Περί ταπεινοφροσύνης!

Ερώτηση: Κ. Παναγόπουλε, μπορείτε να μας πείτε κάτι περί ταπεινοφροσύνης; Πού θα τη βρούμε;
Θα μας την δώσει ο Θεός; Διότι είναι μια αρετή, που την χρειάζονται όλοι οι άνθρωποι…
Απάντηση: Δεν ξέρω εάν έχετε διαβάσει ποτέ σας, την επιστολή του Αποστόλου Παύλου προς Γαλάτας. Εκεί λέγει ο Απόστολος Παύλος για τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος. Διότι πολλοί νομίζουν, ότι για να αποκτήσουν ταπεινοφροσύνη, πρέπει να έχουν Άγιο Πνεύμα.
Λέγει εκεί ο Παύλος:
«Ο δε καρπός του Πνεύματος έστιν αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, αγαθοσύνη, πίστις, πραότης, εγκράτεια» (Γαλ. 5,22-23).
Ταπεινοφροσύνη δεν λέγει. Ώστε δεν είναι καρπός Αγίου Πνεύματος η ταπεινοφροσύνη; Όχι! Την ταπεινοφροσύνη θα την βάλω εγώ και εσύ.
Τί είπε ο Χριστός σαν απαύγασμα από την παραβολή του Φαρισαίου και του Τελώνου; Είπε το εξής:
– Πας ο υψών εαυτόν ταπεινωθήσεται, ο δε ταπεινών εαυτόν υψωθήσεται (Λουκ. 18,14).
Άρα είναι στα χέρια μας η ταπείνωση και ο εγωισμός. Είμαστε εμείς οι υπαίτιοι.
Δεν μπορείς να πεις στον Χριστό:
– Δωσ’ μου ταπείνωση.
Όχι!
– Ταπεινώσου, θα σου πει ο Χριστός.
Εσύ θα πιάσεις και εγώ τον εαυτό μου και θα τον στραπατσάρεις και θα τον πετάξεις στην άκρη, όπως πετάς ένα πατσαβούρι με στάχτη στην άκρη. Έτσι να θεωρείς τον εαυτόν σου. Είναι μια εργασία που θα κάνει ο καθένας επάνω στον εαυτόν του.
Ούτε πουλιέται η ταπείνωση, ούτε αγοράζεται η ταπείνωση, ούτε δωρίζεται η ταπείνωση. Είναι μια εργασία πολυχρόνια. Θα αισθανθεί πολύ πόνο ο άνθρωπος για να ταπεινωθεί, διότι είναι δύσκολο να φύγει το εγώ του ανθρώπου.
Και εάν δεν φύγει το εγώ, δεν υπάρχει θέση για την ταπείνωση. Θα πρέπει να φύγει το εγώ.
Να εξοστρακιστεί το εγώ, για να έρθει η ταπείνωση στην επιφάνεια.
Πολλά πράγματα μπορεί ο άνθρωπος να κόψει. Πολλά πράγματα μπορεί να αποβάλλει, να περιορίσει, να εγκαταλείψει, το εγώ του όμως είναι δύσκολο…
Λέει ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος πάνω σε αυτό: Ο άνθρωπος είναι ενδεδυμένος με διάφορα σακάκια. Αγωνιζόμενος αποβάλλει το σακάκι της ψευτιάς, το σακάκι της πορνείας, το σακάκι της βλασφημίας, βγάζει, βγάζει… Το τελευταίο σακάκι που θα βγει και μαζί με δέρμα θα ξεκολλάει από πάνω, είναι το σακάκι του εγωισμού. Το εγώ το ανθρώπου.
Γι’ αυτό και ο Χριστός όταν εκήρυξε, δεν είπε αφήστε τα πορτοφόλια σας, αφήστε τις γυναίκες σας, αφήστε τη δουλειά σας, αλλά είπε να αφήσετε το εγώ σας και να ‘ρθείτε κοντά Μου. Όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν, απαρνησάσθω εαυτόν (Μαρκ. 8,34). Να αρνηθεί το εγώ του ο άνθρωπος.
Διαφορετικά δεν μπορείς να πας κοντά στον Χριστό με το εγώ σου. Και όταν ο άνθρωπος αρνείται το εγώ του, τόσο προχωρεί η ταπεινοφροσύνη του.
Διότι αμέσως καταλαμβάνεται σαν υδράργυρος. Πως ο υδράργυρος ανεβαίνει με τον πυρετό ή φεύγει, έτσι ακριβώς γίνεται η αυξομείωση εγωισμού και ταπείνωσης. Όσο ανεβαίνει ο εγωισμός, τόσο φεύγει η ταπείνωση. Και όσο φεύγει ο εγωισμός, τόσο καλύπτει η ταπείνωση.
Δεν είναι λοιπόν εργασία του Πνεύματος του Αγίου η ταπείνωση. Ίσως να σας φαίνεται παράξενο. Και μάλιστα που ομιλούσα κάποτε περί αυτού του θέματος, ένας γέροντας πολύ διακριτικός, μου παρήγγειλε, μέσω κάποιου γνωστού του:
– Να πεις στον Παναγόπουλο, ότι δεν έχει έτσι το θέμα της ταπείνωσης.
Εγώ τον σεβάστηκα τον γέροντα, δεν τον είπα τίποτα και είπα στον γνωστό του:
– Ευχαριστώ πάρα πολύ τον γέροντα! Αλλά ας κάνει μια προσευχή, να δούμε να με βοηθήσει και μένα, μήπως κάνω κάποιο λάθος και υποστηρίζω μια λανθασμένη κατάσταση…
Δεν πέρασαν 4 – 5 ημέρες και με ειδοποίησε μέσω του γνωστού του:
– Να πεις στον Παναγόπουλο, ότι έχει δίκιο. Έτσι είναι το θέμα, όπως το λέει… Εμείς θα παλέψουμε για την ταπεινοφροσύνη. Δεν θα μας την δώσουν…
Ο Απόστολος Πέτρο λέει στην πρώτη του επιστολή: Ταπεινώθητε ουν υπό την κραταιάν χείρα του Θεού, ίνα υμάς υψώση εν καιρώ (Α’ Πέτρου 5,6).
Ταπεινωθείτε δηλ. μόνοι σας, για να σας σηκώσει ο Θεός μίαν ημέρα. Και όσο ο άνθρωπος θελήσει να εξευτελίσει τον εαυτόν του, τόσο περισσότερο θα τον ανεβάσει ο Θεός.
Δεν είναι λοιπόν, ότι υπάρχει συνταγή, θα κάνεις αυτό και αυτό για να είσαι ταπεινός. Θα κάνεις αυτό και αυτό, για να αποκτήσεις ταπείνωση. Είναι εσωτερικό φρόνημα ενός εκάστου.
Και ξέρετε από που ξεκινάει η ταπείνωση. Από το φόβο του Θεού. Τι πάει να πει φόβος Θεού; Να σέβεσαι, να λογαριάζεις, να υπολογίζεις τον Θεό. Ταπεινώνεσαι και θέτεις τον εαυτόν σου κάτω από το θέλημα του Θεού. Και το θέλημα του Θεού, δεν είναι ποτέ αντίθετο με το πνευματικό συμφέρον του ανθρώπου.
Μόνος του λοιπόν ο άνθρωπος θα ταπεινωθεί. Και όσο περισσότερο θέλει και ταπεινώνεται οικειοθελώς, τόσο περισσότερο βρίσκει Χάρη στα μάτια του Θεού.
Βέβαια το να παρακαλεί ο άνθρωπος και να λέει: «Θεέ μου, δίνε μου ταπεινό φρόνημα» είναι καλό, όμως η ταπείνωση είναι κατεξοχήν μια εργασία, η οποία θα προσφερθεί κατά 90% από τον άνθρωπο.

Δημήτριος Παναγόπουλος ο Ιεροκήρυξ