ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΗΣΕΩΣ : Η Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως είναι μια από τις σημαντικές Κυριακές της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και τοποθετείται στην τρίτη Κυριακή της Σαρακοστής. Το 2025, η γιορτή αυτή πέφτει στις 23 Μαρτίου.
Μίνι αφιέρωμα από το ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Η ημερομηνία της είναι κινητή, καθώς εξαρτάται από το Πάσχα. Καθορίζεται πάντα 28 ημέρες πριν από την Ανάσταση του Κυρίου και βρίσκεται ακριβώς στη μέση της νηστείας, λειτουργώντας ως ένα πνευματικό στήριγμα για τους πιστούς.
Τι Γιορτάζουμε την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως
Η ημέρα αυτή είναι αφιερωμένη στον Τίμιο Σταυρό, το ιερότερο σύμβολο της Χριστιανικής Πίστης. Η εκκλησία την έχει καθιερώσει ως μια μέρα ανάπαυσης και ενίσχυσης των πιστών στη μέση της νηστείας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.
Ο σταυρός υπενθυμίζει τη σταύρωση του Χριστού και προαναγγέλλει το Πάθος και την Ανάσταση. Οι πιστοί προσκυνούν τον Τίμιο Σταυρό, αναγνωρίζοντας τη δύναμή του ως όργανο θυσίας, λύτρωσης και σωτηρίας.
Πώς Τελείται η Ακολουθία στην Εκκλησία
Η Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως έχει ξεχωριστή ακολουθία στη Θεία Λειτουργία:
• Κατά τη διάρκεια του Όρθρου, ο ιερέας μεταφέρει τον Σταυρό από την Αγία Τράπεζα και τον τοποθετεί στο κέντρο του ναού.
• Οι πιστοί προσέρχονται και προσκυνούν το σύμβολο της πίστης.
• Ψάλλονται ειδικά τροπάρια, με γνωστότερο το «Σώσον, Κύριε, τον λαόν Σου…».
• Ο σταυρός παραμένει σε περίοπτη θέση στην εκκλησία μέχρι την Παρασκευή της ίδιας εβδομάδας, ώστε οι πιστοί να μπορούν να τον προσκυνούν.
Ποια Είναι τα Έθιμα της Κυριακής της Σταυροπροσκυνήσεως
Η γιορτή συνοδεύεται από ιδιαίτερα λαογραφικά έθιμα, πολλά από τα οποία επιβιώνουν μέχρι σήμερα:
• Τα “Σταυρολούλουδα”: Οι πιστοί λαμβάνουν από την εκκλησία λουλούδια που έχουν τοποθετηθεί στον Τίμιο Σταυρό. Τα φυλάσσουν στο εικονοστάσι για ευλογία.
• Το δεντρολίβανο: Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, οι ιερείς μοιράζουν και κλαδιά δεντρολίβανου στους πιστούς, σύμβολο ευλογίας.
• Παιδικά τραγούδια και δρώμενα: Σε κάποιες περιοχές της Μακεδονίας, παλιότερα τα παιδιά γύριζαν στα σπίτια και τραγουδούσαν ειδικά τραγούδια αφιερωμένα στον Τίμιο Σταυρό, ζητώντας δώρα όπως αυγά και ξύλα για το ψήσιμο των φαγητών της επόμενης ημέρας.
Τι Τρώμε την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως
Η ημέρα αυτή είναι νηστίσιμη, καθώς βρίσκεται εντός της Μεγάλης Σαρακοστής. Ωστόσο, επειδή είναι Κυριακή, επιτρέπεται η κατανάλωση λαδιού.
Το πιο συνηθισμένο φαγητό που ετοιμάζεται εκείνη την ημέρα είναι:
• Φασολάδα χωρίς ψάρι, αλλά με λάδι
• Λαδερά λαχανικά όπως μπάμιες ή φασολάκια
• Σαλάτες με ελιές και παξιμάδι
Σε αντίθεση με τη δημοφιλή παρανόηση, η Εκκλησία επιτρέπει το λάδι σε όλες τις Κυριακές της Σαρακοστής, για να ενισχύσει τους πιστούς που ακολουθούν τη νηστεία.
Οι Κυριακές της Μεγάλης Σαρακοστής
Η Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως είναι η τρίτη από τις έξι Κυριακές της Σαρακοστής. Κάθε μία έχει τον δικό της πνευματικό χαρακτήρα:
1. Α’ Κυριακή – Της Ορθοδοξίας
2. Β’ Κυριακή – Του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά
3. Γ’ Κυριακή – Της Σταυροπροσκυνήσεως
4. Δ’ Κυριακή – Του Αγίου Ιωάννου της Κλίμακος
5. Ε’ Κυριακή – Της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας
6. Κυριακή των Βαΐων – Προπομπός της Μεγάλης Εβδομάδας
Πότε Θα Πέσει η Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως τα Επόμενα Χρόνια
Η ημερομηνία της γιορτής αυτής αλλάζει κάθε χρόνο. Δείτε πότε θα πέσει τα επόμενα χρόνια:
• 2026: 15 Μαρτίου
• 2027: 4 Απριλίου
• 2028: 26 Μαρτίου
Η Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως είναι μια σημαντική μέρα στη Σαρακοστή, καθώς προβάλλει τον Σταυρό ως πνευματική ενίσχυση των πιστών. Η ακολουθία της ημέρας, τα λαϊκά έθιμα και η διατροφική νηστεία διατηρούν τη σύνδεση της Εκκλησίας με την παράδοση, ενώ ο σταυρός στέκεται ως αιώνιο σύμβολο θυσίας και ελπίδας.
