Το πιο δύσκολο και σημαντικό είναι να διακρίνεις τα πνεύματα

«Ο κόσμος μου εξαρτιόταν από την ψυχή μου. Από μέσα μου επήγαζε η ειρήνη με τους συνάνθρώπούς μου.

Όσο περισσότερο επέθαινα, τόσο εβίωνα μέσα μου τον Χριστό…»

~ …Η εν Χριστώ ζωή μου μου έδωσε την ικανότητα να καταλάβω όλες αυτές τις πλευρές της ανθρώπινης ύπαρξης, καθώς και την αντίληψη να πράττω κατά τρόπο θετικό σε κάθε περίσταση.
Λοιπόν, πρέπει να θυμίσω εδώ, όπως μ᾿ έμαθε ο Αρσένιος να εννοώ, ποιό είναι το νόημα που υπάρχει σε κάθε λεπτομέρεια της ζωής. Δεν πρόκειται εδώ για την προαίρεσή μας, αλλά για την ουσία την οποία διατηρούμε στον νού μας για ο,τι κάνουμε. Μία λέξη, παραδείγματος χάρη, βαστά μέσα της το πνεύμα μας, ακόμα και πέρα από την ενσυνείδητή μας πρόθεση. Έπρεπε, λοιπόν, να μάθω να διακρίνω μεταξύ νού και πνεύματος. Καί ο λογισμός του ανθρώπου έχει μέσα του ένα καθορισμένο πνεύμα. Εδώ είναι το μεγάλο μυστήριο. Καί οι δυστυχισμένοι οι άνθρωποι ούτε καν ξέρουν πιά είναι αφ᾿ ενός η σχέση μεταξύ των ψυχικών τους εκδηλώσεων και των πράξεων τους και αφ᾿ ετέρου του πνεύματος στο οποίο αυτοί βρίσκονται. Ποιόν υπηρετείς; Ποιός σε εμπνέει; Ιδού ερωτήσεις τις οποίες δεν πίστευα ότι θα κάμω στον εαυτό μου και οι οποίες γίνονται η ουσία της πραγματικότητας εντός των ανθρώπων και εντός του κόσμου.

Το πνεύμα γεμίζει τον άνθρωπο και την ζωή του, ενώ ο λογισμός, η πρόθεση, το συναίσθημα, η ιδέα, ο λόγος και η πράξη είναι φορείς εκείνου του πνεύματος με το οποίο είσαι φορτωμένος στο βάθος της ψυχής σου. Το πνεύμα σπάνια φανερώνεται στο φως. Περισσότερο συμπεραίνεται από τα έργα του κι από ο,τιδήποτε γίνεται με τους ανθρώπους. Ωστόσο, η δήθεν πνευματικότητα ή ατμόσφαιρα στην οποία ζεί ο άνθρωπος είναι το έργο του πνεύματος και μόνο έμμεσα από τα έργα του. Αυτή η ατμόσφαιρα είναι λεπτή, μυστική, ανεπαίσθητη, αλλά είναι η πραγματική αλήθεια περί του ανθρώπου και περί του κόσμου του, έτσι όπως την πειραματίστηκα προσωπικά σε μια ολόκληρη θλιβερή ζωή, υπό της καθοδήγησης του Αρσενίου, τον οποίον θεωρώ καθοδηγό της ψυχής μου για όλη την ζωή μου.

Έτσι έμαθα να διακρίνω, π.χ. σε μια συζήτησή μου μ᾿ ένα πρόσωπο περί κάποιου τρίτου προσώπου αν εκείνη η συζήτηση είναι γεμάτη από αγάπη, φροντίδα και καλές διαθέσεις ή αν είναι υποκειμενική, εσφαλμένη και διεστραμμένη, αν είναι ραδιούργα και συκοφαντική, αν είναι μία απλή κακολογία ή μία κατασκόπευση, ένας καβαλισμός ή αν απλούστατα αυτή υποβάλλει ένα έγκλημα.
Οι ψυχικές αποχρώσεις και οξύτητες είναι αναρίθμητες και πάντοτε καινούργιες. Απλά προβλήματα σαν την ακρίβεια, την τιμιότητα, την υπόσχεση, την ειρωνεία, το αστείο, το γέλιο, την παρατήρηση, μία ματιά, μία χειρονομία, ακόμα και μία αδήλωτη εσωτερική προαίρεση, π.χ. να τρως, να πίνεις, ν᾿ αναπνέεις, να εργάζεσαι, να επιθυμείς, να ερευνάς, να αρνείσαι και ο,τι άλλο συνιστά την ζωή καθορίζει τον άνθρωπο ενώπιον του Θεού και των συνανθρώπων του. Δεν μπορεί να είναι δίκαιος μ᾿ αυτούς αν δεν είναι δίκαιος με τον εαυτό του, αν δεν έφτασε να ζεί εν Άγίω Πνεύματι.

Το πιο δύσκολο και σημαντικό είναι να διακρίνεις τα πνεύματα. Μία οποιαδήποτε χειρονομία μπορεί να προέρχεται από γενναιοδωρία, αλλά κι από δειλία, από άγνοια ή κι από κακή πρόθεση. Αν οι άνθρωποι δεν είναι τίμιοι ψυχικά, δεν είναι δυνατή η ειρήνη μεταξύ τους και θα τυραννούνται. Η ψυχική εντιμότητα δεν είναι αθωότητα, αλλά μία άγρυπνη και ενεργητική συνείδηση, η οποία ελέγχει και κυβερνά το βάθος της ανθρώπινης ψυχής. Τέτοιες ανακαλύψεις, που έκαμα στην συνείδηση μου, με απορρόφησαν πολύ και αιχμαλώτισαν, απεριόριστα και αδιάκοπα.
Εφ᾿ όσον ο εξομολόγος είναι ο αρχιτέκτονας της πνευματικής λεπτότητας του εσωτερικού ανθρώπου και ξέρει να κάνει ορατό και πραγματικό την πράξη και την θεωρία με την καθοδήγηση του Αρσενίου έμπαινα, σιγά-σιγά, στην πνευματικοποίηση της υλικής ύπαρξής μου. Έτσι αντίκρυζα την υλιστικότητά της ψυχής μου με μία θαυμάσια ελπίδα, όπου εγώ ήμουν ο άρχοντας του εαυτού μου. Ο κόσμος μου εξαρτιόταν από την ψυχή μου. Από μέσα μου επήγαζε η ειρήνη με τους συνάνθρώπούς μου. Όσο περισσότερο επέθαινα, τόσο εβίωνα μέσα μου τον Χριστό. Αυτός είναι το παν σε όλη την φύση και στα πάντα και αναγκαστικά έπρεπε να είναι το παν και μέσα μου. Έτσι κατάλαβα την κατάσταση της ελευθερίας του ανθρώπου αφ᾿ ενός με το δικαίωμά του να διαλέξει τα πάντα και αφ᾿ ετέρου με την ειρήνη της αλήθειας σαν κατάσταση της εσωτερικής και παγκόσμιας ελευθερίας.

Με τον Ιησού ήμουν παντού ευφραινόμενος.
Κάθε ημέρα ήμουν, όλο και περισσότερο χαρούμενος, και ο Αρσένιος είχε παρατηρήσει την πνευματική μου πρόοδο. Έκανα αρκετά εύκολα την υπακοή μου, όμως ενεφανίζοντο από μέσα μου μερικά εμπόδια και δυσκολοθεράπευτα πάθη. Όμως εβάδιζα μπροστά, διότι ο πνευματικός αγώνας πρέπει να έχει συνέχεια, δεν είναι μόνο μία στιγμή, αλλά μία ολόκληρη ζωή…

Ιωάννης Ιανωλίδε, 1985
από το βιβλίο: «Ο ΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣ ΠΡΟΦΗΤΗΣ» – Ιωάννου Ιανωλίδε Νέου Ομολογητού της Πίστεως (Μεταφραστές :Ιερεύς π. Κυπριανός Στάικου, ρουμάνος και μοναχός Δαμασκηνός Γρηγοριάτης).