ΟΠΕΚΕΠΕ: Σε τροχιά ριζικών αλλαγών εισέρχεται ο τομέας της βιολογικής γεωργίας στην Ελλάδα, την ώρα που η Θεσσαλία προσπαθεί ακόμη να επουλώσει τις πληγές της από τις θεομηνίες.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
News: Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων επιχειρεί διπλό χτύπημα: από τη μία να αποκαταστήσει την αξιοπιστία των ελέγχων στα βιολογικά προϊόντα και από την άλλη να ανακουφίσει οικονομικά τους πληγέντες αγρότες των Περιφερειακών Ενοτήτων Καρδίτσας, Λάρισας, Τρικάλων, Φθιώτιδας και Μαγνησίας.
Ομάδα Συντονισμού για τα βιολογικά: Επιτάχυνση, έλεγχοι και νέες αρχές
Με απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Κώστα Τσιάρα, συγκροτήθηκε Ειδική Ομάδα Συντονισμού για τον τομέα της βιολογικής παραγωγής, στο πλαίσιο του Κανονισμού (ΕΕ) 2018/848. Η ομάδα αυτή – μια πραγματική Task Force – θα λειτουργεί υπό τον συντονισμό του Γενικού Γραμματέα Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Σπύρου Πρωτοψάλτη.
Το έργο της Ομάδας αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2025 και περιλαμβάνει:
• ενίσχυση της αξιοπιστίας των ενδείξεων βιολογικότητας για τον καταναλωτή,
• αυστηροποίηση των διαδικασιών έγκρισης και εποπτείας των φορέων πιστοποίησης,
• και εξάλειψη φαινομένων παραπλάνησης, αθέμιτου ανταγωνισμού και πλαστών πιστοποιήσεων.
Η σύνθεση της ομάδας είναι ενδεικτική της σοβαρότητας της αποστολής: περιλαμβάνει στελέχη από το Υπουργείο, τον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ και τη Γενική Γραμματεία Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών, καθώς και έναν εξειδικευμένο ακαδημαϊκό. Η φιλοσοφία πίσω από τη σύσταση της ομάδας εδράζεται σε τρεις αρχές: τεκμηρίωση, διαφάνεια και δικαιοσύνη.
Πρώτα πρόστιμα: 56.615 ευρώ σε οργανισμούς πιστοποίησης
Ήδη, οι πρώτες κινήσεις της νέας πολιτικής ηγεσίας δεν άργησαν. Ο Υπουργός έδωσε εντολή για εντατικούς ελέγχους και επιβολή κυρώσεων στους Οργανισμούς Ελέγχου και Πιστοποίησης (ΟΕΠ)που παραβιάζουν τις προδιαγραφές.
Με βάση τις αποφάσεις της Επιτροπής Ενστάσεων του Υπουργείου:
• Σε εταιρεία επιβλήθηκε πρόστιμο 37.692,30 ευρώ, για ελλιπή ιχνηλασιμότητα, κακή διαχείριση ανιχνεύσεων και πλημμελή αξιολόγηση στο ευρωπαϊκό σύστημα OFIS.
• Σε άλλη επιβλήθηκε πρόστιμο 18.922,85 ευρώ, για έκδοση πιστοποιητικών χωρίς ετήσιο φυσικό έλεγχο.
Αυτό είναι μόνο η αρχή. Οι έλεγχοι συνεχίζονται και, σύμφωνα με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, θα υπάρξουν και άλλες κυρώσεις. Η στήριξη των συνεπών παραγωγών είναι προτεραιότητα, ενώ στόχος είναι να επανέλθει η εμπιστοσύνη καταναλωτών και εξαγωγικών αγορών στα ελληνικά βιολογικά.
Αποζημιώσεις 12 εκατ. ευρώ στη Θεσσαλία – Νέα ένταση στην αγροτική βάση
Την ίδια στιγμή, απόφαση-ανάσα για χιλιάδες παραγωγούς στη Θεσσαλία εκδόθηκε, μετά τις τεράστιες ζημιές που υπέστησαν αγροτεμάχια από φερτά υλικά λόγω των πλημμυρών Daniel και Elias. Πρόκειται για αγροκτήματα που πλημμύρισαν το φθινόπωρο του 2023 και κρίθηκαν επιλέξιμα μέσω διασταύρωσης των δηλώσεων ΟΣΔΕ 2023 και 2024.
Η απόφαση των Υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης και Οικονομικών, Κώστα Τσιάρα και Αθανάσιου Πετραλιά, προβλέπει αποζημιώσεις συνολικού ύψους 12.000.000 ευρώ από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, με ποσά που φτάνουν έως και τα 5.301 ευρώ ανά στρέμμα, ανάλογα με την καλλιέργεια.
Ενδεικτικά ποσά αποζημίωσης ανά στρέμμα:
• 205 € για βαμβάκι
• 825,8 € για ελαιώνες
• 1.020 € για φιστικιές
• 5.301 € για θερμοκήπια
• 4.441 € για ανθοκομικά
• 759 € για εσπεριδοειδή
• 186 € για ακακίες
• 130 € για όσπρια
• 900 € για μηλοειδή και ροδακινιές
Ωστόσο, δεν λείπουν και οι εντάσεις, καθώς αγρότες διαμαρτύρονται πως δεν είχαν ενημερωθεί εγκαίρως ότι έπρεπε να δηλώσουν την επιβάρυνση από τα φερτά υλικά ήδη από το ΟΣΔΕ του 2024, με αποτέλεσμα να μένουν εκτός αποζημίωσης. Δημιουργείται έτσι ένα νέο κύμα τριβής ανάμεσα σε «τυχερούς» και «άτυχους» παραγωγούς.
Διπλό μήνυμα: Αυστηρότητα και στήριξη
Η κυβέρνηση επιχειρεί να ισορροπήσει σε μία λεπτή γραμμή: να σφίξει τα λουριά στο σύστημα ελέγχου, αλλά και να προσφέρει ουσιαστική οικονομική στήριξη σε πληγέντες παραγωγούς. Το μήνυμα του Υπουργού Κώστα Τσιάρα είναι ξεκάθαρο: «Θωρακίζουμε την αγορά των βιολογικών, αποκαθιστούμε την εμπιστοσύνη, στηρίζουμε τους πραγματικούς παραγωγούς.»
Η Ομάδα Συντονισμού για τα βιολογικά και το νέο πλαίσιο επιβολής προστίμων είναι μόνο η αρχή ενός σχεδίου που θα εκτυλιχθεί μέχρι το 2025. Από την άλλη, οι αποζημιώσεις της Θεσσαλίας συνιστούν μια έμπρακτη απόκριση στην ανάγκη ανασυγκρότησης του πρωτογενούς τομέα που έχει πληγεί ανεπανόρθωτα.
Απομένει να φανεί αν η αυστηρότητα θα συνοδευτεί από ευελιξία σε περιπτώσεις παραλείψεων αγροτών – και κυρίως αν η αγορά θα ανταποκριθεί θετικά σε αυτό το κύμα αλλαγών.
