ΟΠΕΚΕΠΕ: Ο φετινός τρύγος προχωρά με μεσαίες αποδόσεις αλλά καλή ποιότητα. Από την Αχαΐα ως τη Λήμνο και την Κεφαλονιά, οι παραγωγοί μιλούν για χρονιά με «σκαμπανεβάσματα»: ο περονόσπορος στην αρχή, η υγρασία της άνοιξης και μεμονωμένοι παγετοί έκοψαν κιλά, όμως το σταφύλι που μπαίνει στα οινοποιεία είναι υγιές και με σωστά σάκχαρα.
Ρεπορτάζ: Γιάννης Παπανικολάου
News: Στην Πλατανόβρυση Αχαΐας, το Μοσχάτο κινείται γύρω στα 0,75 €/κιλό, ο Ροδίτης στα 0,40 €/κιλό, ενώ στη Δυτική Πελοπόννησο η Μαυροδάφνηπαραμένει στα περσινά ~0,70 €/κιλό.
Στη Λήμνο ο Μοσχάτο Αλεξανδρείας τρυγιέται με μειωμένες αποδόσεις (πέρσι 0,45–0,50 €/κιλό). Στην Αταλάντη ολοκληρώθηκαν Μαλαγουζιά–Sauvignon–Chardonnay–Grenache, παίρνουν σειρά Ασύρτικο και Cabernet, με ποιότητα καλή αλλά κιλά χαμηλότερα. Στον Τύρναβο, όπου «χτυπά η καρδιά» του Μοσχάτου Θεσσαλίας, οι προσδοκίες θέλουν «πεντάρι μπροστά», με τον συνεταιρισμό να ανακοινώνει επίσημες τιμές στη γενική συνέλευση.
Την ίδια ώρα, η ρευστότητα στα οινοποιεία και στους αμπελουργούς θα κριθεί και από τις αγροτικές πληρωμές του επόμενου μήνα. Παρακάτω συγκεντρώνουμε τι δείχνουν οι διαδικασίες – με βάση τις οδηγίες και τα στάνταρ χρονοδιαγράμματα των φορέων – χωρίς να προδικάζουμε επίσημες ημερομηνίες που ανακοινώνονται μόνο από τον ΟΠΕΚΕΠΕ και τον ΕΛΓΑ.
Τι έρχεται στις πληρωμές τις επόμενες 4 εβδομάδες
1) Υπόλοιπα “παλιών” Βιολογικών (φυτική παραγωγή) & Σπάνιες Φυλές
Ο κύκλος εκκαθαρίσεων στα παλιά καθεστώτα (βελτιώσεις/διορθώσεις δικαιούχων) βρίσκεται στο τελικό στάδιο ελέγχων. Εφόσον «κλειδώσουν» τα αρχεία, αναμένεται πίστωση μέσα στον Σεπτέμβριο για ό,τι έχει μείνει ανοιχτό στα Βιολογικά και στις Σπάνιες Φυλές. Τα ποσά που συζητούνται σε επίπεδο υπολοίπων είναι της τάξης μερικών δεκάδων εκατ. ευρώ (ενδεικτικά: ~60 εκατ. στα παλιά βιολογικά και ~14 εκατ. στις σπάνιες φυλές έχουν αναφερθεί από κλαδικές πηγές). Ο τελικός αριθμός εξαρτάται από διασταυρωτικούς ελέγχους με πιστοποιητικούς φορείς και παραστατικά εισροών από το ΥΠΑΑΤ.
2) Μικρά Νησιά Αιγαίου – υπόλοιπα ενισχύσεων
Εκκρεμότητες χαμηλού προϋπολογισμού (οικογενειακά καθεστώτα, μεταφορικό κόστος κ.λπ.) δύνανται να «κουμπώσουν» στην ίδια παρτίδα, υπό την προϋπόθεση ότι περάσουν οι τεχνικοί έλεγχοι. Στην πράξη πρόκειται για μικροπιστώσεις που βγαίνουν όταν ολοκληρώνονται τα audit του ΟΠΕΚΕΠΕ.
3) Ενίσχυση ζωοτροφών για αιγοπροβατοτρόφους (de minimis 63 εκατ. €)
Η ΚΥΑ έχει εκδοθεί και το πλαίσιο έχει τροποποιηθεί. Το επόμενο βήμα είναι να ανοίξει η πλατφόρμα δηλώσεων de minimis (έλεγχος αν λήφθηκαν άλλες κρατικές ενισχύσεις το επίμαχο διάστημα) – συνήθως παραμένει ανοιχτή 7–10 εργάσιμες. Έπειτα γίνονται διασταυρώσεις με τα αρχεία συνδεδεμένης (βάσεις ΕΛΓΟ–ΔΗΜΗΤΡΑ) και με το ΟΠΣ Κτηνιατρικής της ΓΔ Κτηνιατρικής του ΥΠΑΑΤ. Ρεαλιστικό σενάριο, αν όλα τρέξουν, είναι πίστωση στο τελευταίο 10ήμερο του Σεπτεμβρίου· διαφορετικά αρχές Οκτωβρίου. Τα ποσά κυμαίνονται 4/6/14 € ανά ενήλικο θηλυκόανάλογα με Περιφερειακή Ενότητα.
ΑΓΡΟΤΕΣ- ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ: Σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ και τιμές σκληρού σιταριού: Η διπλή πρόκληση για τους αγρότες
4) ΕΛΓΑ – αποζημιώσεις και ειδικά μέτρα
Για ζημιές από καιρικά (χαλαζοπτώσεις/ανέμους/παγετούς) και υγειονομικά συμβάντα, ο ΕΛΓΑ εξοφλεί κατά κύματα, μόλις ολοκληρωθούν εκτιμήσεις–ανακοινώσεις–ενστάσεις. Τα επόμενα 24ωρα–εβδομάδες αναμένεται να συνεχιστούν μερικές δόσεις αποζημιώσεων ανά νομό για φετινά συμβάντα, καθώς και συμπληρωματικές πληρωμές παλαιότερων φακέλων. Οι ειδικές δράσεις για φερτά υλικά(π.χ. Daniel) και για ανασύσταση φυτικού κεφαλαίου στη Θεσσαλία προχωρούν με ξεχωριστά πρωτόκολλα και εγκρίσεις, υπό την εποπτεία του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όταν υπάρχει συγχρηματοδότηση.
5) Τεχνικές εκκαθαρίσεις – “ουρές” σε καθεστώτα ΠΑΑ
Σε μικρότερο εύρος, ο Οργανισμός προχωρά διορθώσεις IBAN/ΑΦΜ/ταυτοποιήσεων και «ουρές» σε μέτρα ΠΑΑ. Αυτές οι κινήσεις δεν ανακοινώνονται πάντα εκ των προτέρων αλλά εμφανίζονται ως στοχευμένες πιστώσεις σε δικαιούχους με λυμένα σφάλματα.
Σημείωση: Η προκαταβολή της Βασικής Ενίσχυσης (τσεκ) παραδοσιακά καταβάλλεται τέλη Οκτωβρίου. Φέτος, επειδή οι δηλώσεις ΟΣΔΕ ολοκληρώθηκαν 29/8, απαιτείται χρόνος για διασταυρώσεις ώστε να αποφευχθούν διορθώσεις/κυρώσεις. Επομένως, δεν ανήκει στο παράθυρο των επόμενων τεσσάρων εβδομάδων.
Πώς «διαβάζει» ο κλάδος τις τιμές κρασιού
Παρά τα λιγότερα κιλά, τα σημάδια στην αγορά είναι συγκρατημένα θετικά:
• Στα λευκά αρωματικά (Μοσχάτο, Μαλαγουζιά, Sauvignon) η ποιότητα «σπρώχνει» τις τιμές λίγο πάνω από πέρυσι, ειδικά όπου υπάρχει σταθερό συμβολαιακό.
• Στα ξηρά ροζέ/ερυθρά, η ζήτηση εξαρτάται από αποθέματα και ροές χονδρικής. Οινοποιεία με γεμάτες δεξαμενές κρατούν συντηρητική πολιτική εισκομίσεων.
• Στο εξαγωγικό μέτωπο, το ερώτημα είναι οι ρυθμοί στις ΗΠΑ και η εμπορική πολιτική για προϊόντα ΕΕ. Για ενημερώσεις φακέλων PGI/PDO και εξαγωγικά σχήματα, κομβικός είναι ο ΕΛΓΟ–ΔΗΜΗΤΡΑ και οι υπηρεσίες του ΥΠΑΑΤ.
Τι να κάνει τώρα ο αμπελουργός
1. Καθαρά δελτία παραλαβής και ιχνηλασιμότητα. Η χρονιά θα κριθεί στο «χαρτί». Φροντίστε τα Brix/οξύτητες να καταγράφονται και να συνοδεύουν τα φορτία.
2. Κόστος–ρευστότητα: με δεδομένες τις καθυστερήσεις σε ορισμένες ενισχύσεις, φτιάξτε ταμειακό πλάνο 8–10 εβδομάδων (καύσιμα, εργόσημα, προπληρωμές).
3. Ελέγξτε το de minimis στο σύνολο της εκμετάλλευσης πριν υποβάλετε για ζωοτροφές. Η πλατφόρμα θα ζητήσει δήλωση προηγούμενων ενισχύσεων.
4. Παρακολουθήστε μόνο επίσημες ανακοινώσεις σε ΟΠΕΚΕΠΕ, ΕΛΓΑ και ΥΠΑΑΤ. Κάθε «ημερομηνία» χωρίς ΦΕΚ ή δελτίο τύπου, δεν δεσμεύει.
Η μεγάλη εικόνα
Ο τρύγος δείχνει ότι η Ελλάδα μπορεί να παραδώσει ποιοτικό κρασί ακόμα και σε δύσκολες χρονιές. Για να μείνει όρθιος ο αμπελουργός, χρειάζεται γρήγορη εκκαθάριση εκκρεμοτήτων και έγκαιρες πληρωμές. Οι φορείς δηλώνουν πως οι διαδικασίες «τρέχουν», όμως η αυστηρή εποπτεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τα πολλαπλά επίπεδα ελέγχων τραβούν τα χρονοδιαγράμματα. Στο μεσοδιάστημα, το παιχνίδι παίζεται σε ποιότητα–συμβόλαια–εξαγωγές.
Κρίσιμος Σεπτέμβριος λοιπόν: με προσεκτικές εισκομίσεις, καλά χαρτιά στο οινοποιείο και μάτι στις επίσημες πλατφόρμες πληρωμών, ο κλάδος μπορεί να περάσει το στενό πέρασμα της ρευστότητας και να κεφαλαιοποιήσει την καλή εικόνα του προϊόντος. Οι επόμενες τέσσερις εβδομάδες δεν είναι πανάκεια· είναι όμως ένα παράθυρο για υπόλοιπα Βιολογικών/Σπάνιων Φυλών, ζωοτροφές de minimis και κύματα ΕΛΓΑ όπου έχουν κλείσει οι φάκελοι.
