«Όταν ο βουλγαρικός λαός βρίσκονταν σε άσχημη κατάσταση, ο Θεός αποφάσισε να στείλει τον Άγιο Παΐσιο του Χιλανδαρίου που έγραψε την εξαίρετη «Σλαβοβουλγαρική ιστορία». Με την ιστορία του εμφύσησε λαϊκή συνείδηση και δυνάμεις στο βουλγαρικό λαό, τον έβγαλε από την απελπισία και έθεσε την αρχή της βουλγαρικής αναγέννησης του 18- 19 αιώνα».
Με τα λόγια αυτά αρχίζει ο βίος του ιερομόναχου Παϊσίου του Χιλιανδαρινού, ο οποίος ανακηρύχθηκε άγιος από τη Βουλγαρική Ορθόδοξη Εκκλησία, που τιμά τη μνήμη του τη 19η Ιουνίου.
Ο Παΐσιος ο Χιλιανδαρινός γεννήθηκε το 1722 στην περιοχή της επαρχίας Σάμοκοφ, ΝΔ Βουλγαρίας, και έγινε υπηρέτης στη μονή της Ρίλα.
Σε ηλικία 23 ετών γίνεται μοναχός στα μοναστήρια Χιλιανδαρίου και Ζωγράφου στο Άγιο Όρος.
Η «Σλαβοβουλγαρική ιστορία» του Παϊσίου του Χιλιανδαρινού, η συγγραφή της οποίας τελείωσε το 1762 στη μονή Ζωγράφου στο Άγιο Όρος, είναι κάτι το μοναδικό στην ιστοριογραφία του 18 αιώνα. Η μοναδικότητά της αυτή είναι ακόμα μεγαλύτερη για τη βουλγαρική λογοτεχνία, μια και μέχρι τότε δεν υπήρχε μια ολοκληρωμένη ιστορική μελέτη για τη Βουλγαρία. Στην εργασία του αυτή, ο πατήρ Παΐσιος παρουσιάζει την άποψή του, ότι η ιστορία είναι συνδυασμός του πολιτικού, πνευματικού και πολιτιστικού παρελθόντος των λαών.
Η ιστορία του Παϊσίου χωρίζεται σε τρία μέρη: στο «Περί Βουλγαρικού βασιλείου», «Περί Σλάβων διδασκάλων» και «Περί Βουλγάρων Αγίων».
Τη δεκαετία το 1980 το χειρόγραφο της «Σλαβοβουλγαρικής ιστορίας» εκλάπη από την Ιερά Μονή Ζωγράφου, όπου εφυλάσσετο. Επεστράφη τον Ιανουάριο του 1998.
Τα ειδησεογραφικά πρακτορεία της Βουλγαρίας μετέδιδαν την είδηση ως εξής:
ΟΙ ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΕΣ ΜΥΣΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΥΘΥΝΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΟΠΗ ΤΗΣ “ΙΣΤΟΡΙΑΣ” ΤΟΥ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ
Την ευθύνη της παράδοσης της “Ιστορίας” του Παϊσίου στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο της Σόφιας, το 1996, ανέλαβε ο πρώην αρχηγός των βουλγαρικών μυστικών υπηρεσιών, Μπρίγκο Ασπαρούχοφ, χθες βράδυ (σημ. 12/1/1998), στην εκπομπή “Εκιπ 4” της βουλγαρικής κρατικής τηλεόρασης.
“Δεν την παρέδωσα προσωπικά εγώ, αλλά αναλαμβάνω τις ευθύνες”, είπε ο Ασπαρούχοφ, αποκαλύπτοντας ότι το πρωτότυπο της “Ιστορίας” βρισκόταν ήδη στα χέρια των βουλγαρικών μυστικών υπηρεσιών, πριν ο ίδιος αναλάβει την αρχηγία.
Σύμφωνα με τον Ασπαρούχοφ, οι προκάτοχοί του αποφάσισαν να αφαιρέσουν το ιστορικό κειμήλιο από τη Μονή Ζωγράφου του Αγίου Ορους, έπειτα από πληροφορίες που έλαβαν για τις προθέσεις “ενός Βούλγαρου μετανάστη και ενός Ελληνα πολίτη να κλέψουν το χειρόγραφο και να το πωλήσουν στη Γερμανία, έναντι του ποσού του μισού εκατομμυρίου γερμανικών μάρκων”.
Ο πρώην αρχηγός των μυστικών υπηρεσιών ισχυρίστηκε ακόμη ότι το υπουργείο Εξωτερικών της Βουλγαρίας είχε ενημερώσει το αντίστοιχο ελληνικό υπουργείο, “το οποίο όμως δεν έλαβε μέτρα”.
“Αυτή δεν είναι κλοπή, αλλά επιτυχής προσπάθεια διάσωσης της Ιστορίας”, ισχυρίστηκε ο Ασπαρούχοφ.
Υπενθυμίζεται ότι το σκάνδαλο με την “Ιστορία” του Παϊσίου ξέσπασε το 1991, όταν ο πρώην διευθυντής της εφορίας “Ζωγράφου”, Πέταρ Μιτάνοφ, δήλωσε ότι το χειρόγραφο βρίσκεται στη Βουλγαρία. Το 1996 ανώνυμος άνδρας άφησε το χειρόγραφο, τυλιγμένο σε μια εφημερίδα, στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο της Σόφιας. Από τη γνωμάτευση εμπειρογνωμόνων προέκυψε ότι πρόκειται για πρωτότυπο της “Ιστορίας”.
Έπειτα από σχεδόν ένα χρόνο αντιπαραθέσεων γύρω από την “τύχη” του κειμηλίου, ο Πρόεδρος της Βουλγαρίας, Πέταρ Στογιάνοφ και το υπουργείο Πολιτισμού της χώρας, αποφάσισαν την επιστροφή του στη Μονή Ζωγράφου, η οποία και έγινε σήμερα, 13 Ιανουαρίου.
Το θέμα της επιστροφής της “Ιστορίας” στο Άγιον Όρος, είναι κεντρικό θέμα του σημερινού Τύπου της Σόφιας.
“Η Ιστορία του Παϊσίου έπρεπε να επιστραφεί στη Μονή Ζωγράφου”, γράφει η εφημερίδα “Ντεμοκράτσια”, σύμφωνα με την οποία ” η κλοπή του χειρογράφου και η “δωρεά” του αργότερα στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο ναρκοθέτησε τις ελληνοβουλγαρικές διπλωματικές σχέσεις, τη στιγμή μάλιστα που η Ελλάδα είναι μια από τις χώρες που τάσσεται υπέρ της πλήρους ένταξης της Βουλγαρίας στο ΝΑΤΟ”.
Κατά την εφημερίδα, σήμερα δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η “Ιστορία” του Παϊσίου εκλάπη από τη βουλγαρική ασφάλεια με τη συμβολή του επίσημου βουλγαρικού κράτους τη δεκαετία του ΄80 και αργότερα μεταφέρθηκε στη Βουλγαρία για “εθνική εκμετάλλευση”.
“Καμία βουλγαρική κυβέρνηση μετά το 1989 δεν θέλησε να δεσμευτεί για την επιστροφή της Ιστορίας. Το θέμα αυτό ερχόταν στην επικαιρότητα, όταν κάποιοι κυκλοι επιζητούσαν φθηνή δημαγωγία για να αποσπάσουν ψήφους από το εκλογικό σώμα”, τονίζει η εφημερίδα.
Αντίθετη θέση εκφράζει η εφημερίδα “Σταντάρτ”, η οποία υποστηρίζει: “Αν είχαμε προσωπικότητες σαν τη Μελίνα Μερκούρη, το χειρόγραφο δεν επρόκειτο να επιστρέψει στον Αθω”.
“Όποιοι και αν είναι οι λόγοι για τους οποίους επιστρέφεται, θα έπρεπε να είχε ερωτηθεί και η κοινή γνώμη της Βουλγαρίας, τη στιγμή που σε διάστημα 15 μηνών 632.000 άνθρωποι επισκέφτηκαν το Ιστορικό Μουσείο για να δουν το ιερό κειμήλιο. Πολύ δε περισσότερο που πολύ δύσκολα κάποιος Βούλγαρος μπορεί να επισκεφτεί το Αγιον Ορος”, καταλήγει η εφημερίδα.
Τέλος, η εφημερίδα “Ντούμα” της Σόφιας σημειώνει ότι ο διευθυντής του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου, Μπ.Ντιμιτρόφ, “διατηρεί τις επιφυλάξεις του για την ορθότητα της απόφασης του Προέδρου της Δημοκρατίας, Π.Στογιάνοφ, την οποία θεωρεί προϊόν του γοητευτικού ρομαντισμού του στην πολιτική”.
Χθες με επιστολή διαμαρτυρίας προς τον Πρόεδρο Στογιάνοφ, ο βουλευτής του Βουλγαρικού Σοσιαλιστικού Κόμματος, Ι.Ατανάσοφ, παρομοίασε αυτούς που περίμεναν έξω από το Ιστορικό Μουσείο, με τους στρατιώτες του Σαμουήλ πριν από την τύφλωσή τους. “Αυτό δεν σας συγκινεί, προκειμένου να μην δώσετε την Ιστορία στους Ελληνες;”, αναρωτιέται ο Ι.Ατανάσοφ.
Η ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΑΪΣΙΟΥ ΣΤΟ ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ
Στις 12 Ιανουαρίου του 1998 η “Σλαβοβουλγαρική ιστορία” που έγραψε στα τέλη του προηγούμενου αιώνα στο Άγιο Όρος ο μοναχός Παϊσιος του Χιλανδαρίου θα επιστραφεί στη μονή Ζωγράφου. Αυτό έγινε γνωστό ύστερα από τη συνάντηση του προέδρου, Πέταρ Στογιάνοφ, με την υπουργό Πολιτισμού της Βουλγαρίας, Έμα Μόσκοβα.
Το χειρόγραφο κείμενο, η σημασία του οποίου για την αναγέννηση του εθνικού πνεύματος των Βουλγάρων στους αγώνες, για την απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό θεωρείται ως ανεκτίμητη εδώ, θα φτάσει στη μονή Ζωγράφου με συνοδεία ειδικής βουλγαρικής φρουράς, την οποία θα ενισχύσει μονάδα της ελληνικής αστυνομίας.
Υπενθυμίζεται, ότι η “Ιστορία του Παϊσιου” εμφανίστηκε μυστηριωδώς στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Βουλγαρίας εδώ και ενάμιση χρόνο ύστερα από εξίσου μυστηριώδη εξαφάνισή της από το Άγιο Όρος εξαφάνιση για την οποία ποτέ δεν δόθηκαν συγκεκριμένες αξιόπιστες εξηγήσεις.
Αξιοσημείωτος είναι ο ρόλος του Βούλγαρου προέδρου, Πέταρ Στογιάνοφ, για την επίλυση του ευαίσθητου προβλήματος της επιστροφής του ιστορικού κειμηλίου στο νόμιμο ιδιοκτήτη του, τη μονή Ζωγράφου που είναι η μοναδική σωστή λύση που θα μπορούσε να δώσει στο θέμα η Βουλγαρία, ως δημοκρατικό κράτος δικαίου, όπως έχει τονίσει επανειλημμένως ο κ. Στογιάνοφ τους τελευταίους μήνες.
Δημοσιεύω ένα απόσπασμα από το βιβλίο του Επισκόπου Ροδοστόλου Χρυσοστόμου ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΡΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΑΘΩΝΑ το οποίο αναφέρεται στην Ιστορία του Αγίου Παϊσίου του Χιλιανδαρινού.
…Ύστερα σταμάτησα στον προαύλιο χώρο και έβλεπα την ολόσωμη παράσταση του ανδριάντος του σερβικής καταγωγής και προελεύσεως αγιορείτου μοναχού Παϊσίου, που εμόνασε κατά το δεύτερο ήμισυ του ΙΗ΄ αιώνος στις Ιερές Μονές Χιλιανδαρίου πρώτα, όπου ηγουμένευε τότε ο κατά σάρκα αδελφός του Λαυρέντιος, και Ζωγράφου ακολούθως, όπου και έγραψε την αφυπνιστική του εθνικιστικού φρονήματος των βουλγάρων Ιστορία του («Ιστορία σλάβοβουλγαρική περί των λαών, των βασιλέων και των Αγίων των Βουλγάρων, συλλεγείσα και τακτοποιηθείσα υπό Παϊσίου, ιερομονάχου του Αγίου Όρους, προς ωφέλειαν του βουλγαρικού λαού»). Με γειά του, με χαρά του. Ποιος έχει διάθεση να τον ψέξει ή να τον κατακρίνει; Ήταν όμως ανάγκη αυτή η πρώτη Ιστορία του βουλγαρικού έθνους να γραφεί με τόση ρηχότητα επιστημονική και με πάθος σφόδρα ανθελληνικό;
Δεν προσφέρεται βέβαια τούτη η ευκαιρία για κριτικό έλεγχο των ηθελημένων ιστορικών ανακριβειών και παραποιήσεων του Παϊσίου, ούτε για εκτενέστερο σχολιασμό του πως μπορεί και τι σημαίνει ένας ιστορικός, που έζησε τον ΙΗ΄ αιώνα, να χαρακτηρίζεται… πατήρ της Ιστορίας του βουλγαρικού έθνους. Αλλά καλό είναι να παρατεθεί για το σύγγραμμα αυτό η κρίσις ενός μη έλληνος ειδικού (Reinhardt): «Η ιστορική αξία του βιβλίου τούτου είναι μικρά, αλλ’ ο σκοπός, δια τον οποίον ο Παΐσιος έγραψε αυτό, εξεπληρώθη».
Την προτομή του μοναχού Παϊσίου σεβάστηκε για λόγους ευνοήτους και αυτό το επί τόσα χρόνια επικρατήσαν στην Βουλγαρία αντίθεο κομμουνιστικό ολοκληρωτικό καθεστώς. Κρατάει στο χέρι ειλητάριο, που γράφει, αν εξακολουθώ να ενθυμούμαι καλά και αποδίδω στα ελληνικά επακριβώς: «Βούλγαρε, δεν ξέρεις ότι έχεις γλώσσα, πατρίδα και ιστορία;». η Βουλγαρική Εκκλησία τον ανεκήρυξε σε άγιο. Αν είναι, ας έχω την συγγνώμη του για τις κρίσεις μου και τις πρεσβείες του για την σωτηρία μου.
Για την ιστορία της Ιστορίας του Παϊσίου κρίνω σκόπιμο να προσθέσω εδώ λίγες γραμμές.
Ενώ το αυτόγραφο φυλασσόταν με ιδιαίτερη ευλάβεια και προσοχή μέχρι προ δεκαετίας και επέκεινα, ως η πολυτιμωτέρα παρακαταθήκη του βουλγαρικού έθνους, στην Ιερά Μονή Ζωγράφου απ’ τους βουλγαρικής καταγωγής μοναχούς, εν τούτοις εκλάπη ανωτέρα εντολή, σχεδιασμώ των βουλγαρικών μυστικών υπηρεσιών του εν Θεσσαλονίκη Προξενείου, τη αντικαταστάσει του με… επιστημονικώς άψογο και επακριβώς πανομοιόμορφο πλαστογραφημένο αντίγραφο. Και αφού επ’ αρκετά έτη κρατήθηκε σε συρτάρια και ταμεία ανωτάτων κυβερνητικών στελεχών της Βουλγαρίας, τέλος- ω του θράσους!- οι της Σόφιας επαΐοντες κυβερνητικοί και «ειδικοί» το τοποθέτησαν σε ειδική προθήκη του Εθνικοϊστορικού Μουσείου τους, λέγοντες στους ξεναγουμένους ότι αποκτήθηκε από ανώνυμο δωρητή.
Ο ανώνυμος δωρητής δεν ήταν άλλος από τον πρώην επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών της Βουλγαρίας Μπρίνκο Ασπαρούχωφ, ο οποίος μάλιστα, επ’ εσχάτων, με περισσή αναίδεια και ιταμότητα δήλωσε από της βουλγαρικής τηλεοράσεως ότι, «ναι, το κλέψαμε για να το σώσουμε από τους… αρχαιοκαπήλους»!!!
Ευτυχώς βέβαια που πρυτάνευσε η ευσυνειδησία του Ηγουμένου και της Γεροντίας της Ιεράς Μονής Ζωγράφου, και έτσι η δολιότης κατηγγέλθη, μόλις έγινε αντιληπτή, στην Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους και στις άλλες διοικητικές και αστυνομικές του Τόπου Αρχές, και έκτοτε το δικό μας Υπουργείο επί των Εξωτερικών ενεργούσε τα δέοντα με την δέουσα προσοχή για την επαναπόκτηση του αυθεντικού πρωτογράφου.
Συνεχίζω την αντιγραφή από το βιβλίο του Επισκόπου Ροδοστόλου Χρυσοστόμου ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΡΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΑΘΩΝΑ, με δύο δημοσιεύματα στον τύπο της εποχής.
Περιοδικό Down Town, 25/10/1996
Νάνσυ Ζαμπέτογλου
Σύμφωνα με τις μαρτυρίες των μοναχών, το βιβλίο εκλάπη την περίοδο 1984-85 από Βουλγάρους πράκτορες, που, αφού τοποθέτησαν στη θέση του ένα πιστό αντίγραφο, παρέδωσαν το γνήσιο χειρόγραφο στον τότε Βούλγαρο Πρόεδρο Τοντόρ Ζίφκωφ ή στον αρχηγό της Εθνικής Κατασκοπευτικής Υπηρεσίας στρατηγό Μπρίνκο Ασπαρούχωφ, στο χρηματοκιβώτιο του οποίου σύμφωνα με πληροφορίες βρίσκεται μέχρι σήμερα.
Στην υπόθεση -σύμφωνα με μαρτυρίες- εμπλέκεται και ο Χρίστο Μαρίντσεφ, πρώην αξιωματικός της Αστυνομίας και νυν σύμβουλος στο Υπουργείο Εξωτερικών, καθώς και άλλα υψηλοβάθμια στελέχη της βουλγαρικής κυβέρνησης. Ο πλούσιος φάκελλος της δικογραφίας έχει αποσταλεί στην Εισαγγελία Εφετών Θεσσαλονίκης, ενώ η δίκη του Μιντάνωφ έχει οριστεί για τις 8 Ιανουαρίου 1997.
Ο ηγούμενος ενημερώνει για το θέμα την Πολιτική Διοίκηση του Αγίου Όρους. Στην επιστολή του αποκαλύπτει ότι το κειμήλιο έχει εξαφανιστεί και στη θέση του έχει τοποθετηθεί αντίγραφο, ενώ κατονομάζει ως δράστες της κλοπής τον ίδιο τον Μιντάνωφ, αλλά και τον αντιπρόεδρο της Εφορείας Ζωγράφου, στέλεχος του βουλγαρικού Υπουργείου Εξωτερικών, Χρίστο Μαρίντσεφ.
Η υπόθεση απειλεί να δημιουργήσει προβλήματα στις σχέσεις Ελλάδας-Βουλγαρίας σε κυβερνητικό επίπεδο.
ΠΟΝΤΙΚΙ, 22/1/98, φ. 971
ΘΡΙΛΕΡ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ
Η ιστορία της κλοπής της Ιστορίας του Παϊσίου από την Ιερά Μονή Ζωγράφου στο Άγιον Όρος από τις βουλγαρικές μυστικές υπηρεσίες, που ήταν ένα πραγματικό θρίλερ, και δικαστικά έκλεισε:
Το δικαστήριο της Θεσσαλονίκης, όπου επρόκειτο να δικαστεί η υπόθεση μετά από αναβολή, έκρινε ότι αυτή έχει παραγραφεί: Σύμφωνα με το σκεπτικό, το κειμήλιο επιστράφηκε, η κατηγορία από κλοπή σε βαθμό κακουργήματος έπεσε σε πλημμέλημα και για το λόγο ότι πέρασε η πενταετία.
Πάντως ο Πέταρ Μιτάνωφ, ο βασικός κατηγορούμενος για την κλοπή, επέρριψε τις ευθύνες για την αρπαγή στο συμπατριώτη του Μιχαήλ Πένεφ, υπάλληλο του Μουσείου Σόφιας. Μετά από αυτό ενδεχομένως δεν θα μάθουμε ποτέ τι ακριβώς έγινε!
Η ιστορία της παράδοσής του, όμως, την προπερασμένη Τρίτη στις Καρυές, αποτέλεσε ένα μίνι θρίλερ και λίγο έλειψε να τιναχτεί στον αέρα η τελετή.
Παρασκηνιακές κινήσεις σκοπιμότητας, παιχνίδι στον τρόπο παράδοσης, εκβιασμοί και απειλές για κατάσχεση και μπόλικη αγωνία χαρακτήρισαν την κατά τα άλλα λαμπρή βυζαντινή τελετή.
Όλα άρχισαν από την επιμονή των βουλγάρων να παραδώσουν οι ίδιοι στο μοναστήρι, στο οποίο εγκαταβιούν βουλγαρικής καταγωγής μοναχοί, το κλεμένο από τις υπηρεσίες του κειμήλιο.
Η «επιθυμία» είχε εκφραστεί από τις συζητήσεις ακόμη, αλλά η ελληνική πλευρά ήταν ανένδοτη καθώς διέβλεπε προθέσεις των βουλγάρων να θεωρήσουν την υπόθεση καθαρά βουλγαρική και έτσι ντε φάκτο να κατοχυρώσουν σαν δικό τους και το μοναστήρι. Σύμφωνα με τον Καταστατικό Χάρτη του Αγίου Όρους, όμως, τα μοναστήρια ανήκουν στην ελληνική επικράτεια και βεβαίως είναι ελληνικά, άσχετα αν εγκαταβιούν εκεί ξένοι μοναχοί. Οι βούλγαροι όμως δεν το βαλαν κάτω και άρχισαν τις … (παράλειψις λέξεως. Αχ αυτή η αθυροστομία του «Ποντικιού»!).
Κάλεσαν στη Σόφια τον ηγούμενο της Μονής Αμβρόσιο και σε πανηγυρική τελετή του παρέδωσαν το κειμήλιο την παραμονή της αναχώρησης για τη Θεσσαλονίκη.
Φτάνοντας η συνοδεία, στην οποία συμμετείχε και ο βούλγαρος υφυπουργός Πολιτισμού, το βράδυ της Δευτέρας στη Θεσσαλονίκη, οργανώθηκε τελετή στο προξενείο, όπου ανοίχτηκε το κειμήλιο και έγινε εκ νέου παράδοση στον καημένο τον ηγούμενο.
Κατά την άφιξη της συνοδείας στο λιμανάκι της Δάφνης, το τζιπάκι των βουλγάρων με το κειμήλιο ξεκίνησε μεν αλλά δεν ακολούθησε πάνω στη βαβούρα τα άλλα αυτοκίνητα της συνοδείας για τις Καρυές, όπου θα γινόταν η τελετή. Μόλις το κομβόι έφτασε επάνω και οι έλληνες διαπίστωσαν ότι δεν είχε έρθει το κειμήλιο, έγινε μπάχαλο.
Οι βούλγαροι τα μασούσαν λέγοντας πως δεν μπορούσε να ανοιχτεί το κουτί γιατί ήταν σφραγισμένο με βουλοκέρι και άλλα τέτοια, όμως κάποιος καλόγερος «βρώμισε» ότι η «Ιστορία του Παΐσιου» βρίσκονταν στο τζιπάκι, στη Δάφνη, με σκοπό αργότερα να τη μεταφέρουν οι ίδιοι οι βούλγαροι στο μοναστήρι.
Ειδοποιήθηκε το αστυνομικό τμήμα της Δάφνης και οι αστυνομικοί απαγόρευσαν στο βουλγαρικό τζιπάκι να κινηθεί προς οποιαδήποτε κατεύθυνση.
Ο βούλγαρος οδηγός πανικόβλητος ειδοποίησε τον υπουργό του στις Καρυές ζητώντας του οδηγίες για το τι πρέπει να κάνει.
Στο κτίριο της Πολιτικής Διοίκησης έγινε το έλα να δεις.
Οι δικοί μας απείλησαν πως, αν δεν ανέβει το τζιπάκι στις Καρυές για να παραδοθεί κανονικά στην Ιερά Κοινότητα, το κειμήλιο θα κατασχεθεί από την αστυνομία ως προϊόν κλοπής.
Ακολούθησαν διαβουλεύσεις και πιέσεις επί πιέσεων και τελικώς οι βούλγαροι υπέκυψαν, το τζιπάκι έφτασε στις Καρυές, αλλά η εκδήλωση είχε καθυστερήσει τρεις ολόκληρες ώρες!
Μέσα σε βαριά ατμόσφαιρα ο βούλγαρος Υπουργός το παρέδωσε στον πολιτικό υποδιοικητή Αρίστο Κασμίρογλου, αυτός με τη σειρά του στην Ιερά Κοινότητα και στη συνέχεια όλοι μαζί πήγαν στη Μονή Ζωγράφου, όπου με χαμόγελα και άλλα τέτοια το παρέδωσαν στον ηγούμενο της Μονής, που άλλωστε ήταν μαζί τους.
Γιατί όλα αυτά; Μα σας το είπαμε στην αρχή: Οι βούλγαροι θεωρούν (και δεν χάνουν την ευκαιρία να επιχειρούν να το δείξουν ή, όπου μπορούν, να το επιβάλλουν) ότι το μοναστήρι είναι δικό τους, επειδή εγκαταβιούν σ’ αυτό συμπατριώτες τους μοναχοί.
Γείτονες-γείτονες, αλλά … (παραλείπω τη χυδαία κατάληξη και παραπέμπω: ΠΟΝΤΙΚΙ, 22-1-98, φ. 971, σ. 3, 24 και 36).
Και για μεν την Ιστορία του Παϊσίου φτάνουν τόσα. Άραγε, όμως, η ιστορία των άλλων κατακλαπέντων χειρογράφων, κειμηλίων, ιερών σκευών και βυζαντινών εικόνων, που κοσμούν και την θαυμάσια πράγματι Πινακοθήκη, στους κάτω από τον μεγαλοπρεπή Καθεδρικό ναό του αγίου Αλεξάνδρου Νεύσκι χώρους, θα αφήσει ελπίδα παλινοστήσεώς των; Δεν μπορώ να το πιστέψω.
