ΟΠΕΚΕΠΕ: Η νέα εποχή για την ελληνική κτηνοτροφία ξεκινά το 2026, καθώς τίθεται σε εφαρμογή το νέο ψηφιακό σύστημα ιχνηλασιμότητας του ζωικού κεφαλαίου, με βασικό εργαλείο τους ηλεκτρονικούς “βώλους” που θα φέρει κάθε αιγοπρόβατο.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
News: Παράλληλα, η επιλεξιμότητα των ενισχύσεων θα καθορίζεται με βάση τα τιμολόγια πώλησης γάλακτος, κρέατος και αγορών ζωοτροφών, όπως προβλέπεται στο Action Plan 2 του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, μέχρι να δημιουργηθεί μια ενιαία ψηφιακή βάση δεδομένων που θα συνδεθεί με τον ΟΠΕΚΕΠΕ, τα τιμολόγια θα αποτελούν τον κύριο μηχανισμό ελέγχου και διασταύρωσης της παραγωγικής δραστηριότητας, τόσο για τη βασική ενίσχυση όσο και για τα υπόλοιπα προγράμματα όπως εξισωτική και βιολογικά.
ΑΓΡΟΤΕΣ ΝΕΑ: Επιλεξιμότητα μέσω παραστατικών
Η επικείμενη Υπουργική Απόφαση θα τροποποιεί τον τρόπο υπολογισμού του ζωικού κεφαλαίου, ώστε κάθε εκμετάλλευση να αποδεικνύει μέσω παραστατικών πώλησης και αγοράς ότι τηρεί την ελάχιστη απαιτούμενη αναλογία ζώων. Ο στόχος είναι να πιστοποιείται η πραγματική ύπαρξη γεωργικής δραστηριότητας, ειδικά σε περιπτώσεις όπου δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί έλεγχος με δορυφορική τεχνολογία AMS (Monitoring).
Με βάση το ισχύον ΦΕΚ 3071/Β’/2023, οι ελάχιστες αναλογίες βοσκοφόρτωσης παραμένουν:
• 0,2 ΜΜΖ/εκτάριο (10 στρέμματα) για βοσκότοπο σε διατήρηση.
• 0,7 ΜΜΖ/εκτάριο για βοσκότοπο σε παραγωγή.
Οι αναλογίες μεταφράζονται ως εξής:
• Αιγοπρόβατα: 0,15 ΜΖΚ ανά ζώο.
• Βοοειδή κάτω των 6 μηνών: 0,20 ΜΖΚ.
• Βοοειδή 6–24 μηνών: 0,60 ΜΖΚ.
• Βοοειδή άνω των 24 μηνών: 1,00 ΜΖΚ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία ΟΣΔΕ 2023, ενεργοποιήθηκαν 13,9 εκατομμύρια στρέμματαβοσκοτοπικών εκτάσεων, τα οποία πλέον θα επαναξιολογούνται βάσει των παραστατικών που δηλώνουν οι παραγωγοί.
Κανένας βοσκότοπος πέρα από όμορο νομό
Η νέα απόφαση θα καθιστά σαφές ότι οι βοσκότοποι που δηλώνονται δεν μπορούν να υπερβαίνουν τα γεωγραφικά όρια των όμορων νομών, μια αλλαγή που έρχεται να βάλει τέλος στις «τεχνικές λύσεις» των προηγούμενων ετών.
Το ερώτημα που απασχολεί τον αγροτικό κόσμο είναι εάν θα προλάβει να γίνει ανακατανομή βοσκοτόπων για το 2025. Αν όχι, τα τσεκ ενδέχεται να καθυστερήσουν, καθώς θα πρέπει να αποδεικνύεται η παρουσία ζώων μέσω πραγματικής δραστηριότητας και όχι μόνο μέσω δηλώσεων.
Οι παρατηρήσεις της DG Agri
Οι αλλαγές αποτελούν απαίτηση της DG Agri της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ec.europa.eu), που διαπίστωσε ελλείψεις στους ελέγχους επιλεξιμότητας ζώων. Η Επιτροπή ζητά αντικατάσταση του ενωτίου με ηλεκτρονικό “βώλο”, ώστε:
• κάθε ζώο να διαθέτει μοναδικό αριθμό ταυτοποίησης,
• να τηρείται η περίοδος υποχρεωτικής διατήρησης,
• και να εξασφαλίζεται πλήρης συμμόρφωση με τους κανόνες αναγνώρισης και καταγραφής.
Η ελληνική πρόταση (Action Plan 2) προβλέπει επίσης διασταύρωση των δηλώσεων με το Εθνικό Κτηματολόγιο και την ΑΑΔΕ, για την πιστοποίηση ιδιοκτησίας και νομιμότητας των αγροτεμαχίων.
Χάνσεν: «Η έγκριση του σχεδίου δεν σημαίνει πληρωμές»
Την Πέμπτη 6 και Παρασκευή 7 Νοεμβρίου, ο Επίτροπος Γεωργίας της ΕΕ Κρίστοφερ Χάνσενεπισκέφθηκε την Αθήνα και συναντήθηκε με τον Υπουργό Κώστα Τσιάρα, τον Αντιπρόεδρο Κωστή Χατζηδάκη και τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Σε συνέντευξή του στα ΝΕΑ, ο Χάνσεν διευκρίνισε ότι η έγκριση του ελληνικού σχεδίου δράσης δεν σημαίνει αυτόματη πληρωμή των αγροτικών ενισχύσεων. «Η Επιτροπή έλαβε το σχέδιο, το οποίο θα εξεταστεί σε βάθος. Χρειάζεται συμμόρφωση με τους ευρωπαϊκούς κανόνες, αλλά δεν πρόκειται για διακόπτη πληρωμών», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Ο ίδιος επανέλαβε ότι η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) πρέπει να παραμείνει εργαλείο ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής, εστιάζοντας στους πραγματικούς παραγωγούς και στην ανθεκτικότητα του πρωτογενούς τομέα.
Τι προβλέπει το ελληνικό Σχέδιο Δράσης
Το Action Plan 2, όπως αναφέρει το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, περιλαμβάνει:
• Νέο γεωχωρικό χάρτη για διαχωρισμό επιλέξιμων εκτάσεων.
• Ηλεκτρονικούς βώλους για τα αιγοπρόβατα.
• Στοχευμένους ελέγχους από μικτά κλιμάκια.
• Διασταυρωτικούς ελέγχους με Κτηματολόγιο και ΑΑΔΕ.
• Αυτόματη ενημέρωση του ΟΣΔΕ μέσω της νέας βάσης δεδομένων.
Με τον τρόπο αυτό, κάθε ζώο θα έχει ψηφιακή ταυτότητα και κάθε ενίσχυση θα βασίζεται σε τεκμηριωμένα δεδομένα, εξαλείφοντας το περιθώριο παρατυπιών.
Μαρινάκης: «Ο Νοέμβριος μήνας πληρωμών για τους αγρότες»
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, σε δηλώσεις του στο Ertnews.gr, υπογράμμισε ότι «ο Νοέμβριος θα είναι μήνας πληρωμών για τους αγρότες». Σύμφωνα με τον ίδιο, ο στόχος της κυβέρνησης είναι η μετάβαση όλων των αγροτικών πληρωμών στην ΑΑΔΕ και η διαφάνεια σε κάθε βήμα των επιδοτήσεων.
«Η κυβέρνηση δεν θυμήθηκε τώρα τους αγρότες», είπε χαρακτηριστικά, τονίζοντας ότι έχει ήδη δοθεί μόνιμη λύση στο αγροτικό πετρέλαιο και «σπάει τα δεσμά των καθυστερήσεων στις επιδοτήσεις».
Το στοίχημα του 2026
Το 2026 θα είναι χρονιά-ορόσημο για τον αγροτικό κόσμο. Η επιλεξιμότητα των εκτάσεων και των ζώων θα βασίζεται πλέον σε πραγματικά δεδομένα: στα τιμολόγια, στις φορολογικές δηλώσεις και στην ψηφιακή ταυτοποίηση μέσω “βώλων”.
Με τον εκσυγχρονισμό αυτό, η Ελλάδα στοχεύει σε δικαιότερη κατανομή των ενισχύσεων, μείωση λαθών και καθυστερήσεων, και πλήρη ευθυγράμμιση με το ευρωπαϊκό δίκαιο.
