Σκέψεις για τον Αϊ-Βασίλη, τον «άγιο των παιδιών»

του αρχιμ. Ιακώβου Κανάκη
Τις ημέρες των Χριστουγέννων και των υπολοίπων του Δωδεκαημέρου γίνεται τα τελευταία χρόνια μια απίστευτη διαφήμιση του λεγόμενου Αι-Βασίλη. Αν μπείς σε πολυκατάστημα ή σε κατάστημα παιχνιδιών το θέαμα έχει τουλάχιστον παραγίνει. Υπάρχει παντού η μορφή του.

Σε παιχνίδια, σε τσάντες, σε ρούχα, ακόμα και σε τρόφιμα. Παντού εμφανίζεται το συγκεκριμένο διαφηστικό εφεύρημα. Και θα έλεγε κάποιος ότι δεν είναι και τόσο φοβερό το θέαμα ή ότι γινόμαστε υπερβολικοί που το σχολιάζουμε, αφού δίνει χαρά στα παιδιά. Νομίζω όμως ότι αυτή είναι μια πολύ ρηχή και επιπόλαιη-καταναλωτική θέση. Είναι σημαντικό για τα παιδιά όχι τόσο ότι τα τρέφουμε με ένα ψέμα -άλλωστε πολλοί γονείς αυτό το εξηγούν στα παιδιά τους από μικρή ηλικία- το χειρότερο όμως είναι ότι τα διαπαιδαγωγούμε από τα βρεφικά τους χρόνια με ένα εντελώς λανθασμένο πρότυπο.

Τι εκφράζει ο Αι-Βασίλης; Εκφράζει έναν τύπο που προτρέπει στην υπερκατανάλωση και σε μια ζωή με κέντρο την καλοπέραση του εαυτού μας. Δεν υπάρχει γι᾽αυτόν το στοιχείο της άσκησης, της εγκράτειας, της θυσίας. Και αυτά είναι βήματα διαπαιδαγώγησης που δεν θα γίνουν όταν ήδη το παιδί έχει διαμορφώσει τον χαρακτήρα του, αλλά από την μικρή ηλικία του. Δεν υπάρχει σε αυτόν η μέριμνα για τον διπλανό, αλλά όλα καλύπτονται από ένα διαπεραστικό γέλιο άνευ ουσίας. Το πρόσωπο που ενσαρκώνει δεν έχει καμμία σχέση με τον μεγάλο άγιο της Εκκλησίας μας, τον Μέγα Βασίλειο. Τον ασκητικό, θυσιαζόμενο, προσευχόμενο ιεράρχη που μερίμνησε και κοπίασε και για τις αλήθειες της Πίστεως αλλά και για τον συνάνθρωπο δημιουργώντας το γνωστό συγκρότημα μέριμνας παιδιών, ηλικιωμένων και φτωχών ανθρώπων. Πρόκειται για την λεγόμενη Βασιλειάδα. Στο πρόσωπο του αγίου αυτού, όπως και στην ζωή κάθε αγίου, βλέπουμε την αγάπη του Χριστού να παίρνει σάρκα και οστά, να σαρκώνεται.

[irp posts=”391056″ name=”Μεσογαίας Νικόλαος: Η απάτη των εμπορικών Χριστουγέννων”]

Στην ζωή του δεν βρίσκεται ως κέντρο ο ίδιος αλλά κέντρο γίνεται η αγάπη για τον άλλον άνθρωπο, όπως δίδασκει δηλαδή ο Χριστός στην Καινή Διαθήκη. Η προσφορά στον άλλον δεν γίνεται από οίκτο αλλά ως στάση ζωής, αφού ο άλλος είμαι εγώ. Αν αυτό το πιστέψεις και το εφαρμόζεις απλά και αθόρυβα ακολουθείς τα ίχνη των αγίων. Και όσο τα ακολουθείς τόσο πληρώνει την καρδιά σου ο Χριστός από χαρά δηλαδή από τον Ίδιο που είναι η όντως χαρά.

Θα κλείσω με κάτι κατά την γνώμη μου ανησυχητικό. Αν στα νέα παιδιά τοποθετήσεις τα δύο πρόσωπα, του Αι-Βασίλη και του Μεγάλου Βασιλείου δίπλα-δίπλα και τα παρατηρήσεις, θα καταλάβεις δυστυχώς ότι αισθάνονται πιο οικείο τον πρώτο και όχι το δεύτερο. Αν αυτό ισχύει, τότε θα πρέπει να ανησυχήσουμε ιδιαιτέρως για το τι κοινωνίες ετοιμάζουμε για το μέλλον! Να ανησυχήσουμε για τα πρότυπα που προσφέρουμε στους νέους ανθρώπους. Αληθινό παράδειγμα επί του θέματος ο διάλογος με έφηβο πριν λίγες μέρες:

– Αν σού έλεγαν ότι για να διατηρήσεις την Πίστη σου, να μπορείς να λατρεύεις ελεύθερα τον Θεό σου πρέπει να θυσιαστείς, να μαρτυρήσεις, τι θα έκανες;
– Θα τους έλεγα απλά ότι εγώ θέλω να περνάω ευχάριστα την ζωή μου, να έχω την άνεσή μου, τους φίλους μου κτλ. Δεν με ενδιαφέρει κάτι άλλο…