιούχων. Μάλιστα, επισημαίνεται ότι μετά την ολοκλήρωση των ελέγχων και την εξέταση των ενστάσεων, θα εκδοθούν οι οριστικοί πίνακες ένταξης στο Μέτρο.
Οι Περιφέρειες φέρουν ευθύνη για καθυστερήσεις
Αναφορικά με τις καθυστερήσεις στην ένταξη καλλιεργειών και περιοχών, η ανακοίνωση του ΥΠΑΑΤ αποδίδει σαφείς ευθύνες στις Περιφερειακές Αρχές. Ενδεικτικά αναφέρεται η περίπτωση της Περιφέρειας Αττικής, η οποία απέστειλε την επιστολή αναγνώρισης ζημιών την 1η Ιουλίου 2025, δηλαδή μία ημέρα μετά την καταληκτική ημερομηνία προεγκρίσεων που προβλέπει ο κοινοτικός κανονισμός. Ανάλογη περίπτωση είναι αυτή της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, η οποία απέστειλε τη σχετική τεκμηρίωση στις 2 Ιουλίου, καθυστερώντας έτσι τη δυνατότητα οριστικοποίησης αιτήσεων.
Παρόμοια προβλήματα εντοπίζονται και στην Πιερία, όπου οι αρμόδιες υπηρεσίες αρχικά δεν περιέλαβαν τις ζημιές σε ακτινίδια από την έντονη χαλαζόπτωση του Μαρτίου 2024. Με τροποποίηση της σχετικής υπουργικής απόφασης, η καλλιέργεια συμπεριλήφθηκε τελικά, αλλά μόνο για συγκεκριμένα χωριά του Δίου–Ολύμπου και της Κατερίνης.
Η ουσία του Μέτρου 23: Δεν είναι αποζημίωση, είναι ρευστότητα
Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης υπογραμμίζει ότι η στήριξη μέσω του Μέτρου 23 δεν αποτελεί αποζημίωση για ζημιές που υπέστη ο παραγωγός, αλλά οικονομική ενίσχυση ρευστότητας για να στηριχθούν οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις που επλήγησαν. Δηλαδή, δεν συνδέεται με δαπάνες ή κόστος αποκατάστασης, αλλά με το γεγονός της καταστροφής και την ανάγκη άμεσης ενίσχυσης του παραγωγού.
Τα κριτήρια επιλεξιμότητας παραμένουν αυστηρά:
• Να είναι ενεργός γεωργός
• Να είναι εγγεγραμμένος στο ΜΑΑΕ
• Να έχει υποστεί καταστροφή άνω του 30% της παραγωγής
Η ευθύνη για την τεκμηρίωση της ζημιάς βαραίνει αποκλειστικά τις ΔΑΟΚ, ενώ η διασταύρωση των στοιχείων ΜΑΑΕ γίνεται από τον ενδιάμεσο φορέα υλοποίησης.
Η πορεία των πληρωμών έως τα τέλη Αυγούστου
Παρά τις καθυστερήσεις στους πίνακες του Μέτρου 23, οι τακτικές πληρωμές του ΟΠΕΚΕΠΕ και του ΕΛΓΑ συνεχίζονται κανονικά. Μέχρι το τέλος Αυγούστου αναμένονται πέντε σημαντικές πληρωμές, που θα ενισχύσουν χιλιάδες παραγωγούς. Σύμφωνα με στοιχεία από υπηρεσιακούς κύκλους και επίσημες ανακοινώσεις, οι επόμενες ημερομηνίες και κατηγορίες πληρωμών έχουν ως εξής (δείτε πίνακα παραπάνω):
• ΟΠΕΚΕΠΕ: Συνδεδεμένες ενισχύσεις βοοτροφίας, βιολογική γεωργία, και Μέτρο 11 (κτηνοτροφία).
• ΕΛΓΑ: Αποζημιώσεις για παγετό 2024 και εξόφληση για τη χαλαζόπτωση στην Πιερία.
Το συνολικό ποσό των πληρωμών αυτών υπερβαίνει τα 75 εκατ. ευρώ, με το μεγαλύτερο μερίδιο να κατευθύνεται σε βοοτρόφους και παραγωγούς βιολογικών προϊόντων.
Στο μικροσκόπιο η αποτελεσματικότητα του πληροφοριακού συστήματος
Σημαντικό σημείο στην όλη διαδικασία είναι η λειτουργία του πληροφοριακού συστήματος του ΥΠΑΑΤ. Παρά το γεγονός ότι η τεχνολογία βοηθά στην αυτοματοποίηση, υπάρχουν αναφορές για τεχνικές δυσκολίες στη διασταύρωση στοιχείων μεταξύ αμπελουργικού μητρώου, δηλώσεων συγκομιδής και ΜΑΑΕ. Η περίπτωση της Περιφέρειας Αττικής, όπου δεν αναγνωρίστηκε έγκαιρα το συμβάν, είναι ενδεικτική της γραφειοκρατικής καθυστέρησης.
Στο vimaorthodoxias.gr, στέλεχος του Υπουργείου Οικονομικής Ανάπτυξης ανέφερε ότι η εφαρμογή του Μέτρου 23 δοκιμάζει στην πράξη την επιχειρησιακή ετοιμότητα της τοπικής διοίκησης, προσθέτοντας ότι «πλέον, κάθε καθυστέρηση ελέγχου ή αποστολής εγγράφων προκαλεί ντόμινο επιπτώσεων στις πληρωμές, τις ενστάσεις και την αξιοπιστία του συστήματος συνολικά».
Τι πρέπει να κάνουν οι παραγωγοί
Για τους παραγωγούς που αναμένουν να ενταχθούν στο Μέτρο 23 ή να πληρωθούν από τον ΟΠΕΚΕΠΕ και τον ΕΛΓΑ:
1. Να παρακολουθούν την αναρτημένη αίτησή τους στο Πληροφοριακό Σύστημα.
2. Να προετοιμάζουν τα έγγραφα για τυχόν ενστάσεις, ιδίως αν δουν ότι είναι στους μη παραδεκτούς.
3. Να διασταυρώνουν τα στοιχεία τους στο ΜΑΑΕ και στο ΟΣΔΕ.
4. Να ενημερώνονται τακτικά για τις πληρωμές ανά ταμείο και τις ημερομηνίες.
Το βέβαιο είναι ότι το φετινό καλοκαίρι θα καθορίσει πολλά για τη σχέση των παραγωγών με τη νέα ΚΑΠ, τα πληροφοριακά εργαλεία, τις Περιφέρειες και – πάνω απ’ όλα – την αξιοπιστία του κρατικού μηχανισμού απέναντι στον αγρότη που δοκιμάζεται από το κόστος και τις φυσικές καταστροφές.