Του Αρχ. Ιωήλ Κωνστάνταρου,
Ιεροκήρυκα Ι. Μ. Δρ. Πωγ. & Κονίτσης
Κάθε φορά που η λειτουργική μας ζωή, μετά το Πάσχα, φέρει στην επικαιρότητα την όλη στάση του Αποστόλου Θωμά, θέλοντας και μη γίνονται κάποιες συγκρίσεις που μας γεννούν ευλογημένους προβληματισμούς. Κατ΄ επέκτασιν δε μας προσφέρουν λύσεις σε προβλήματα που έχουν να κάνουν με την πίστη που προσωπικώς βιώνουμε.
Ας εστιάσουμε λοιπόν για άλλη μια φορά την προσοχή μας στον μαθητή που φαίνεται να ξεκινά από ένα παράπονο, το οποίο όμως τελικώς, φθάνει στην ολιγοπιστία.
Είναι αλήθεια ότι ο Θωμάς απουσίαζε από τη σύναξη των μαθητών την ώρα που ο Αναστάς Ιησούς έκανε σ΄αυτούς την εμφάνισή Του.
Σπουδαίο μάθημα κι αυτό προς όλους μας. Το ότι δηλ. δεν μπορούμε να περιμένουμε τον Κύριο απομονωμένοι και ξεκομμένοι από τη Χριστιανική μας κοινότητα.
Δεν είναι δυνατόν να απολαύσουμε την Χάρη με τις τόσες εκφάνσεις της, εγκλωβισμένοι μέσα στην ιδιορρυθμία και στην αποκοπή από την λειτουργική μας σύναξη και από το κοινόν ποτήριον της Ζωής.
Τέλος πάντων, όμως, αν και ο Θωμάς απουσίαζε, θα έπρεπε να πειστεί τώρα στην μαρτυρία όλων των άλλων μαθητών. Επιβαλλόταν να βεβαιωθεί, αφού επιτέλους, όλοι οι άλλοι συμμαθητές του, δεν του ήταν ούτε ξένοι, ούτε και εχθροί. Ήταν ομόψυχοι και έζησαν και αυτοί το δράμα των ημερών, όπως και ο ίδιος στον απόλυτό του βαθμό. Και αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι πάλι μετά από οκτώ ημέρες, παρουσία τώρα και του Θωμά «έρχεται ο Ιησούς των θυρών κεκλεισμένων, και έστη εις το μέσον και είπεν ειρήνη υμίν» ( Ιωαν. Κ´ 26)
Τώρα όμως μέσα στα συγκλονιστικά γεγονότα που βιώνει ο Θωμάς και που δίνει την σωτήρια ομολογία «ο Κύριός μου και ο Θεός μου», τελικώς, δεν απαλλάσσεται από τον Ιησού, λόγω του «δικαίου» παραπόνου του, για την προηγούμενη του Σωτήρος εμφάνιση.
Όχι μόνο δεν δικαιώνεται για την άρνησή του στο να αποδεχθεί την μαρτυρία των μαθητών, αλλά ελέγχεται από τον Ιησού με την φράση «ότι εώρακάς με, πεπίστευκας, μακάριοι οι μη ιδόντες και πιστεύσαντες» ( Ιωαν. Κ´ 29). Δηλ. Θωμά, πίστεψες, επειδή με είδες. Όμως, μακαριώτεροι και περισσότερο ευτυχισμένοι είναι εκείνοι οι οποίοι αν και δεν με είδαν με τους οφθαλμούς τους, όπως με είδες εσύ, αυτοί όμως επίστευσαν.
Επίστευσαν στην Ανάσταση και στην Θεότητά μου.
Και όλοι αυτοί βεβαίως που πίστευσαν και θα πιστεύσουν έως της συντελείας των αιώνων, είναι όλα τα μέλη της Εκκλησίας του Σώματος του Χριστού!
Αυτά τονίζει ο Κύριος και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι ο λόγος του αυτός αποτελεί και τον τελευταίο του μακαρισμό ο οποίος έχει να κάνει με την πίστη στο Θεανδρικό του πρόσωπο.
Ο Ιησούς λοιπόν, βλέπουμε, ότι όχι μόνο δεν απαλλάσσει τον μαθητή του για την στάση της ολιγοπιστίας του, αλλ΄ αντιθέτως τον ελέγχει ενώπιον και όλων των άλλων μαθητών.
Το Ιερό Ευαγγέλιο, καταγράφει αυτή του την συμπεριφορά, ως παράδειγμα προς αποφυγήν για όλες τις μετέπειτα γεννεές των πιστών.
Και ναι μεν, ο ίδιος ο Θωμάς, ίσως να δικαιολογούσε τον εαυτόν του, στην άρνηση της ομολογίας και της διαβεβαιώσεως των άλλων μαθητών, για τα της πρώτης εμφανίσεως. Να δικαιολογούσε με την σκέψη και την λογική ότι, αφού είμαι κι εγώ μαθητής, άρα θα έπρεπε να εμφανιστεί ο Ιησούς και σ´εμένα τον ίδιον. Αφού κι εγώ πόνεσα (αλλά δυστυχώς και τον εγκατέλειψα φοβούμενος το μένος των Γραμματέων και των Φαρισαίων), και επιτέλους είμαστε όλοι στον ίδιο «παρονομαστή», γιατί λοιπόν να μην έχω κι εγώ αυτή την ευλογία της προσωπικής φανερώσεως και γνώσεως του Διδασκάλου;
Ναι, ο Θωμάς έφθασε στο άκρως επικίνδυνο σημείο της ολιγοπιστίας, ξεκινώντας τόσο από την απουσία του εκ του κύκλου των μαθητών, όσο κι απ΄ την ευαισθησία του χαρακτήρα του, που τον έκανε να βιώνει εσωτερικώς ένα ίσως δίκαιο παράπονο, που όμως, όπως βλέπουμε, τελικώς δεν τον δικαιώνει.
Πόσοι όμως από εμάς ξεκινούμε από παρόμοιες η διαφορετικές θέσεις, με αποτέλεσμα να φθάνουμε στο κατάντημα της ολιγοπιστίας; Της ολιγοπιστίας που θα πρέπει με ειλικρίνεια να ομολογήσουμε ότι δεν απέχει πολύ και από αυτή την απιστία.
Πράγματι φίλοι μου. Πόσες φορές, παρά τις καλές μας προθέσεις, διατηρώντας όμως μέσα μας μια περίεργη ψυχική κατάσταση, όπως της ντροπής, ή του φόβου προς τους ανθρώπους και προς τους εχθρούς του Χριστού, φθάνουμε στην άρνηση, με την σκέψη ότι η ομολογία που περιμένει από εμάς ο Ιησούς, είναι δυνατόν να μας κοστίσει κάτι μικρό η μεγάλο;
Πόσες φορές φθάνουμε στο σημείο ν΄αρνηθούμε την αλήθεια και προβάλλουμε δήθεν την αρετή της «συνέσεως» ως προπέτασμα καπνού για την όλη μας απαράδεκτη συμπεριφορά;
Και πάλι, πόσες φορές καλούμαστε από αδελφούς Χριστιανούς σε κοινούς αγώνες, που συνεπάγονται ξεκάθαρη ομολογία, τόσο στο Δόγμα, όσο και στο Ευαγγελικό ήθος, κι εμείς αρνούμαστε, διότι δεν είδαμε δήθεν ξεκάθαρα ότι αυτό αποτελεί το θέλημα του Θεού, κι έτσι «εξασφαλίζουμε» τα ποικίλα κεκτημένα;
Και πώς αλήθεια, επί παραδείγματι, μας διαφεύγει το γεγονός ότι το Σώμα του Χριστού, η Εκκλησία δηλ. που επιμένει στην ξεκάθαρη θέση ότι «εκτός Εκκλησίας ουκ έστι σωτηρία», και άρα θα πρέπει κι εμείς αναντιρρήτως να αποδεχόμαστε και να ομολογούμε αυτήν την θεμελιώδη αλήθεια, εμείς αρνούμαστε τούτο το σωτήριο Δόγμα;
Φυσικά έχουμε την «δυνατότητα» να «δικαιολογηθούμε»… να προβάλλουμε τόσους και τόσους λόγους για την στάση μας, όταν τα πράγματα αποδεικνύουν ότι δεν έχουμε το δίκαιο με το μέρος μας. Εαν μάλιστα διαθέτουμε και κάποια χαρίσματα, μπορούμε να παρουσιάσουμε το άσπρο μαύρο και το μαύρο άσπρο, κατά το κοινώς λεγόμενον. Υπάρχει η .δυνατότητα να ξεγελάσουμε τους συνανθρώπους μας, ότι την συγκεκριμένη στιγμή, που κάποιοι άλλοι έπαιζαν την ζωή τους ένεκεν αληθείας, εμείς «επιβαλλόταν» δήθεν να έχουμε μια διαφορετική τακτική, αφού σ΄αυτό οδηγεί η σύνεση και η «Χριστιανική συμπεριφορά» … Και άνευ αντιρρήσεων φίλοι μου, οι «συνετοί» στο τέλος θα προσπαθήσουν ν´απολαύσουν την δόξα της νίκης, κατά τον λόγο «πολεμήσθε για να δοξασθούμε».
Ακριβώς όμως, εκεί είναι που ο ίδιος ο Ιησούς ξεσκεπάζει την πραγματική διάθεση της καρδιάς μας, αλλά και τις αδυναμίες που καλύπτονται κάτω από τις «θεολογικές» δικαιολογίες.
Εκεί είναι που ενώ ο κακός εαυτός μας, μας δικαιολογεί και οι άνθρωποι μας δικαιώνουν, εκεί ακριβώς, τονίζουμε, έρχεται ο έλεγχος του Ιησού, που αποδεικνύει ότι κάτω από τις «ευγενείς συμπεριφορές» και τα όμορφα λόγια, δεν κρύπτεται τίποτε άλλο, παρά η καταραμένη ολιγοπιστία με όλες της τις εκφάνσεις.
Και στο σημείο αυτό, ο Αναστάς Κύριος εμφανίζεται για να φανερωθεί και κυρίως να θεραπευθεί η αδυναμία του καλού του μαθητού. Του Θωμά, αλλά και του κάθε «Θωμά».
Με είδες και πίστευσες. Ε λοιπόν δεν είναι κάτι το σπουδαίο αυτό. Το ιδανικό είναι να πιστεύεις στην μαρτυρία των συναποστόλων σου. Δηλ. της Εκκλησίας, δίχως να απαιτείς να σου εμφανισθεί ο Θεός, διότι αυτό όχι μόνο δείχνει ολιγοπιστία, αλλά περνά, αλλοίμονο, σ΄ένα άλλο επικίνδυνο μονοπάτι. Στο να πειράζει δηλ. ο άνθρωπος τον ίδιο τον Θεό. Και φυσικά η εντολή είναι κρυστάλλινη «ουκ εκπειράσεις Κύριον τον Θεόν σου».
Φίλοι μου, ο Απόστολος Θωμάς είναι πολύ περισσότερο κοντά μας απ΄όσο νομίζουμε.
Η ολιγοπιστία, ανεξαρτήτως του ψυχολογικού της υπόβαθρου ή της πνευματικής ρηχότητας, καιροφυλακτεί να εισχωρήσει στην καρδιά μας, στο κάθε βήμα της ζωής μας, εάν δεν παραμείνουμε άγρυπνοι και προσεκτικοί. Είναι δε τόσο λεπτή στην παρουσία της κάποιες φορές, που ούτε καν το φανταζόμαστε.
Βεβαίως, σε καθαρώς θεωρητικό επίπεδο, είναι αδύνατον ένας πιστός να τρέφει μέσα στην καρδιά του τον πειρασμό αυτόν. Όμως, σε άλλα επίπεδα, όπως της δειλίας, της εκφράσεως της χριστιανικής γνώμης και ιδιαιτέρως της αρνήσεως της Εκκλησιολογικής Ομολογίας, ότι δηλ. το Σώμα του Χριστού, η Ορθοδοξία μας, αποτελεί την Κιβωτό της Σωτηρίας, τούτο στην εποχή μας αποτελεί ολοφάνερη ολιγοπιστία. Και άνευ αντιρρήσεως, κάνει τον άνθρωπο να έρχεται αντιμέτωπος με τον ίδιο τον Ιησού.
Αδελφοί μου, το θεμέλιο της Ορθοδόξου Πνευματικότητος είναι η πίστη στον Ιησού. Επιβάλλεται δηλ. να έχουμε όχι απλά μια θεωρητική πίστη κι έναν απλό συναισθηματισμό, αλλά την Ορθόδοξη πίστη που βιώθηκε από τους Αποστόλους, τους διαδόχους τους, τους Αγίους, τους Μάρτυρες, τους Ομολογητές και τους Οσίους!
Επομένως, εάν κανείς θέλει πρωτίστως να σέβεται τον εαυτόν του, και να θεμελιώνει την ζωή του επάνω στον ακρογωνιαίο λίθο, δεν έχει παρά να παρακαλέσει τον Αναστάντα Κύριο να του χαρίσει έτι πλέον την δωρεά της Πίστεως, αλλά και ο ίδιος να την καλλιεργεί σε όλη του τη ζωή, με ο,τι αυτό στον καθημερινό αγώνα συνεπάγεται.
Γένοιτο.
Αμήν.
