Αμέτρητες είναι οι ονομασίες που αποδίδονται στην Παναγία σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, νησιωτική και ηπειρωτική. Κάθε τόπος τής δίνει και ένα όνομα, για να εξυμνήσει την αρετή της και τη θέση της στα ουράνια, αλλά και σε ανάμνηση κάποιου γεγονότος, κάποιου θαύματος της Παναγίας.
Ποιος δεν έχει ακούσει για την Παναγία της Τήνου και την Παναγία Σουμελά, τη Χοζοβιώτισσα και την Προυσιώτισσα, ποιος δεν έχει προσκυνήσει σε ένα μεγαλόπρεπο ναό ή και σε ένα ταπεινό ξωκλήσι αφιερωμένο στη Θεοτόκο;
Στα Κύθηρα, η μεγάλη γιορτή της Παναγίας είναι σήμερα, 24 Σεπτεμβρίου: γιορτάζει η Παναγία η Μυρτιδιώτισσα. Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας οφείλει την ονομασία της στο γεγονός ότι, σύμφωνα με την τοπική παράδοση, βρέθηκε από ένα βοσκό σε μια ερημική τοποθεσία γεμάτη μυρσίνες (μυρτιές) που μοσχοβολούσαν.
Το μοναστηριακό συγκρότημα της Παναγίας της Μυρτιδιώτισσας βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα των Κυθήρων. Η περιτειχισμένη μονή με το αξιόλογο καθολικό και το πέτρινο καμπαναριό συνδέεται με το κορυφαίο θρησκευτικό έθιμο των Κυθηρίων, τη λιτάνευση της εικόνας της Παναγίας της Μυρτιδιώτισσας, τη “γύρα”, όπως τη λένε οι Τσιριγώτες.
Η λιτάνευση ξεκινά την Κυριακή της Ορθοδοξίας, όταν η εικόνα φθάνει από το μοναστήρι στη Χώρα. Εκεί γίνεται περιφορά της εικόνας και ακολουθεί γλέντι. Στη συνέχεια η εικόνα φεύγει από τη Χώρα και, ύστερα από πολυήμερη περιφορά στα χωριά του νησιού (σε κάθε χωριό γίνεται πανηγύρι την ημέρα της άφιξης της εικόνας), καταλήγει στο μοναστήρι.
Πέραν του μεγάλου ενδιαφέροντος των θρησκευτικών μνημείων του, το Τσιρίγο προσφέρει στους επισκέπτες μοναδικές συγκινήσεις χάρη στις σπάνιες φυσικές ομορφιές του και τα λοιπά εξαίρετα μνημεία της διαδρομής του μέσα στο χρόνο.
